عضو هيات علمي گروه كتابداري و اطلاعرساني دانشگاه تهران، تاكيد كرد: انعطافپذير نبودن برنامه آموزشي و محتواي درسهاي كتابداري، مانعي در كارآمدي آن محسوب ميشود./
دكترعليرضا نوروزي
خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) :دكتر عليرضا نوروزي، با بيان اين مطلب اظهار داشت: در نظام آموزشي كشورهاي غربي، مدير گروه و استادان ميتوانند براي حذف يا اضافه شدن يك واحد درسي تصميم گيري كنند. اين امر در مقايسه با شيوه آموزش كتابداري ايران براي آنها مزيت محسوب ميشود.
فارغالتحصيل دانشگاه پاول سزن، در مقايسه شيوه نظام آموزش كتابداري و اطلاعرساني ايران با فرانسه گفت: شيوه تدريس كتابداري در دانشگاههاي ما ضعفهايي دارد كه آشنايي و تعامل با دانشكدههاي كشورهاي پيشرفته در رفع آنها موثر است. در فرانسه، شرح درسها با توجه به نياز بازار و جامعه و بر اساس پارادايمهاي علمي روزآمد ميشوند. دوره كارشناسي كتابداري در فرانسه، سه سال و در كارشناسي ارشد دو سال است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، خاطرنشان كرد: دوره كارشناسي ارشد در سال اول عمومي است و سال دوم براي دانشجوياني كه قصد ادامه تحصيل در مقطع دكترا دارند و كساني كه پس از دريافت درجه كارشناسي ارشد به بازار كار جذب مي شوند، متفاوت است. شيوه آموزشي كتابداري كشورهاي اروپايي در مقطع دكترا بر تحقيق استوار است و موضوع پاياننامه دانشجويان بايد با نياز جامعه متناسب باشد.
عضو کمیسیون علم سنجی دانشگاه تهران، استفاده از استادان و متخصصان در تدريس ماهانه و فصلي و توجه به تدريس تيمي يك درس از سوي استادان مختلف را از ويژگيهاي خوب آموزش كتابداري و اطلاعرساني در دانشگاههاي فرانسه دانست و افزود: توجه به حل تمرين گروهي و خرد جمعي در گروه و استفاده از فناوريهاي اطلاعاتي و ارتباطي خصوصا اينترنت در آموزش و پژوهش ،ديگر مزيت هاي اين نظامند. از سوي ديگر كارورزيهاي دانشجويي اغلب به صورت پرداختي است و بايد دست كم 30 درصد حقوق كارمند به دانشجو داده شود.
دكتر نوروزي، حضور كتابداران و كارشناسان كتابداري و اطلاعرساني در عرصه تاليف و نشر آثار پژوهشي را در ارتقاي نظام آموزشي و تخصصي شدن آن موثر دانست و گفت: با گذشت 40 سال از تولد رشته كتابداري و اطلاعرساني در كشور ما، ديگر زمان نشر مجلههاي عمومي در اين حوزه به سر آمده است. هر نشريه تخصصي را يك رشته دانشگاهي ايجاد ميكند.
سردبير مجله تخصصي"webology" در پاسخ به اين پرسش كه چرا اين نشريه به زبان انگليسي منتشر مي شود، توضيح داد: انگليسي زبان علم است و براي پذيرش ايده خود در جهان ناچاريم آن را به زباني كه بيشترين مخاطب را دارد، مطرح كنيم. در پژوهشي كه روي 80 نشريه با دسترسي آزاد انجام دادم، به اين نتيجه رسيدم كه نشريههاي انگليسي بيشترين استناد را در جهان به خود اختصاص ميدهند. در شروع كار نشريه از استادان خارجي استفاده كردم و اكنون ويراستار، داوران و هيات تحريريه آن خارجي اند.
وي خاطرنشان كرد: اين نشريه اكنون با استنادهاي خوبي روبهرو ست به گونهاي كه 16 استناد را در isi و بيش از 120 مورد در گوگل اسكالر به خود اختصاص داده است.
به گفته اين پژوهشگر، در صورتي كه پشتوانه انتشاراتي ما در حوزههاي تخصصي كتابداري و اطلاعرساني تقويت شود، راه براي تاسيس گرايشهاي مختلف در مقاطع كارشناسي ارشد و دكتراي رشته كتابداري باز ميشود.
فارغالتحصيل دانشگاه پاول سزن فرانسه، همچنين به كتابخانههاي عمومي كشور اشاره كرد و گفت: براي رونق كتابخواني بايد نگرش جامعه نسبت به كتابخانه تغيير كند. تفكر حاكم در كتابخانههاي ما اطلاعرساني نيست و اغلب به قرائتخانههايي براي مطالعه كتابهاي درسي و كمك آموزشي تبديل شدهاند.
وي توضيح داد: در شهر كوچك «تور» در فرانسه، بيش از 20 كتابخانه سيار وجود دارد كه هر كس با داشتن يك كارت عضويت ميتواند از تمام اين كتابخانههاي سيار و نيز عمومي شهر استفاده كند. در كشورهاي غربي، دانشجو و دانشآموز رايگان و بدون ضمانت ،كارت عضويت كتابخانه را دريافت ميكند و به اينترنت پر سرعت، مواد اطلاعاتي و منابع ديداري و شنيداري متعدد دسترسي دارد. كتابخانههاي كشورهاي پيشرفته در كنار محلهاي پر رفت و آمد چون فروشگاههاي زنجيرهاي تاسيس ميشوند و هر كس بدون نياز به كتابدار از طريق سيستم رايانهاي كتاب امانت ميگيرد.
دكتر نوروزي، جاي يك كتابخانه ديجيتال ملي را در كشور خالي دانست و اظهار داشت: راهاندازي اين كتابخانه دانش و تمدن ما را به صورت الكترونيك در اختيار جهانيان قرار ميدهد.