محسن مرادیان درباره زمینه‌های تالیف اثرِ در آستانه انتشارش به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: «مسایل نظامی و راهبرد‌ي معاصر» کتابی است که بر اساس یک نیاز دانشگاهی تدوین شده است. پیش از این، کتاب دیگری با عنوان «مسایل نظامي و استراتژیک معاصر» در دانشگاه‌های ايران تدریس می‌شد که بعد از گذشت بيش از دو دهه از تاليف آن، نیازمند تجديد نظر و به‌روز شدن بود.

این پژوهشگر حوزه نظامی در بیان جایگاه این سرفصل دانشگاهی، «مسایل نظامی و راهبردي معاصر» را یکی از درس‌های اساسی رشته‌های مختلف دانشگاهی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری معرفی کرد که طی آن، دانشجویان با تعریف‌ها، انواع و به‌ویژه با مسایل موثر در شکل‌گیری و جهت‌گیری راهبردها آشنا می‌شوند. اهمیت ویژه این درس در آن است که اصول، چارچوب و شیوه‌های صحیح به‌کار گیری و هدایت راهبرد را ارایه می‌دهد.

وی درباره مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب «مسایل نظامی و راهبرد‌ي معاصر» گفت: این کتاب، در 10 فصل موضوعات مختلفِ مرتبط با راهبرد را مورد بررسی قرار داده است که تعریف راهبرد، سیر تاریخی آن، انواع راهبرد، بررسی نظریه‌های راهبردی از جمله راهبرد‌های زنجيره‌ای و تجمعی، راهبرد‌های مستقيم و غير مستقيم، 15 راهبرد‌ جدید نظامی، عوامل ژئوپليتيكی مؤثر بر راهبرد، ماهيت جنگ و اندیشه‌ حاکم بر جنگ‌ها برخی از سرفصل‌های آن است.

مرادیان از فصل‌های نهم و دهم به عنوان مهم‌ترین فصل‌های کتاب یاد کرد و در این‌باره توضیح داد: در فصل نهم نقش عوامل نظامى مانند ابزارهاى جنگى، مسابقه تسليحاتى و خلع سلاح و انواع نيروهاى نظامى در راهبرد مورد توجه قرار گرفته است. همچنین ارتش سالارى و سلاح‌های راهبردی شامل موشک‌های بالستيكىِ قاره‌پيما و دیگر انواع موشک‌ها، هواپيماهاى راهبردی، ناوهای هواپیمابَر و زیردریایی‌های راهبردی، سلاح‌های شيميايى و ميكروبى راهبردی و بمب‌های هوشمند راهبردی مورد بحث قرار گرفته است.

وی درباره دیگر فصل با اهمیت «مسایل نظامی و راهبرد‌ي معاصر» گفت: در فصل دهم که پایان‌بخش کتاب است مبحث به‌نسبت تازه‌ای با عنوان «اندازه‌گیری قدرت نظامي» مطرح شده که در آن، كاربردهای قدرت نظامی، سطوح مختلف قدرت نظامی و مدل‌های مختلف سنجش قدرت ملی و قدرت نظامی کشورها بررسی شده است.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که مباحث مطرح شده در «مسایل نظامی و راهبرد‌ي معاصر» تا چه‌اندازه با کتاب «مسایل نظامي و استراتژیک معاصر» متفاوت است، گفت: مباحث اندكی از مطالب کتاب «مسایل نظامی و راهبرد‌ی معاصر» با کتاب پیشین مشترک است. جذابیت و تازگی موضوع‌های مطرح شده به اندازه‌ای است که دانشگاه‌های كشور برای انتشار این کتاب مشتاقند. به گمانم دلیل این استقبال، فصل پایانی کتاب است که در آن برای نخستین‌بار کوشیده‌ام موضوع‌های کیفیِ مرتبط با قدرت نظامی، به صورت کمّی‌ بیان شوند. موضوع‌هایی که شاید به دشواری بتوان آن‌ها را در قالب فرمول بیان کرد، در این فصل فرمول‌های ویژه‌ای بیان شده‌اند.

این پژوهشگر حوزه نظامی، دلیل بیان موضوع‌های کیفیِ مرتبط با قدرت نظامی در قالب کمّی را کوششی در راستای افزودن بر شناخت این حوزه دانست و در این‌باره توضیح داد: گرچه قدرت نظامي كشورها از مفاهيم محوری موضوعات دفاعی و سياسی است، اما شناخت مناسبی در این زمینه وجود ندارد. به همين دليل، مقوله سنجش قدرت نظامي براي بسياری از تحليل‌گران و کارشناسان نظامی، کاری دشوار است. بیشتر این دشواری به ارایه شاخص‌هايی است که بتوانند فرايند سنجش قدرت را معنادار کنند.

وی افزود: شناخت قدرت و نوع مديريت آن مقوله‌ای مبهم و پيچيده است و تمامی محققان حوزه نظامی از حساسيت و اهميت آن آگاهند و از عدم امکان سنجش دقيق قدرت سخن گفته‌اند. ملاحظاتی از اين دست، ضرورت تأمل هر چه بيشتر در طراحی شاخص‌های سنجش قدرت را روشن می‌کند.

مرادیان در ادامه با بیان این‌که «اثرِ در آستانه انتشارش متناسب با تدريس در يك ترم درسی فصل‌بندی شده است» در پاسخ به این سوال که آیا پرسش‌هایی هم برای دانشجویان در پایان فصل‌های کتاب طرح کرده است، گفت: این پیشنهاد در چاپ‌های بعدی اثر مورد توجه قرار خواهد گرفت.

استاد دانشگاه نظامی دافوس درباره منابع مورد استفاده در کتاب «مسایل نظامی و راهبرد‌ي معاصر» گفت: «برای نگارش این اثر، علاوه بر استفاده از دانشنامه‌های مختلف، از کتاب‌های منتشر شده از سوی دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ايران (دافوس آجا)، وزارت دفاع و دانشگاه عالی دفاع ملی نيز بهره‌ گرفته است.»

«مسایل نظامی و راهبرد‌ی معاصر» در غرفه انتشارات دانشگاه فرماندهي و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ايران (دافوس آجا) در بیست‌و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارایه خواهد شد.