حجت‌الاسلام محمدباقر انصاری، مولف و محقق حوزه دین و مباحث اعتقادی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره الغدیر اظهار کرد: عشق علامه امینی در گردآوری اشعار الغدیر و نگارش مباحث اعتقادی آن فوق‌العاده و کم‌نظیر است. نگارش چنین اثری با امکانات آن زمان و دست تنها، کاری بسیار دشوار بوده، حتی در زمان کنونی با وجود امکانات متعددف پدیدآوردن چنین اثری به‌راحتی امکان‌پذیر نیست.

وی در پاسخ به این سوال که «الغدیر» به چه مباحثی می‌پردازد و جایگاه آن در آثار و منابع اسلامی چیست؟ توضیح داد: نام این کتاب در ظاهر به موضوع غدیر اختصاص دارد و اغلب افراد این‌گونه می‌پندارند که این اثر از ابتدا تا انتها به ماجرای غدیر و جانشینی نخستین پیشوای شیعیان می‌پردازد، در حالی که آنچه آن را از سایر آثار ممتاز می‌کند، وجه دایرةالمعارفی آن است که من آن را به «بحارالانوار» علامه مجلسی تشبیه می‌کنم. علامه امینی در نگارش الغدیر تمام اشعار عربی را که از ابتدای این جریان تاریخی تا زمان حیات علامه به ماجرای غدیر می‌پرداختند، گردآورد و در کنار هریک از این اشعار یکی از موضوعات یا مباحث اعتقادی این آثار را استخراج کرد؛ مباحثی که اغلب در شمار موارد اختلافی میان شیعه و سنی بودند، سپس درباره هریک از این مباحث اعتقادی دست کم 70 تا 80 صفحه مطلب با استناد به منابع و مدارک نگاشت.

پدیدآورنده «ترجمه فارسی خطبه غدیر» از کتاب «الغدیر» به عنوان دریایی از معارف اسلامی یاد کرد و گفت: علامه می‌کوشید در این اثر به بهانه هر شعری که درباره غدیر سروده شده بود، نکته مهمی از نکات اعتقادی و مبانی اسلامی را اتخاذ و اطلاعات جامعی را درباره آن بیان کند. چنانچه او تنها به گردآوری اشعار می‌پرداخت اثرش به جای 11 جلد نمی‌رسید و این اشعار در سه تا چهار جلد به پایان می‌رسیدند. البته این اقدام او بهره‌گیری از این کتاب را صد چندان کرد.

انصاری معتقد است فردی که می‌خواهد یک دوره معارف شیعه را داشته باشد یا از آن اطلاع یابد، اگر کتاب «بحار الانوار» را در کنار مطالعه «الغدیر» بخواند از سایر آثار و مکتوبات بی‌نیاز خواهد شد. با مطالعه الغدیر علاوه بر آگاهی از مبانی اعتقادی شیعه با مخالفت‌ها، شبهه‌افکنی‌ها و عنادورزی‌های افرادی که در مسایل مختلف مشکلاتی را به وجود می‌آوردند، آشنا می‌شود و در مکتب علامه امینی می‌آموزد که چه پاسخی برای آن‌ها کافی‌ است.

نویسنده «خطابه غدیر در آینه اسناد» در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد ناگفته‌هایی درباره الغدیر وجود داشته باشند، گفت: شاید بسیاری از افرادی که این کتاب را تبلیغ می‌کنند، از محتوای آن به درستی اطلاع نداشته باشند و تصور کنند مضامین این اثر تنها به ماجرای غدیر اختصاص دارد. همه مردم از محتوای این اثر آگاهی ندارد و از استفاده آن غافلند. با وجود آن که در همان سال‌های ابتدایی ترجمه این اثر به زبان فارسی و بازگردان جلد اول آن به زبان انگلیسی و بخش‌هایی نیز به زبان اردو انجام شد، اما لازم است این منبع شیعی را به درستی معرفی کنیم.

این نویسنده و محقق حوزه دین با تاکید بر این که «به الغدیر باید به شکل یک دایرةالمعارف نگریست» عنوان کرد: هر محققی که در هر موضوعی از مباحث دینی و اعتقادی پژوهش می‌کند باید سری هم به این اثر مرجع بزند در این صورت درخواهد یافت که به سادگی نمی‌توان از این کتاب دست کشید! اکنون که علاوه بر لوح‌های فشرده و سایر نرم‌افزارهای مطالعاتی متن این کتاب سترگ در اینترنت نیز قابل دستیابی و مطالعه است، انتظار می‌رود مراجعه به آن صدها برابر شود.

نویسنده کتاب «گزارش لحظه به لحظه از ماجرای فدک» در پاسخ به این سوال که مطالعه این اثر چه کاربردی برای محققان کنونی دارد؟ عنوان کرد: این کتاب راه تحقیق و راه پاسخ دادن به شبهات و نحوه جمع‌آوری منابع و چینش آن‌ها را در کنار نحوه برخورد با افرادی که عناد کرده‌اند یا شبهه‌ای ایجاد کرده‌اند می‌آموزد. بسیاری از افرادی که به شبهات پاسخ می‌دهند تصور می‌کنند گردآوری مدارک یا یک استدلال علمی کافی است در حالي كه علامه امینی در کنار جمع‌آوری منابع و استدلال‌های علمی، قطعاتی را به شکل شعاری بیان می‌کرد، همچنین از کلماتی جذاب و محرک برای ورود به ادبیات دشمن استفاده می‌کرد تا مطالب خود را به شیرین‌ترین شکل جا بیندازد.

انصاری بیان کرد: مطالعه الغدیر انسان را با فضاهای مختلفی که مخالفان متفاوت تشیع داشته‌‌اند، آشنا می‌کند؛ به عنوان مثال عده‌ای از مخالفان به موضوع خلافت اعتراض دارند، برخی با غیبت امام عصر(عج) و زنده‌بودن ایشان، عده‌ای نظیر صوفیه در ابعاد معنوی و عبادی مخالفت می‌کنند و ... . یکی از شاخصه‌های الغدیر آن است که دشمنان و مخالفان متفاوت شیعه را در ابعاد مختلف معرفی می‌کند.

انصاری در پایان یادآور شد: مطالعه الغدیر و مشاهده ادبیاتی که علامه در نگارش متن آن به‌کار گرفته است، نشان از عشق او به امیر مومنان امام علی(ع) دارد. الغدیر جوشش محبت علامه نسبت به مولا را بازگو می‌کند و این روح محبت را به مخاطبان نیز انتقال می‌دهد.