به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مشکاتیان که علاوه بر نوازندگی منحصر به فرد خود در سازهای ایرانی، به‌ویژه سنتور، تالیفاتی در این حوزه دارد، امروز 58 ساله شد.
این هنرمند در سال 1334 در نیشابور به دنیا آمد. او مقدمات موسیقی را از 6 سالگی نزد پدرش، حسن مشکاتیان، که استاد سنتورنوازی و آشنا با ویولن و سه‌تار بود، آموخت. وی آموختن موسیقی را در طول تحصیل در زادگاهش، نیشابور پی گرفت و تا پایان دوره متوسطه همچنان در پیشگاه پدر، به فراگیری و تمرین مشغول بود.
مشکاتیان در سال 1353 وارد دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه تهران شد و به آموختن ردیف میرزا عبدالله نزد نورعلی‌خان برومند و ردیف موسیقی سنتی نزد دکتر داریوش صفوت پرداخت. وی همزمان با آموزش ردیف، مبانی موسیقی ایرانی را نزد استادانی چون دکتر محمدتقی مسعودیه، دکتر مهدی برکشلی، عبدالله دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن فرا گرفت.
او نوازندگی سنتور را در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به صورت بسیار جدی ادامه داد و توانست در نوازندگی این ساز به مهارت ویژه و چشمگیری دست پیدا کند و همچنین توانست کارهای فراوانی را در زمینه آهنگسازی و نوازندگی سنتور به ویژه در زمینه ساخت قطعات همنوازی (ارکسترال)، تصنیف و نیز تکنوازی انجام دهد.
مشکاتیان در این سال‌ها، کنسرت‌های متعددی با خوانندگانی چون پریسا و هنگامه اخوان اجرا کرد و در سال 1356، گروه عارف را تشکیل داد. وی در آزمون موسیقی باربد که به ابتکار استاد نورعلی خان برومند برگزار می‌شد، به همراه پشنگ کامکار مقام نخست در رشته سنتور و همراه با داریوش طلایی، مقام ممتاز در ردیف‌نوازی را به دست آورد.
این مولف موسیقی از سال1356، همکاری با رادیو را زیر نظر هوشنگ ابتهاج آغاز کرد اما پس از واقعه 17 شهریور 1357 از رادیو استعفا داد و موسسه چاووش را با همکاری هنرمندان گروه عارف و شیدا تشکیل داد. سپس با همکاری شهرام ناظری، تصنیف «مرا عاشق» را روی شعر مولانا ساخت.
از سال1358 تا سال 1367 با محمدرضا شجریان همکاری داشت که نتیجه این همکاری، آثار ماندگاری چون «بیداد»، «آستان جانان»، «سِر عشق»، «نوا»، «دستان»، «گنبد مینا» و «جان عشاق» بود. وی در همه این آثار، به عنوان آهنگساز و نوازنده سنتور (در سِر عشق به عنوان نوازنده سه‌تار و در جان عشاق فقط آهنگساز) همکاری داشت.
او همچنین کارهای بسیار پرباری با نوازندگانی چون حسین علیزاده (سرپرست گروه عارف و گروه شیدا) و محمدرضا لطفی (سرپرست گروه شیدا) دارد.
وی با خوانندگانی چون علی جهاندار، ایرج بسطامی، علیرضا افتخاری، حمیدرضا نوربخش و علی رستمیان نیز همکاری داشته است. او همچنین در فستیوال جهانی موسیقی تحت عنوان (روح زمین) در کشور انگلستان شرکت کرد و مقام نخست را بدست آورد.
مشکاتیان از سال 1376 اجراهای صحنه‌ای و انتشار آلبوم را متوقف کرد و تا تابستان سال 84 کنسرتی در کشور اجرا نکرد.
یکی از واپسین کارهای وی آلبوم تکنوازی «تمنا» بود که در سال 1384 نواخت و منتشر کرد. همچنین وی در روزهای 6 تا 9 آذر 1386 به عنوان سرپرست گروه عارف کنسرتی در تهران برگزار کرد که حمیدرضا نوربخش به عنوان خواننده در آن شرکت داشت.
در سال 1386، پس از حضور پرویز مشکاتیان در کنسرت محمدرضا شجریان، رابطه این دو استاد موسیقی ایرانی که بیش از یک دهه تیره بود، مجددا برقرار شد. همچنین، در مراسم جشن خانه موسیقی در 23 مهر 1386، لوح تقدیر از یک عمر فعالیت هنری توسط محمدرضا شجریان به عنوان رییس شورای عالی خانه موسیقی به پرویز مشکاتیان داده شد.
از آثار مشکاتیان، کتاب‌های فراوانی منتشر شده‌است. از این کتاب‌ها می‌توان به اثرهای «بیست قطعه برای سنتور»، «گل آیین»، «گل آوا»، «مجموعه تصانیف»، «بیداد»، «لاله بهار» اشاره کرد.
پرویز مشکاتیان در تاریخ 29 شهریور سال 1388 در منزلش در تهران و در سن 54 سالگی بر اثر نارسایی قلبی درگذشت.
در مراسم یادبود مشکاتیان محمدرضا شجریان گفت: «پرویز رفت و ما را داغدار کرد. الگوی زندگی او اندیشه «خیام» بود و سال‌ها با این اندیشه زیست و در نهایت به معشوقش رسید.»
محمدرضا درویشی نیز درباره مشکاتیان گفت: «پرویز در نوازندگی، نگاه به موسیقی ایرانی و ساختن تصانیف و قطعات بی‌شمار ویژگی‌هایی غیرقابل تقلید داشت، هرچند که تقلید از استاد مشق است و حتما دیگر هنرمندان آثار او را مشق می‌کنند، اما تصنیف‌های او شبیه هیچ‌کس نیست و سنتورنوازی‌اش نیز شیوه‌ای متفاوت از هرکس را داشت. در واقع نگاه او به موسیقی باید فهمیده و درک شود و موسیقیدانان، سازندگان و نوازندگان سعی نکنند که از سبک او تقلید کنند، چون در این صورت کارشان تعطیل می‌شود.»
مجید درخشانی هم درباره این نوازنده سنتور در آن مراسم بیان کرد: «ساز او نه تنها برای سنتورنوازان که برای همه هم‌نسلانش تاثیرگذار بود و هنوز زمان می‌خواهد تا کسی این ردپاها را کشف کند و آثار او را بشناسد. اما در این میان خوشحالم که مشکاتیان در زمان حیاتش مورد لطف همگان و به خصوص مردم قرار گرفت و آثارش به خوبی شنیده شد.»
پیکر پرویز مشکاتیان در محوطه بیرونی باغ عطار و در جوار مقبره عطار نیشابوری به خاک سپرده شده است.
سه‌شنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۵:۴۰
نظر شما