نويسنده كتاب «مهارتهاي تحقيق و ماخذشناسي علوم اسلامي» با اشاره به اين كه دانشجويان مقاطع گوناگون تحصيلات تكميلي به ويژه در رشتههاي مختلف علوم انساني و اسلامي به آگاهي از مهارتهاي تحقيقي بيش از مطالعه روششناسي تحقيق نيازمندند، گفت: كوشيدم در اين اثر با معرفي منابع دست اول و معتبر 13 شاخه علمي، مسير تحقيقات دانشجويي را تسهيل كنم.*
وي با اشاره به اين كه تمركز اصلي اين نوشتار بر ماخذشناسي علوم اسلامي است، گفت: براي انجام پژوهشهاي گوناگون به شناخت اسناد، مدارك، منابع و ماخذ علوم اسلامي نيازمنديم. در تحقيقات متعدد دانشجويان مشاهده ميشود كه آنها بدون آگاهي قبلي به منابع غير معتبر يا دست چندم موضوعي مراجعه كردهاند. بنابراين، معرفي منابع و دستهبندي مهمترين آنها از اهميت فراواني برخوردار است. به عنوان نمونه، در حوزه فقه اماميه، صدها اثر قديمي و جديد تاليف شدهاند كه همواره امكان دارد دانشجويان براي يافتن منابع پژوهشي خود در اين حوزه با دشواريهايي مواجه شوند. از اين رو، كوشيدم در اين كتاب تعدادي از منابع معتبر و دست اول 13 گروه علمي علوم اسلامي و انساني را معرفي كنم و توصيفي مختصر از اين كتابها ارايه دهم.
دكتراي فقه و مباني حقوق اسلامي، تنظيم نام مولفان منطبق بر سند مشاهير ايران را از ويژگيهاي اين كتاب ياد كرد و گفت: برخي از مولفان نامهاي متعددي دارند. به عنوان مثال، «شيخ صدوق» در جستوجوهاي كتابخانهاي با عنوان «ابن بابويه» ثبت شده است. از اين رو، كوشيدم نام مولفان را بر اساس آنچه در برگهدانهاي كتابخانهاي ثبت ميشود، تنظيم و عنوان كنم. همچنين گاهي در سال تولد و وفات برخي از مولفان گذشته اشتباهاتي وجود دارد. من مدعي نيستم كتابم هيچ اشتباهي ندارد، اما مدعيام كه زمان بسياري را براي تصحيح اين اختلافات صرف كردم. حتي براي ثبتنام معاصران ناچار به تماسهاي متعدد با آنها شدم.
دكتر صابري بيان كرد: كتابشناسيهاي اختصاصي در موضوعات گوناگون وجود دارند كه در برخي شاخهها آثاري فراوان و در برخي از حوزهها مكتوبات اندكي به چشم ميخورند، حتي برخي از اين كتابها گزيده معرفي آثارند. در اين اثر با پايبندي به چارچوبي خاص، كوشيدم حجم معيني از منابع اصلي را در 13 شاخه اصلي يادآور شوم.
وي با بيان اين كه نام مولفان اين اثر به ترتيب سال وفات آنها درج شده است، مطالعه آن را همراه با نوعي تبارشناسي و آگاهي از سير تاليفات همراه دانست و گفت: در پايان هر بخش نيز به اختصار، منابع پژوهشي آن حوزه را براي تحقيقات آتي محققان و دانشجويان يادآور شدهام. در اين كتاب براي ورود به هر مدخل نيز توضيحاتي از الفاظ تخصصي ماخذشناسي درج شده است تا محققان و دانشجويان در مواجه با اصطلاحات تخصصي، با سهولت بيشتري به مسير تحقيق ادامه دهند.
معاون آموزشي دانشكده الهيات دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اين كه جاي خالي «روز و اختصارات» كه در برخي از كتابهاي تخصصي طب به چشم ميخورد در اين اثر پيداست، در پاسخ به اين پرسش كه «اگر خود منتقد كتابتان باشيد، چه نكاتي را بيان ميكنيد؟» گفت: ممكن است در اين ماخذشناسي برخي از منابع اصلي از قلم افتاده باشند. همچنين جا دارد هر يك از بخشهاي سيزدهگانه اين كتاب در اثري جداگانه شرح داده شوند، كاري كه چنانچه در آينده فرصت شود انجام خواهم داد.
اين مترجم و نويسنده آثار حوزه دين و فقه اسلامي عنوان كرد: اكنون مشغول ترجمه و تحقيق كتاب «مناقب آل ابيطالب(ع)» اثر «ابن شهرآشوب» مازندرانيام. وي از علماي نامي اماميه بود و اين كتاب، از مهمترين تاليفات وي به شمار ميآيد كه هنوز به زبان فارسي ترجمه نشده است.
سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها(سمت) با همكاري بنياد پژوهشهاي اسلامي آستان قدس رضوي نخستين چاپ كتاب «مهارتهاي تحقيق و ماخذشناسي علوم اسلامي» را با شمارگان 1000 نسخه، 479 صفحه و بهاي 61500 ريال روانه بازار كتاب كرده است.
نظر شما