به گزارش خبر گزاری کتاب ایران(ایبنا) «دختران در ادبیات کودک» نخستین عنوان از مجموعه سه جلدی «تئوری ادبیات کودک» است که در قالب 78 صفحه به بررسی جایگاه دختران در داستان‌های کودک و نوجوان پرداخته است. با توجه به این‌که دختران نیمی از مخاطبان کتاب‌های کودک و نوجوانند نویسنده در این کتاب به بررسی سهم دختران در ادبیات کودک و نوجوان و چگونگی آن می‌پردازد.

در حقیقت از میان شاخه‌های مختلف نقد اجتماعی به ادبیات، این نوشته بیشتر معطوف به محتواست تا دیگر عناصر. البته نویسنده پیش از ورود به بحث تحلیل مضامین، اشاراتی به سایر عناصر ملحوظ در چرخه خلق ادبی و بررسی نسبت جنسیت مونث با این عناصر معروض مانند پدیدآورنده، مخاطب و قالب دارد. او سپس به بررسی مطالب و مضامین داستان‌های کودک و نوجوان از نظر محتوا می‌پردازد و معتقد است اولین کارکرد بررسی محتوای قصه‌های کودکان، دستیابی به اطلاعات عمیق‌تری از واقعیات مربوط به دختران و نوع نگاه حاکم بر مناسبات اجتماعی درباره گروهی از کودکان است. 

در بخش دیگری از این کتاب مصادیقی از داستان‌های ویژه کودکان و نوجوانان که با محوریت دختران خلق شده روبه‌رو مي شويم . سپس در پایان این بخش به شکلی تطبیقی به نقش دختران در داستان‌های یک نویسنده مرد و یک نویسده زن به صورت اجمالی پرداخته شده است.

«7 کتاب، چند پرسش» عنوان دومین جلد از مجموعه «تئوری ادبیات کودک» است که در قالب 95 صفحه به بازنشر هفت مقاله از گزیده‌های نقدهایی که طی سال‌های 76 تا 78 بر آثار غیرداستانی کودک و نوجوان نوشته شده و در مجله کتاب ماه کودک و نوجوان به چاپ رسیده است، می‌پردازد. با توجه به این‌که ادبیات کودک تنها به شعر و قصه محدود نمی‌شود، در این کتاب برخی نکات اساسی درباره آثار غیرداستانی همچون نوشته‌های دینی، آموزشی، تاریخی و مطبوعاتی مطرح شده است.

«الفبای قصه نویسی» اثر محمدرضا سرشار، «آفتاب در حجاب» اثر سیدمهدی شجاعی، «دریاپری، کاکل زری» اثر گلی ترقی، «بادبادک» اثر زهرا فرمانی، «حکایت پیر و جوان» اثر مهدی میرکیایی، «در مدرسه مولانا» اثر محمود حکیمی و «روزنامه نگاری برای جوانان» اثر محمدرضا کبیر هفت کتابی است که سیدعلی کاشفی خوانساری در این اثر به نقد و تحلیل آن‌ها از زوایای مختلف پرداخته است. وی در هرکدام از مقاله‌ها به بازگویی مقدمه‌ای درباره موضوع بیان شده در کتاب موردنظر می‌پردازد و نقاط قوت و ضعف محتوا و مضمون داستان را بررسی می‌کند.

«عروسک‌های خدا» سومین کتاب از مجموعه «تئوری ادبیات کودکان» نیز حاوی نقدهایی درباره ادبیات کودکان و نوجوانان است. کاشفی در این نقدها تلاش کرده درخلال بررسی یک کتاب، مسایل کلی‌تری درباره ادبیات و ادبیات کودک به طور خاص را مطرح کند تا مطالعه نقدها مستقل از کتاب هم از بهره تهی نباشد. در این کتاب از ادبیات کارگری، نقد جامعه شناختی، زیبایی شناسی بازآفرینی‌ها، طرح متافیزیک و عرفان در ادبیات کودک، ادبیات توسعه و ادبیات وحشت برای مخاطبان کودک و نوجوان نيز صحبت شده است.

«ماتی و مادربزرگ» اثر روبرتو پیومینی با ترجمه پروین علی‌پور، «جادوگرها» اثر رولد دال با ترجمه محبوبه نجف‌خانی، مجموعه داستان‌های امیرحسین فردی، مجموعه بازآفرینی‌های شکوه قاسم‌نیا، «امشب نخواب آیلار» اثر عبدالرحمن دیه‌جی، «قصه‌ای که راست بود» اثر حسین فتاحی، مجموعه داستان‌های محمد میرکیایی عنوان‌هایی هستند که نویسنده در قالب111 صفحه آن‌ها را به نقد کشیده است.

کاشفی در برخی تحلیل‌ها موضوع یک داستان را بررسی كرده اما در بخش‌هایی دیگر مجموعه‌ای از آثار نویسندگان مختلف را تحلیل می‌کند. به عنوان مثال در بخشی از بررسی مجموعه داستان‌های محمد میرکیایی می‌نویسد: «داستان‌های او نیز هرچند انتزاعی، تخیلی، ذهنی، افسانه‌وار و ... باشند، از آنجا که ناگزیر دربردارنده دو عنصر شخصیت و حادثه هستند، در مقام تقلید زندگی‌اند و هرچند اندک، از ماهیتی اجتماعی برخوردارند. به علاوه، وقتی ادبیات انتشار عمومی می‌یابد، ناگزیر عنصر سومی به معرکه راه می‌یابد که مخاطبان اثر هستند. بی‌گمان خوانندگان یک اثر ادبی نیز ماهیتی اجتماعی دارند...»  یا در بخشی دیگر درباره آثار امیرحسین فردی می‌نویسد: «از دوازده کتاب تالیفی او برای کودکان و نوجوانان هشت کتاب یعنی دوسوم آن روستایی‌اند. مضافا این‌که سه داستان از داستان‌های کتاب «روزی که تو آمدی» نیز در روستا می‌گذرد...». نویسنده در این نوشتار بر این باور است که فردی در داستان‌های روستایی به ویژه آنانی را که برای کودکان نوشته است به گونه‌ای جدید از ادبیات روستایی دست یافته که با سایر آثار موجود متفاوت است. کاشفی به تفکیک در هر مقاله زوایای مختلف مربوط به موضوع مورد بحث را مطرح کرده و مورد بررسی قرار می‌دهد.

انتشارات حوا، مجموعه سه جلدی «تئوری ادبیات کودک» را با شمارگان هزار نسخه در قطع رقعی منتشر کرده است. علاقه‌مندان می‌توانند «دختران در ادبیات کودک» را به بهای 90 هزار ریال،«7 کتاب، چند پرسش» را به قیمت 100 هزار ریال و «عروسک‌های خدا» را به بهای 120 هزار ریال خریداری کنند.-