عبدالله کوثری، مترجم و ویراستار در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: قبل از هر چیز باید یک نکته را باید روشن کرد که مخاطب صحبت‌های من یک اداره یا یک نهاد خاص نیست. به نظر من تمام اختیارات در حوزه انتشار کتاب در دست یک فرد یا در اختیار نهاد اداره کتاب نیست بلکه اداره کتاب در یک چارچوب کلی کار می‌کند. بخشی از این نگرش‌ها بر اساس سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین می‌شود و بخش دیگری نیز به سیاست‌های کلی نظام مربوط می‌شود.
وی افزود: مساله کتاب و امور فرهنگی کمترین رابطه را با شخصیت و رییس اداره کتاب کتاب دارد. گاها آدم‌های خوش فکر و با حسن نیت در راس این اداره قرار گرفته‌اند اما آن حسن نیت موثر نبوده زیرا این افراد قادر نبودند تصمیمات مستقل خود را اجرا کنند. هر فردی در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نگران پیامدهای صدور مجوز یک کتاب است.
به هنرمندان باید به عنوان خادمان فرهنگی نگریسته شود
مترجم کتاب «گفتگو در کاتدارال» با اشاره به تعدد نهادهای تصمیم‌ساز در حوزه فرهنگ گفت: در جامعه ما تصمیم‌گیران فرهنگی مشخص نیستند و هر شخصیت، گروه، نهاد و جمعیتی می‌تواند اظهار نظر کند و نسبت به انتشار یک اثر اعتراض داشته باشد. مساله پیچیده‌تر از این صحبت‌هاست و نمی‌توان انتظار زیادی در این حوزه داشت. درباره مسایل و موضوعات فرهنگی باید کلی‌تر به بحث و بررسی پرداخت و همه چیز را به یک فرد یا یک اداره محدود نکرد.
کوثری درباره انتظارات نویسندگان و مترجمان از اداره کتاب در دوره جدید گفت: در شرایطی که تنها سه ماه از تشکیل کابینه آقای روحانی می‌گذرد باید ببینیم که واقعا وزیران دولت یازدهم تا چه اندازه استقلال دارند. باید واقع بین باشیم و با توجه به شرایط با واقعیت مواجه شویم. خواسته نویسندگان و تولید کنندگان آثار فرهنگی چیز جدیدی نیست. مساله مهم مترجمان، مولفان و به طور کلی هنرمندان در مملکت ما بیش از هر چیز آن است که به ما به عنوان افراد خادم به فرهنگ و کشور نگریسته شود نه به عنوان افرادی که لطمه زننده به فرهنگ و نظام هستند.
نباید بر اساس یک فهرست واژگان به ممیزی آثار پرداخت
مترجم کتاب «پوست انداختن» ادامه داد: اگر این مساله حل شود، حسن تفاهم بین کسانی که در حوزه کتاب، موسیقی و فیلم به فعالیت می‌پردازند و کسانی که در راس امور و در مناصب حکومتی هستند، ایجاد خواهد آمد. من و امثال کوثری‌ها در این کشور خود را آنچنان که هستیم به مردم عرضه کرده‌ایم و شاهد آن هم بازچاپ متعدد آثار ماست که با استقبال مردم مواجه می‌شود. اگر این دیدگاه و نظر به افرادی که در مناصب حکومتی قرار دارند منعکس شود، کار ما نیز ساده خواهد بود.
عبدالله کوثری مشخص شدن شرایط ممیزی در دولت جدید را یکی از خواسته‌های مهم نویسندگان و مترجمان دانست و گفت: یکی دیگر از اساسی‌ترین موضوعات به بحث ممیزی کتاب‌ها مربوط می‌شود. ممیزی را نباید با معیار واژه و جمله تعیین کرد. نباید کار نویسندگان و مترجمان به جایی برسد که فهرست واژگانی در دست افرادی قرار بگیرد و از آن‌ها بخواهند که نظر خود را درباره یک اثر اعلام کنند. این ممیزی در حالی انجام می‌شود که این افراد به هیچ وجه ماهیت مشخصی ندارند و نویسندگان و مترجمان هرگز آن‌ها را ملاقات نمی‌کنند و حتی برخی از ایراداتی که گرفته می‌شود، کاملا مضحک هستند.
حذف ممیزی از وزارت ارشاد خواب و خیال است
مترجم کتاب «آئورا» حذف ممیزی از اداره فرهنگ و ارشاد را خواب خیال خواند و ادامه داد: انتظار بیهوده‌ای است که بخواهیم ممیزی از وزارت فرهنگ و ارشاد حذف شود و این تقاضا بیشتر شبیه خواب و خیال است. اگر ممیزی هم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برداشته شود، ممیزی ذهنی، شغلی، خانوادگی و... همچنان در جامعه وجود خواهد داشت. به جای ممیزی آثار از روی کلمات باید دید که هدف غایی از آفرینش و ترجمه یک اثر چیست و چرا یک هنرمند یکسال از وقت خود را صرف این کار کرده است. واژه و سطر معیار خوبی برای این کار نیستند.
کوثری درباره وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه گفت: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خود را در مساله صاحب حق می‌داند باید موضوع را به طور علنی مطرح کند. خالق اثر و ممیز باید رو در روی یکدیگر بنشینند و به بحث درباره آن اثر بپردازند نه اینکه یک تکه کاغذ را به ناشر و نویسنده تحویل دهند و از وی انتظار تغییرات داشته باشند. ما باید اجازه داشته باشیم درباره اثری که تولید کرده‌ایم بحث کنیم.
مترجم کتاب «سور بُز» با اشاره به تجربه حضور مستقیم خود در اداره کتاب و صحبت با مسوولان این اداره گفت:در دوره های گذشته یکبار چنین موضوعی برای من پیش آمد و پس از انجام صحبت خوشبختانه حرف من پذیرفته شد.
وی افزود: مولفان و مترجمان باید از اثر خود دفاع کنند و آن‌ها چنین وظیفه‌ای دارند. این امر هم بسیار طبیعی است که بین من که سال‌ها در حوزه فرهنگ جهان به کار مشغول بوده‌ام با فردی که در مسند امور قرار دارد، تفاوت و تضاد فرهنگی وجود داشته باشد. این تفاوت‌ها باید با بحث و صحبت حل شود نه اینکه به طور پنهانی برای آن‌ها راه حل پیشنهاد بدهیم.
چرا باید برای انتشار مجدد یک اثر مجوز گرفت؟
مترجم کتاب «مرگ در آند» با ضروری دانستن سرعت بخشیدن به روند ممیزی کتاب‌ها گفت: وقتی کتابی به اداره ارشاد می‌آید، باید یک حداقل زمانی برای بررسی کتاب وجود داشته باشد. این گونه نباشد که آدمی مثل من که با پول کتاب زندگی می‌کند، 6 ماه منتظر جواب یک اثر باشد. تازه پس از این مدت هم کلی ایراد به کتاب گرفته شود و از مترجم و ناشر خواسته شود که بخشی از کتاب را حذف کند! اگر این چنین باشد، زندگی من مترجم یا مولف یا فعال هنری باید از کجا تامین شود؟
وی افزود: باید مساله را سهل‌تر بگیریم. اگر اثری یکبار اجازه نشر گرفته است نباید برای هر بار انتشار و بازنشر آن به اداره کتاب مراجعه کرد و منتظر دریافت مجوز شد. اگر من می‌خواهم ناشر خود را عوض کنم چرا باید این اثر بار دیگر بررسی شود؟ تغییری در آن کتاب بوجود نیامده است که حساسیتی ایجاد شود. چرا باید یک قرارداد ساده میان ناشر و مولف با تغییر ناشر بار دیگر مراحل ممیزی را طی کند؟
عبدالله کوثری با اشاره به صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ممیزی گفت: آقای وزیر ارشاد در ابتدای دوران وزارت خود بحث‌های خوبی را مطرح کرد که امیدوار کننده بود اما در جامعه ما مسایل فرهنگی بسیاری وجود دارند که در سطح وسیعی بر روی آن‌ها حساسیت وجود دارد. اما حرف اصلی من این است که تا زمانی که در نگاه به فرهنگ، فعالیت‌های فرهنگی و تولید کنندگان فرهنگ تغییر ایجاد نشود، نمی‌توان شاهد تغییرات وسیع در عرصه فرهنگ بود.
شنبه ۲۸ دی ۱۳۹۲ - ۰۰:۲۴
نظر شما