نسرین پرویزی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره وضعیت واژهگزینی اظهار کرد: فرایند واژهگزینی در ایران به اعتقاد متولیان این امر مطلوب است، هرچند در بسیاری از اوقات جامعه نسبت به واژههای مصوب توجه چندانی ندارد.
حساسیت جامعه نسبت به واژگان بیگانه در زبان فارسی
وی در بیان دلایل وضعیت مطلوب واژهگزینی گفت: وجود نگاهی طنزآلود به واژههای مصوب فرهگستان، نشان از یک واقعیت دارد و به‌عبارتی دیگر جامعه نسبت به واژه‌گان بیگانه در زبان فارسی حساس شده است.
پرویزی در ادامه با اشاره به عملکرد فرهنگستان در حوزه عمومی و تخصصی توضیح داد: اگر فرهنگستان در حوزه‌های عمومی چندان موفق به‌نظر نرسد، به دلیل مصوبات اندک یعنی نزدیک به 400 واژه در این بخش است. به عبارتی دیگر بیشترین مصوبات فرهنگستان مربوط به واژههای تخصصی است که به 45 هزار واژه می‌رسد.
معاون گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: در حوزه علمی موفق عمل شده و بسیاری از استادانی که در گروه‌های واژهگزینی با فرهنگستان در ارتباطند از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و متخصصانی حساس نسبت به اهمیت واژهگزینی هستند.
همکاری 70 گروه تخصصی واژهگزینی در فرهنگستان علوم
وی با اشاره به استقبال انجمنهای علمی از مصوبات فرهنگستان گفت: 70 گروه تخصصی در فرهنگستان علوم در بخش واژهگزینی مشغول هستند و از این تعداد 30 گروه در قالب انجمنهای تخصصی دانشگاهی فعالیت می‌کردند که مشکلات مالی اجازه ادامه کار این گروه‌ها را نداد.
پرویزی در ادامه درباره نقش وزارتخانه‌های علوم و بهداشت در حوزه واژهگزینی اظهار کرد: دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و کمیسیون‌های علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با فرهنگستان همکاری دارند و انجمن‌ها را در حوزه واژهگزینی ترغیب می‌کنند.
همه مصوبات از ساخته‌‌های فرهنگستان نیست
معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با اشاره به شیوه عملکرد گروه‌های واژهگزینی فرهنگستان ادامه داد: همه مصوبات از ساخته‌‌های فرهنگستان نیست، بلکه از بین واژههای موجود در جامعه دست به انتخاب زده و به‌عبارتی دیگر این واژگان از سوی علمای همین علوم ساخته شده است.
وی افزود: هر گروه واژهگزینی فرهنگستان شامل پنج تا هفت زیرگروه تخصصی و یک یا دو نفر عضو واژهگزینی است. واژه‌ها از سوی اعضای علمی رشته‌های مختلف به این گروه تخصصی پیشنهاد میشوند و به‌عبارتی دیگر ادبا یا زبان‌شناسان برای حوزه علمی به واژهگزینی اقدام نمی‌کنند. بنابراین واژههای پیشنهادی به‌طور حتم از سوی این افراد متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد و مدافع این واژه‌ها نیز هستند.
پرویزی با ابراز رضایت از جریان واژهگزینی فرهنگستان گفت: در بخش واژهگزینی، شاخه‌های علمی فرهنگستان فعالیت مطلوبی داشته است. ثبات اعضای گروه و حضور مداوم در جلسات با وجود یک سال و نیم کار بدون حقوق، نشان از علاقه اعضا به زبان فارسی است؛ تلاشی که برای مسئولان فرهنگستان، غنیمت است.
توجه فرهنگستان به وجود گسست واژگان دروس آموزش و پرورش و دانشگاه
معاون گروه فرهنگ‌نویسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، درباره وجود گسست بین فرهنگستان و نظام آموزش و پرورش اظهار کرد: سال‌هاست فرهنگستان به موضوع وجود گسست بین واژگان منابع درسی مدارس و منابع دانشگاهی توجه داشته است. با ارسال نامه‌ای از سوی این وزارتخانه که نزدیک به یک ماه پیش به فرهنگستان ارسال شد، زمینه همکاری بین این دو نهاد فراهم شده است. البته تا سال 76 ارتباط بین این دو نهاد وجود داشت که بعد از یک وقفه دوباره این ارتباط برقرار شده است.
وی در ادامه با اشاره به فرایند همکاری این دو نهاد افزود: این همکاری با حضور کارشناسانی از وزارت آموزش و پرورش و اعضای گروه‌های تخصصی بررسی واژههای منابع دانشگاهی در فرهنگستان برگزار خواهد شد. واژههای این منابع، مجدد در جلسات واژهگزینی بررسی می‌شود تا تفاوت‌های واژههای فارسی و حتی لاتین متن درسی شناسایی شود. فرهنگستان، تنها نهادی است که می‌تواند گسست بین واژههای منابع درسی آموزش و پرورش و دانشگاهی را برطرف و به‌عنوان رابط بین این دو نهاد عمل کند.
لزوم ارتباط نزدیک‌تر فرهنگستان و وزارت آموزش و پرورش
پرویزی درباره دلایل تأخیر در برقراری ارتباط بین فرهنگستان و وزارت آموزش و پرورش گفت: دلایل متعددی برای این تأخیر وجود دارد. آموزش و پرورش نمی‌تواند هر سال در کتاب‌های درسی تغییر اعمال کند، چراکه هر پنج سال یکبار این کتاب‌ها تجدیدچاپ میشوند.
معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در ادامه عنوان کرد: واژگان کتاب‌های درسی در 12 سال تحصیل پیش از دانشگاه ساده هستند و به‌عبارتی دیگر خوشه واژه کمتری دارند، اما وقتی این واژه‌ها در سطح تخصصی‌تر، یعنی دانشگاهی به‌کار گرفته می‌شود، شامل مترادف‌ها و متضاد‌های بسیاری است. بنابراین حجم بالای واژگان موجب می‌شود تا واژهگزینی نوع دیگری صورت بگیرد. تفاوت‌های موجود در کتاب‌های درسی و منابع دانشگاهی موجب انشقاق می‌شود و برای جلوگیری از این مشکل ارتباط نزدیک‌تر فرهنگستان و وزارت آموزش و پرورش را می‌طلبد.
دوشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۸:۴۵
نظر شما