مفهوم علم
علم به نظر ما در ابتدا به وصف دینی و غیردینی متصف می‌گردد؛ اصولاً دوگونه علم وجود دارد، علم دینی و علم غیردینی؛ حتی مدعی هستم که این تقسیم‌بندی دوگانه در مورد علوم اصطلاحی که موضوعی دارند و مسائلی حول آن موضوع گرد می‌آید (مانند فیزیک و ریاضیات و ...) نیز صادق و جاری است.
منظور ما از علم مطلق معرفت‌های بشری هستند که می‌توانند مبتنی بر دین باشند و یا ابتنائی بر دین نداشته باشند و البته در این سخن نظر بیشتر بر قسمی است که حول دین سامان یافته است و اثبات‌پذیرند.
البته دسته‌ای از معرفت‌ها، معرفت‌هایی شخص و درونی‌اند که ناظر به وضعیت روانی شخص است و ادعا می‌شود که اثبات‌پذیر نیستند (مانند زیبائی‌شناسی)؛ هر چند بحث ما کمتر ناظر به این دسته از معارف است اما این سنخ از معارف نیز می‌توانند قابل اثبات و بالمآل متصف به صفات پیش گفته گردد. می‌توان صادق بودن ادعای کسی را مبنی بر احساس خود او بر زیبا دانستن رنگ آبی سنجید و پس از راستی‌آزمایی، اثبات کرد که آیا احساس او حق است یا باطل؛ البته این سخن منوط به ارائه معیاری فراگیر برای سنجش حقانیت است. احساس به خودی خود به گونه‌ای در عالم رخ داده است؛ آنان که دم از عدم امکان اثبات حقانیت یا باطل بودن احساس زنده‌اند بر مبنای علیت سخن گفته‌اند؛ اما براساس نگاه فاعلیت، حقانیت نیز قابل ره‌گیری و اثبات است؛ حضور اراده مثبت حق و باطل است؛ اما به هر حال بحث اکنون بر سر این نوع معرفت‌ها نیست.
صفحه 296/ «والعصر» گفتارهایی در علم دینی/ به اهتمام بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع)/ انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)/ چاپ اول/ سال 1391/ 516 صفحه/ 12500 تومان
دوشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۴:۰۰
نظر شما