بقایی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: در این کتاب دیدگاه‌های هشت شاعر بررسی شده است بدون اين‌كه به شعر آنها پرداخته شود.

وی با تاکید بر ضرورت تعمق در اندیشه شاعران بزرگ فارسی توضیح داد: در ارتباط با برخی از شاعران بزرگ شعر فارسی، اندیشه‌های آن‌ها چندان که باید بررسی نشده است و تعمق لازم در دیدگاه‌های این افراد را نداشته‌ایم. برهمین اساس همچنان نکته‌های ظریف و باریکی در آثار آن‌ها می‌توان یافت.

این پژوهشگر ادامه داد: این نکته‌ها و ظرایف در اندیشه‌های شاعران قابل بررسی و تحقیق است اما متاسفانه به دلیل توجه بیشتر محققان به آثار غیرایرانی، اندیشه‌های متفکران و بزرگان ما مکتوب مانده است.

وی افزود: از این منظر و با نگاهی جدید اندیشه‌های منوچهری دامغانی، حکیم سنایی، عطار نیشابوری، مولوی، سعدی، سیداشرف‌‌الدین گیلانی، ملک‌الشعرای بهار، احمد شاملو و سهراب سپهری را در این کتاب بررسی کرده‌ام.

بقایی به برخی از موضوعاتی که در اندیشه هریک از شاعران به آن پرداخته است اشاره و تشریح کرد: به عنوان مثال در این اثر عطار را از منظر غرب‌اندیشی بررسی کرده‌ام. در فرهنگ ما عطار برای نخستین‌بار به غرب، نقش و نگار و ظواهر فریبنده آن می‌پردازد. او نخستین متفکر ایرانی غرب‌اندیش است.

وی ادامه داد: در ارتباط با شاملو این شاعر را از نظر توجهی که به عالم معنا داشته است بررسی کرده‌ و نشان داده‌ام ذهنیت این شاعر مبتنی بر سنت بوده است. همچنین مولانا را باتوجه به نگاه او به دنیای حقیقی بررسی کرده‌ام. برخلاف آن‌که بسیاری او را دور از دسترس می‌دانند.

این نویسنده با تاکید بر این موضوع که براساس مطالعاتش درباره این شاعران این بررسی‌ها را انجام داده است اظهار كرد: در رابطه با حکیم سنایی اندیشه‌های این شاعر را با شاعران نوپردازی چون فروغ فرخ‌زاد، احمد شاملو و نصرت رحمانی مقایسه کرده‌ و نشان داده‌ام این شاعران نوپرداز آگاهانه یا ناآگاهانه از ترکیباتی استفاده کرده‌اند که در اشعار سنایی نیز وجود داشته است یا اندیشه‌های مشترکی با این شاعر داشته‌اند.

وی درباره بررسی دیدگاه سپهری توضيح داد: در ارتباط با این شاعر دیدگاهش را با برخی از اندیشه‌های پیش از دکارت و به ویژه برخی از اندیشه‌های او را با آرای ارسطو مورد بررسی تفصیلی قرار داده‌ام.

بقایی در پایان گفت: علاوه بر این بررسی‌ها اگر در جایی ضرورت نقد شاعران احساس شده است آن انتقادات و خرده‌گیری‌ها را مطرح کرده‌ام. به عنوان مثال در ارتباط با سپهری معتقدم از میان آثارش هفت مجموعه شعر او با تعریفی که از شعر داریم منطبق نیست و تنها یکی از دفترهای شعر او را می‌توان مجموعه شعر به حساب آورد.

محمد بقایی(ماکان) فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. تاکنون آثار پژوهشی و تحقیقی بسیاری درباره اقبال منتشر کرده‌ که در مجموع حدود 10 هزار صفحه است. وی برهمین اساس در سال 2006 عالی‌ترین نشان فرهنگی کشور پاکستان را در حوزه اقبال‌شناسی دریافت کرد. این پژوهش‌گر در حوزه ترجمه نیز فعالیت می‌کند. «سیدارتا»، «تیزهوش»، «رزالده»، «سفر به شرق»، «دمیان» و «اخبار عجیب» از جمله آثاری‌ هستند که بقایی از هرمان هسه به فارسی ترجمه کرده است.