عضو هيات علمي دانشكده اقتصاد و علوم سياسي دانشگاه شهيد بهشتي به تازگي انجام پژوهشي با عنوان «انديشه سياسي آخوند خراساني» را آغاز كرده است. وي با توجه به تاثيري كه اين مرجع ديني در نهضت مشروطه داشت و تاليفات اندكي كه در معرفي چهره سياسي او به رشته تحرير در آمده، تاليف اين اثر را برگزيده است._
وي با اشاره به اين كه آخوند خراساني به واسطه جايگاه ديني و مشروعيتي كه داشت، تاثير زيادي بر افكار و نظريهپردازي نظام مشروطه اسلامي داشت، گفت: وي شخصيت خاصي داشت كه كمتر شناخته شده است. آثار و آراي آخوند خراساني در مطالعات حوزوي جايگاه والايي دارند و برخي آثار وي نظير كتاب «كفاية الاصول» در سطوح بالاي مقاطع حوزوي تدريس ميشوند. با اين وجود، در بازشناسي افكار سياسي او تاليفات اندكي مكتوب شدهاند.
مدير گروه فقه سياسي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي درباره محتواي اين اثر پژوهشي متذكر شد: درصددم در اين كتاب با اشاره به استدلالهاي فقهي آخوند خراساني، انديشههاي سياسي وي از قبيل حكومت، مفهوم آزادي، قانون و مفاهيمي كه در آن دوره مطرح بودهاند را بررسي كنم.
دكتر ميراحمدي، پژوهشگران عرصه حكومت ديني و انديشههاي سياسي اسلام و علاقهمندان به تاريخ و تحولات سياسي ايران معاصر را از جمله مخاطبان اين كتاب توصيف كرد و گفت: سعي دارم اين كتاب را با رويكرد تركيبي تاريخي و فقهي بنويسم و در رويكرد تاريخي آن، زمينههاي اجتماعي و تحولات آن دوره را بررسي خواهم كرد. در بُعد ديگر، رويكرد فقهي آخوند خراساني را نسبت به مسايل سياسي بيان ميكنم.
پيشبيني ميشود با اتمام تاليف كتاب «انديشه سياسي آخوند خراساني» در آبان ماه سال جاري، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي اين كتاب را چاپ و روانه بازار نشر كند.
ملا محمدکاظم خراسانی(۱۲۵۵ - ۱۳۲۹ هجري قمري) مشهور به آخوند خراسانی، فقیه و مرجع تقلید عصر خودش بود. او در کنار شیخ عبدالله لاهیجی و میرزا حسین نجل میرزا خلیل رازی تهرانی مشهور به میرزا حسین خلیلی تهرانی و ... از رهبران مشروطیت بودند.
وي سال ۱۲۵۵ در مشهد متولد شد. پدرش ملاحسین هروی بود. او در مشهد علوم مقدماتی و سطوح را فرا گرفت و سپس سال ۱۲۷۷ قمری در سبزوار از حاج ملا هادی سبزواری فلسفه آموخت. وي پس از آن در سن بیست و دو سالگی(سال ۱۲۷۷ هجري قمری) به تهران آمد و نزد ملا حسین خویی و میرزا ابوالحسن جلوه به تحصیلات تکمیلی در حکمت و فلسفه پرداخت، سپس عازم نجف شد و نزد شیخ انصاری، حاج سیدعلی شوشتری، میرزای شیرازی، شیخ راضی نجفی و میرزا مهدی قزوینی، مشغول تحصیل شد.
ملامحمدکاظم خراسانی پس از فراگیری علوم دینی در نجف و سامرا به تدریس مشغول شد و حدود نیم قرن به تدریس علوم معقول و منقول پرداخت.
او تالیفات بسیاری داشت از جمله حاشیهای بر مکاسب استادش شیخ انصاری، شرح و تعلیقهای بر منظومه دیگر استادش ملاهادی سبزواری، حاشیه بر اسفار صدرالمتالهین شیرازی که میگویند نسخهاش در آستان قدس رضوی وجود دارد، رساله دماء ثلاثه، چندین رساله فقهی و اخلاقی و عقیدتی، البته مهمترین تالیفات او «کفایة الاصول» است که اکنون در دورههای عالی حوزه تدریس میشود. صدها نفر از شاگردان آخوند تقریرات فقه و اصول ایشان را نوشتهاند که بسیاری از آنها هنوز وجود دارند.
یکی از مهمترین آثار بهجا مانده از آخوند خراسانی که منعکس کننده نظرات سیاسی اوست، گفتوگوی آخوند با میرزای نائینی درباره حکومت دینی است.
نظر شما