صیدمحمد درخشنده، ایلامپژوه و محقق پیشکسوت در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام درخصوص آداب و رسوم مردم این استان در ایام نوروز گفت: نوروز در ادوار مختلف تاريخي همواره به عنوان روزي نو و شروع سالي جديد، مورد توجه بوده و اين روز با برپايي جشن و سرور گرامي داشته شده است.در دربار سامانيان، غزنويان و عباسيان، همچنين در روم باستان از نوروز يادشده و اين روز را جشن گرفته اند، بنابراين جشن نوروز حالت ملي و ديني خود را با مراسمي آميخته از دوران پيش از اسلام، حفظ كرده است.
مؤلف کتاب نوروز (فرهنگ، آداب و آیین‌های سال نو در بین اقوام ایران) ادامه داد: بنا به سنت همگانی، مردم ایلام در آغاز این سنت، سر سفره هفت سين، چراغ يا شمع روشن مي كنند. قرآن كريم در صدر سفره جا دارد، آيينه، آب، ترنج و سيب و تخم مرغ پخته رنگ شده و دانه هاي سپند (یکی از گياهان مقدس ايران) و سبزه ديده می شود و يك ماه مانده به نوروز، با كمك و همياري نسبت به خانه تكاني اقدام و پوشاك خواب و زيراندازهاي منزل را در پشت بام منازل پهن مي‌كنند تا باد بهاري برآنها بوزد و هرگونه ميكروب را از آن ها دور کند.
وی ادامه داد: مرسوم است كه در چهارشنبه آخر سال كه مصادف با چهارشنبه سوري در نزد ايرانيان است،نسبت به تدارك ملزومات آتش افروزي اقدام کرده و خانواده ها به رسم محلي و دسته جمعي براي اين شب آماده شده و هر كدام از دختران و پسران جوان به نيّتي، از روي آتش مي پرند و شادي مي كنند.
وی بیان کرد: خانواده های ایلامی روز پنج شنبه آخرسال براي بازديد و ياد و خاطره افراد از دنيا رفته به سر مزار مي روند و با چيدن شيريني،گل و روشن کردن شمع و خواندن فاتحه، اين ايام را به اهالی قبور تبريك مي‌گويند.از روز عيد نوروز تا مدت يك هفته پس از آن نيز مراسم عيد را گرامی می دارند و همه مردم اكثرأ شادي مي كنند و به دامان طبيعت مي روند و سور و مهمانی مي دهند.
درخشنده درخصوص جایگاه نوروز در ميان قوم كُرد و استان کردزبان ايلام گفت: نوروز در ميان اقوام ايراني خصوصاً قوم كُرد در استان‌های كردستان،كرمانشاه،ايلام و ديگر مناطق كُردننشين از اهمیتی خاص برخوردار است. در اين ايام عده‌اي سفره شادی را در ميان طبيعت و سبزه‌زارها پهن می كنند و با برپایی چادر و بيتوته در آن و دورهمي‌های شبانه و روزانه، روزگار خوش و شادی بخشی را برای خود و خانواده مهيا می کنند و البته مراقب طبیعت زیبا و محیط زیست خود نیز هستند تا آسیبی به آن نرسد.
مؤلف کتاب چلچراغ (بررسی آداب و اعیاد و جشن‌های ایرانی) درخصوص پیام فرهنگ و سنت نوروز براي مردم گفت: هاشم رضی (1382) در كتاب گاه شماری و جشن های ايران باستان، نوشته است که جشن نوروز در مثل رستاخيز و تجديد حيات طبيعت درست در آغاز بهار و اعتدال ربيعي با معتقدات ديني درباره آفرينش انسان از سوي خداوند متعال است.
وی ادامه داد: همچنین محمدجواد صاحبي (1384) در كتاب مجموعه مقالات دين و فرهنگ در جامعه ايران، نوشته است که يكي از فرازهای شايان توجه در مراسم سال نو و باورهای پیوسته به آن، مسئله اعتقاد به جهان پسین، رستاخیز مُردگان و تسلسل زندگی است. مراسم سال نو، نماد نمایشی آفرینش و تکرار همیشگی آن، پایان هر سال یا دوره‌ای از زمان را به سال نو پیوند می‌دهد. انعکاس این دور و تسلسل برای زندگی آدمی نیز هست و ایمان مومنان را به مسئله رستاخیز و تجدید و تکرار زندگی زنده نگه می‌دارد: «اِلیَه مَرجعکُم وَعدالله حقأ ِانّهُ لِیَبدوالخَلق ثُمَ یَعبُده» (سوره یونس آیه4) بنابراين در میان مردم، نوروز هنگامه ای است كه روزگار كهن، زندگي را از سر می گيرد و زمانه و آنچه كه در اوست، نو می شود، موجودات حياتي نو پیدا می کنند و سال حقيقي دوره ای را به پايان رسانيده وارد مرحله تازه ای مي شود، بنابراين از روزگاران كهن تا امروز، نوروز پيام های خويش را با دگرگونی در دامان طبيعت و زيبايی ها و اميد برای زنده ماندن و ادامه زندگي به نمايش می گذارد.
مولف کتاب (ایلام، عروس زاگرس) تصریح کرد: پيام ديگر نوروز برای مردم اين سرزمين و مردمی كه در دامان تاريخ ايلام كهن با تمدنی دیرین، اين است كه در سرزمين بهشت گونه و زيباي ايلام؛ آنچه كه زيباتر از همه جلوگر است نوع‌دوستی، احترام به بزرگان و اقوام و همسايگان و رفع كدورت های احتمالی و همچنين شاد و اميدوار بودن و تلاش برای زندگی بهتر است.
وی در پایان با تاکید بر حفظ و نگهداري و انتقال بهتر و كامل تر فرهنگ باستانی و ايرانی نوروز به نسل های آينده گفت: همان گونه كه نوروز به عنوان روز نو و روز تولد دوباره طبيعت از روزگاران كهن در میان اقوام مختلف ايراني، كُرد و لر و لك و بلوچ و ترك و عرب و... مرسوم بوده و به عنوان جشنی ملی از اجداد و نياكان ما به يادگار مانده، ما هم برای حفظ سنت و آيين زيبای نوروز كه نمادي از زندگي و عشق به خداوند متعال را در ذهن ها تداعي مي کند، این سنت را تکریم می کنیم تا به دست آيندگان برسد و اين جشن ملي را پاسداري كنند.
به گزارش ایبنا «صیدمحمد درخشنده» متولد ۱۳۳۴ در شهر ایلام، نویسنده، محقق و ایلام‌شناس تاکنون بیش از 45 عنوان کتاب در حوزه‌های ایلام پژوهی، تاریخ، جغرافیا، آیین و رسوم، آواها و... نوشته و منتشر کرده است.
مؤلف کتاب نوروز (فرهنگ، آداب و آیین‌های سال نو در بین اقوام ایران) ادامه داد: بنا به سنت همگانی، مردم ایلام در آغاز این سنت، سر سفره هفت سين، چراغ يا شمع روشن مي كنند. قرآن كريم در صدر سفره جا دارد، آيينه، آب، ترنج و سيب و تخم مرغ پخته رنگ شده و دانه هاي سپند (یکی از گياهان مقدس ايران) و سبزه ديده می شود و يك ماه مانده به نوروز، با كمك و همياري نسبت به خانه تكاني اقدام و پوشاك خواب و زيراندازهاي منزل را در پشت بام منازل پهن مي‌كنند تا باد بهاري برآنها بوزد و هرگونه ميكروب را از آن ها دور کند.
وی ادامه داد: مرسوم است كه در چهارشنبه آخر سال كه مصادف با چهارشنبه سوري در نزد ايرانيان است،نسبت به تدارك ملزومات آتش افروزي اقدام کرده و خانواده ها به رسم محلي و دسته جمعي براي اين شب آماده شده و هر كدام از دختران و پسران جوان به نيّتي، از روي آتش مي پرند و شادي مي كنند.
وی بیان کرد: خانواده های ایلامی روز پنج شنبه آخرسال براي بازديد و ياد و خاطره افراد از دنيا رفته به سر مزار مي روند و با چيدن شيريني،گل و روشن کردن شمع و خواندن فاتحه، اين ايام را به اهالی قبور تبريك مي‌گويند.از روز عيد نوروز تا مدت يك هفته پس از آن نيز مراسم عيد را گرامی می دارند و همه مردم اكثرأ شادي مي كنند و به دامان طبيعت مي روند و سور و مهمانی مي دهند.
درخشنده درخصوص جایگاه نوروز در ميان قوم كُرد و استان کردزبان ايلام گفت: نوروز در ميان اقوام ايراني خصوصاً قوم كُرد در استان‌های كردستان،كرمانشاه،ايلام و ديگر مناطق كُردننشين از اهمیتی خاص برخوردار است. در اين ايام عده‌اي سفره شادی را در ميان طبيعت و سبزه‌زارها پهن می كنند و با برپایی چادر و بيتوته در آن و دورهمي‌های شبانه و روزانه، روزگار خوش و شادی بخشی را برای خود و خانواده مهيا می کنند و البته مراقب طبیعت زیبا و محیط زیست خود نیز هستند تا آسیبی به آن نرسد.
مؤلف کتاب چلچراغ (بررسی آداب و اعیاد و جشن‌های ایرانی) درخصوص پیام فرهنگ و سنت نوروز براي مردم گفت: هاشم رضی (1382) در كتاب گاه شماری و جشن های ايران باستان، نوشته است که جشن نوروز در مثل رستاخيز و تجديد حيات طبيعت درست در آغاز بهار و اعتدال ربيعي با معتقدات ديني درباره آفرينش انسان از سوي خداوند متعال است.
وی ادامه داد: همچنین محمدجواد صاحبي (1384) در كتاب مجموعه مقالات دين و فرهنگ در جامعه ايران، نوشته است که يكي از فرازهای شايان توجه در مراسم سال نو و باورهای پیوسته به آن، مسئله اعتقاد به جهان پسین، رستاخیز مُردگان و تسلسل زندگی است. مراسم سال نو، نماد نمایشی آفرینش و تکرار همیشگی آن، پایان هر سال یا دوره‌ای از زمان را به سال نو پیوند می‌دهد. انعکاس این دور و تسلسل برای زندگی آدمی نیز هست و ایمان مومنان را به مسئله رستاخیز و تجدید و تکرار زندگی زنده نگه می‌دارد: «اِلیَه مَرجعکُم وَعدالله حقأ ِانّهُ لِیَبدوالخَلق ثُمَ یَعبُده» (سوره یونس آیه4) بنابراين در میان مردم، نوروز هنگامه ای است كه روزگار كهن، زندگي را از سر می گيرد و زمانه و آنچه كه در اوست، نو می شود، موجودات حياتي نو پیدا می کنند و سال حقيقي دوره ای را به پايان رسانيده وارد مرحله تازه ای مي شود، بنابراين از روزگاران كهن تا امروز، نوروز پيام های خويش را با دگرگونی در دامان طبيعت و زيبايی ها و اميد برای زنده ماندن و ادامه زندگي به نمايش می گذارد.
مولف کتاب (ایلام، عروس زاگرس) تصریح کرد: پيام ديگر نوروز برای مردم اين سرزمين و مردمی كه در دامان تاريخ ايلام كهن با تمدنی دیرین، اين است كه در سرزمين بهشت گونه و زيباي ايلام؛ آنچه كه زيباتر از همه جلوگر است نوع‌دوستی، احترام به بزرگان و اقوام و همسايگان و رفع كدورت های احتمالی و همچنين شاد و اميدوار بودن و تلاش برای زندگی بهتر است.
وی در پایان با تاکید بر حفظ و نگهداري و انتقال بهتر و كامل تر فرهنگ باستانی و ايرانی نوروز به نسل های آينده گفت: همان گونه كه نوروز به عنوان روز نو و روز تولد دوباره طبيعت از روزگاران كهن در میان اقوام مختلف ايراني، كُرد و لر و لك و بلوچ و ترك و عرب و... مرسوم بوده و به عنوان جشنی ملی از اجداد و نياكان ما به يادگار مانده، ما هم برای حفظ سنت و آيين زيبای نوروز كه نمادي از زندگي و عشق به خداوند متعال را در ذهن ها تداعي مي کند، این سنت را تکریم می کنیم تا به دست آيندگان برسد و اين جشن ملي را پاسداري كنند.
به گزارش ایبنا «صیدمحمد درخشنده» متولد ۱۳۳۴ در شهر ایلام، نویسنده، محقق و ایلام‌شناس تاکنون بیش از 45 عنوان کتاب در حوزه‌های ایلام پژوهی، تاریخ، جغرافیا، آیین و رسوم، آواها و... نوشته و منتشر کرده است.
نظر شما