به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) به نقل از اكسپرس فرانسه، قهرمان نمايشنامه تازه ياسمينا رضا نويسندهاي در تقلاي رهايي از دست خبرنگاري سمج و آزاردهنده است. در فضايي با دكوري بسيار ساده و بيتكلف، نويسنده قصه پرمخاطب «خداي كشتار»، تنش رواني پيچيدهاي از دو شخصيت نويسنده و خبرنگار ترسيم ميكند.
ياسمينا رضا، نقاش زبردست سياهقلم، در اثر تازهاش مانند نقاشيهاي سياه و سفيدش بين اثري روشن و واضح و معمايي اسرارآميز، بين نمايشنامههايي كه مانند آوار بر سر مخاطب فرو ميريزند و آثاري كه بيننده را در يك لابيرنت هزارتو سرگردان ميسازند، توازن برقرار كرده است. در مقايسه با فضاي وحشيانه و پر تلاطم نمايشنامه خداي كشتار، نمايشنامه «روايت شما از بازي» ساختاري پر از چالش رواني است.
نام نمايشنامه تازه رضا، نام كتابي است كه توسط گابريل، قهرمان رمان «كشور تنبلي» اثر ناتالي اپنهايم نوشته شده است. ناتالي اپنهايم كاراكتر اصلي نمايشنامه «روايت شما از بازي» اثر ياسمينا رضاست. از نام نمايشنامه مخاطب به هزارتويي وارد ميشود كه در عين سادگي و وضوح دامي گسترده و پر از پستي و بلندي است.
ناتالي اپنهايم كاراكتر اصلي رضا، نويسندهاي است كه ميپذيرد براي خواندن گزيدهاي از آخرين رمانش به نام «كشور تنبلي» برنده جايزه ادبي «ژرمن بومون» و همچنين گفتگو با روزانا ارتل-كوال، خبرنگار خامي كه به تازگي موفقيت و شهرتي در رسانهها يافته است، در برنامه «شنبههاي ادبي» پلي ولان حضور يابد.
بار ديگر مانند «خداي كشتار» تئاتري پر از خشونت شكل ميگيرد اما اين بار كاراكتر اصلي بدون ريختن قطرهاي خون، قرباني خشونتي افسارگسيخته ميشود.
پس از پذيرش دعوت «شنبههاي ادبي» ناتالي چارهاي جز شركت در مراسم و پاسخگويي به سوالات سيلآساي خبرنگار ندارد. به محض رسيدن خود را در موقعيتي مييابد كه در آن تنها به دنبال يك هدف است و آن جز رهايي از اين مخمصه خود كرده نيست. او كه هرگز هيچ دعوتي را براي گفتگو درباره آثارش نميپذيرفت و اموري چون تدارك شام فردا يا صرف وقت و دقت زياد در انتخاب لباسهايش را هميشه به صحبت درباره خودش ترجيح ميدهد، اكنون در موقعيتي قرار يافته كه پيش از آن هيچ انگيزهاي براي انجام آن نداشته است.
از طرفي خبرنگار سمج هرگز نميخواهد او را رها كند و با سوالاتي تيز، خام و آزاردهنده همچنان بر خشونت بيسرانجامش نسبت به خانم اپنهايم ميافزايد، هر چند كه گهگاه مدير كتابخانه «شنبههاي ادبي» سعي ميكند با ابراز مهرباني جو را تلطيف كند.
تنش دراماتيك تا آنجا بالا ميرود كه نويسنده ميخواهد پا به فرار بگذارد اما خوانش گزيدههاي اثر داستاني حال و هواي فضاي دراماتيك را تغيير داده و در پس پاسخهاي سطحي به سوالات به ظاهر شيك و هوشمندانه خبرنگار، باوري عميق، تكاندهنده و جالب از زبان ناتالي اپنهايم فاش ميشود.
براي اپنهايم حقيقت موجود در پس پرده نوشتن فقط پر كردن فضاهاي توخالي است. پر كردن واقعيت ناكافي و پر از حفرههاي خالي در زندگي است. به اين صورت فضاي سطحي ابتداي نمايش تبديل به شعفي ماندگار در بيننده ميشود كه به دنبال آن احساس غمانگيز و تراژيك واقعيت انساني ميآيد.
نمايشنامه يا اثر ارزشمند ادبي تازه ياسمينا رضا، عبارت مشهور مايكل هر، نويسنده آمريكايي را در توصيف لاس وگاس به ذهن متبادر ميكند: «قصه اين نيست كه شما ببريد يا ببازيد، موضوع اصلي روايت شما از بازي است».
ياسمينا رضا، متولد مه 1959 در پاريس، نمايشنامهنويس ايراني تبار فرانسوي است كه با بازي در نمايشنامههايي از مولير و ماريوو به دنياي تئاتر راه يافت. سال 1987 «گفتگوهاي پس از مراسم خاكسپاري» را نوشت و با دريافت جايزه مولير نامش را بين نمايشنامهنويسان مطرح فرانسوي جاي داد. بدنبال آن رضا نمايشنامه «دگرديسي» اثر كافكا را براي رمان پولانسكي به فرانسه ترجمه كرد و بار ديگر موفق به كسب جايزه مولير در بخش ترجمه برتر شد.
نمايشنامه «گذرگاه زمستاني» در سال 1990 نيز سومين جايزه ارزشمند مولير را براي ياسمينا رضا به همراه داشت و نمايشنامه «مرد غيرمنتظره» در انگلستان، فرانسه، اسكانديناوي، آلمان و نيويورك اجراهاي موفقي تجربه كردند. پس از آن نمايشنامه «هنر» (1995) در همه نقاط دنيا به صحنه رفت و به 30 زبان ترجمه شد.
سال 2007 نمايشنامه «خداي كشتار» اثر ياسمينا رضا براي نخستين بار توسط يورگن گوش در زوريخ سوييس به اجرا درآمد و پس از اجرا در لندن جايزه بزرگ تئاتري لارنس اوليويه لندن را در بخش بهترين كمدي كسب كرد. اين نمايشنامه در ايران نيز ترجمه شد و مورد استقبال گسترده مخاطبان تئاتر قرار گرفت.
نمايشنامه «روايت شما از بازي» در 122 صفحه به قيمت 12 يورو از سوي نشر فلاماريون منتشر شده است.
یکشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۰ - ۱۴:۵۵
نظر شما