خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، زينب حبيب پور: این مترجم كتاب هاي علمي براي کودک و نوجوان، سهل انگاری و ساده انگاری در ترجمه کتاب‌های اين رده هاي سني را از مشكلات بزرگ دانست و گفت: در سال های اخیر آنچه همه ما شاهدش بوده ایم، این است که ترجمه کتاب ها بیشتر توسط کسانی صورت می گیرد که از صلاحیت علمی لازم برخوردار نیستند و همين عامل باعث می شود تا از میان متون ترجمه شده، مطلب مفید فایده ای درنیاید. 

وجود اشتباهات فاحش در برخي ترجمه ها
این فعال فرهنگی با اشاره به اين نكته كه اشتباهات فاحش درترجمه بسیاری از آثار بیداد می کند گفت: تلقی عموم، حتی دست اندرکاران حوزه نشر کودک ونوجوان این است که چون متن نوشته شده برای این قشر از جامعه ما زیاد پیچیده نیست، افراد آشنا به زبان در حد متوسط نیز می توانند از عهده ترجمه این آن‌ها برآیند! همچنان‌که شاهد این مساله طی این سال ها بوده ایم، این متن ها در عین سادگی اگر توسط مترجم مسلط، ترجمه نشوند مثل گذشته قطعا به بیراهه خواهيم رفت.

وی انتخاب مترجم مناسب را یکی از ضروریات ترجمه توسط ناشران عنوان کرد و افزود: در حال حاضر چه به لحاظ علمی و چه ادبی در زمینه ترجمه از سوی ناشران ساده انگاری هایی وجود دارد و ناشران فکر می کنند یک اثر که برای ترجمه انتخاب می شود علی القاعده ابهام و اشتباهی در آن وجود ندارد، پس نیازی هم به ویراستاری ندارد و اینجاست که به تولید اثری پر ازاشتباهات فاحش برای کودک ونوجوان دست می زنند و در پی آن مفاهیم غلط را به کودکان ونوجوانان انتقال می دهند و این مفاهیم غلط در ذهن کودکان ونوجوانان سال های سال ماندگار خواهد شد. 

وظيفه مترجم القاي خوب پيام نويسنده است
این مترجم اظهار کرد: البته در حوزه نقد ادبی، بعضی از ناشران حساسیت لازم را به خرج می دهند و کتاب را به یک ویراستار خبره می‌سپارند تا آن اثر ازحیث مطابقت با زبان و ادبیات ما مورد نقد و بررسی قرار گیرد.از آنجایی که هر نویسنده از خلق یک اثر اهدافی دارد و سعی می کند در قالب کلمات پیامی به مخاطب خود منتقل کند، وظیفه مترجم است که این پیام را به درستی و بدون هیچگونه دخل وتصرف به بهترین شکل ممکن به مخاطب انتقال دهد . مترجم باید امانتدار خوبی در این زمینه باشد، نه این‌که لزوما به ترجمه کلمه کلمه متن بپردازد بلکه باید سعی کند به خوبي پیام نویسنده از خلق يك اثر را به کودک و نوجوان انتقال دهد.

سالك گفت: شناخت مناسب زبان مبدا و مقصد از الزامات یک ترجمه خوب به شمار می رود و به دلیل پیچیدگی که در رابطه با این گروه سنی وجود دارد، ناشران باید تمام جوانب را بسنجند و با انتخاب یک مترجم حرفه ای برای ترجمه یک اثر خوب اقدام كنند.

این مترجم افزود: بچه ها باورهایی دارند که به واسطه آن باورها ذهنیات خود را شکل می دهند؛ به عنوان مثال در دنیای آن‌ها معلم همیشه درست می گوید و این عقیده در مورد کتاب هم در بین آن‌ها صادق است. بچه ها معتقدند که کتاب هم هرگز دروغ نمی گوید، پس شایسته است ناشران برای ترجمه یک اثر دقت کافی را به خرج دهند ولی متاسفانه در حال حاضر در کشور ما به جای این‌که حرفه ای ترین افراد برای این کار انتخاب شوند، کم‌تجربه‌ترین افراد انتخاب می شوند. 

شناخت مخاطب و آشنايي با نيازها
وی اضافه کرد: شناخت مخاطب و آشنایی با نیازها و دایره معلومات مخاطب پایه و اساس کار ترجمه خصوصا در حوزه کودک ونوجوان به شمار می رود، البته صرفا به واسطه آشنایی با زبان مبدا و مقصد وهمچنین آشنایی با خصوصیات روحی و روانی مخاطب لزوما نمی تواند يك فرد را به مترجمي خوب تبديل كند بلکه وجود بعد خلاقانه و هنری در یک مترجم از جمله معیارهایی است که باید به آن توجه شود و تا زمانی که این ویژگی در وجود وی نباشد، ترجمه مطلوبی صورت نخواهد گرفت و این ویژگی ها است که نوشتن برای کودک ونوجوان را دشوارتر می سازد.

سالک گفت: برخی با وجود آشنایی با اصول کار ترجمه باز هم كاري دلنشين ندارند اما اشخاصی هم هستند که تحصیلات آکادمیک آنچنانی در این حوزه ندارند، ولی ترجمه های آن‌ها بسیار عالی است كه همه این‌ها به دلیل وجود خلاقیت هنری در وجود یک مترجم است وباید بدانیم که هرکسی نمی تواند صرف آشنایی با یک زبان مترجم شاخصی باشد.

وی ادامه داد: وجود بعد خلاقانه در یک نویسنده و یا مترجم، ذاتی و درونی است و چیزی نیست که به صورت اکتسابی طی سالیان متمادی و با آموزش به‌دست بیاید. تا  روح خلاقیت در شخص نباشد، مترجم نمی تواند اثری تاثیرگذار ارایه دهد.


سالک تاکید کرد: نویسندگان ما در بحث تالیف باید تمام توان خود را بر نیازهای بومی به کار ببرند و این نیازی است که اگر خودمان در این زمینه کار نکنیم، کسی برای ما این کار را انجام نخواهد داد. نویسندگان ما در زمینه تالیف باید به سمت تامین نیازهای بومی کودک ونوجوان در حوزه کتاب بروند و وقتی تالیف درکشور ما قوت گیرد بخش های دیگر نیز پیشرفت می کنند و به دنبال آن صنعت نشر ما نیز رونق خواهد گرفت.

مترجم کتاب ریاضیات ترسناک عنوان کرد: پرداختن به بعضی موضوعات توسط نویسندگان کودک ونوجوانان ما کاری بیهوده است؛ به عنوان مثال در رابطه با دایناسورها کتاب‌های بسیار زیادی نوشته شده كه ادامه اين روند کاری عبث است چرا که یک نویسنده دیگر از کشوری دیگر پيش ازما اين كار را كرده است. 

بازار آشفته كتاب هاي كودك و نوجوان
سالک اضافه کرد: متاسفانه در حال حاضر بازار نشر کودک ونوجوان ما به یک بازار بی درو پیکر و آشفته تبدیل شده است چون در این زمینه انتخاب جستجوگرانه ای صورت نمی گیردكه تمام این مسائل به چرخه اقتصاد معیوب نشر در کشور ما برمی گردد و در این میان نقش نهادهای دولتی به منظور حمایت از دست اندرکاران کتاب کودک ونوجوان به شدت حس می‌شود. این نهادها باید سازوکارهایی فراهم كنند تا انتخاب ها به سمت بهترین ها برود، البته این کارها کار عجیب و غریب و هزینه بری نیست وتنها عمل مديريتي مي طلبد.

وی در پایان سخنان خود گفت: نویسندگان و مترجمان ما بهتر است به جنبه های ایرانی و اسلامی یک اثر بیشتر توجه کنند که با مفاهیم دینی، فرهنگی و مذهبی ما تضادی نداشته باشند و تلاش کنند آثاری را که برای کودکان ونوجوانان چاپ می کنند، با استانداردهای قابل قبول تولید شوند تا هر روزه شاهد رشد هرچه بیشتر ادبیات کودک ونوجوان در کشورمان باشیم.