به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یکی از تکایای ارزشمند باقیمانده از زمان قاجاریه در گورستان تاریخی تخت فولاد اصفهان، تکیه «شیخ محمد تقی رازی» است که آن را به عنوان «تکیه مادر شاهزاده» نیز می‌شناسند. در این گزارش به معرفی برخی از بزرگان مدفون در این تکیه می‌پردازیم. 

شیخ محمدتقی رازی
مشهورترین عالم مدفون در تکیه رازی، شیخ محمدتقی رازی (وفات در 1248 ق) معروف به «صاحب حاشیه» است. وی از بزرگترین و مشهورترین علمای شیعی قرن سیزدهم بود که پانزده سال در کربلای معلی از محضر آیت‌الله وحید بهبهانی بهره برد. وی پس از آن، از محضر درس آیت‌الله حاج شیخ جعفر کاشف‌الغطا سود جست و به یکی از برجسته‌ترین شاگردان وی تبدیل شد و شیخ جعفر نیز او را به دامادی خود پذیرفت. 

شیخ محمدتقی رازی، عالمی به تمامی معنا، محقق و پرهیزگار بود. در وصف مقام علمی شیخ، تنها بیان همین نکته بس است که کتاب حاشیه معالم او با عنوان «هدایة‌المسترشدین» بهترین کتاب در علم اصول محسوب مي‌شود و امروزه بیشتر تحقیقات درباره علم اصول را با بهره‌گیری از همین منبع انجام می‌دهند. شیخ محمدتقی در فقه استدلالی نیز کتابی دارد. همچنین رساله عملیه او به فارسی نیز با عنوان «رساله صلاتیه» به چاپ رسیده که کتابی جامع و منبع مناسبی برای تحقیق است. 

بر قدرت علمی و کیفیت روش تدریس شیخ محمدتقی رازی بسیار تاکید شده است. نقل است که در مجلس درس او، حدود سیصد طلبه حاضر می‌شدند که بخش زیادی از آن‌ها، بعدها تبدیل به وزنه‌هایی علمی در تاریخ تفکر ایرانی شدند که از میان آن‌ها می‌توان به سید محمدباقر صاحب روضات، میرزا محمدحسن شیرازی، شیخ محمدحسین صاحب فصول و حاج ملاهادی سبزواری (صاحب منظومه) اشاره کرد. 

آقا سید زین‌العابدین خوانساری و دو فرزندش
آقا سیدزین‌العابدین خوانساری، متوفی در سال 1275 قمری و سرسلسله خاندان علمی روضاتی در اصفهان بود. بنا بر شجره‌نامه‌ای که روی سنگ قبر وی نیز آمده است، نسب او به امام کاظم(ع) می‌رسد. از آثار آقاسید زین‌العابدین خوانساری می‌توان به کتاب‌های «شرح معالم الاصول»، «شرح زبدة‌الاصول» و «شرح خلاصه‌الحساب» اشاره کرد. 

فرزند وی، سیدمحمدصادق چهارسوقی نیز نویسنده کتاب ارزشمند «شرح شرایع الاسلام» است. فرزند دیگر آقا زین‌العابدین با نام میرسید محمد موسوی خوانساری نيز یکی از کتاب‌شناسان معروف زمان خود بود. وی نیز در کنار پدر و برادر خویش، در تکیه رازی مدفون است. 

یکی دیگر از فرزندان آقا سید زین‌العابدین خوانساری به نام میرزا محمدباقر چهارسوقی نیز نویسنده کتاب مشهور «روضات جنات» یکی دیگر از تکیه‌های معروف تخت فولاد به نام اوست. 

امام نجفی و فرزندش
شیخ محمد حسین، مشهور به امام نجفی، در فقه و اصول و حکمت، صاحب‌نظر بود. از مهم‌ترین آثار او می‌توان به کتاب «خدا هست» اشاره کرد که در دو مجلد به چاپ رسید. 

فرزند امام نجفی به نام شیخ محمدرضا، ملقب به ابوالمجد نیز در علوم مختلفی از جمله فقه، ادبیات، کلام و ریاضی از سرامدان دوران خویش بود. «وقایع الاذهان» و «نقد فلسفه داروین» از مهم‌ترین آثار وی‌اند. امام خمینی(ره) نیز از شاگردان او بود.

آیت‌الله میرزا محمد جواد حسین‌آبادی
وی فقیه و محققی بزرگ و صاحب کرامات بود که از کتاب‌های ارزشمند او می‌توان به «ترتیب و تلخیص کتاب خلاصه علامه حلی در علم رجال»، «بحر البکا»، «کنوز الیالی» و «بساتین الریاحین» اشاره کرد. 

حاج ملاعلی کنی، اندیشمند بزرگ و متبحر تاریخ تفکر ایران، از همدرسان آیت‌الله حسین آبادی بود.

زهرا بیگم عاملی
این بانوی دانشمند جهان تشیع، دختر علامه آیت‌الله سید صدرالدین عاملی و همسر حاج ملاصالح جویباره‌ای است. از جمله کتاب‌های وی که نشان‌دهنده سطح بالای آگاهی و مهارت او در مباحث فقهی است، می‌توان کتاب «تعلیقه بر شرح لمعه» را نام برد.

ملامحمد صالح مازندرانی (نویسنده کتابی درباره اصول فقه با عنوان «کواشف الحجب») و حاج سید محمدجواد صدرعاملی (صاحب رساله‌ای در نماز شب و آداب و اسرار آن) برخی دیگر از عالمان و صاحب‌نظران مدفون در تکیه رازی تخت فولاد اصفهانند. همچنین مقبره مریم بیگم نیز در این تکیه است. وي از شاهزاده‌های قاجاری و دایه محمدمیرزا سیف‌الدوله، فرزند فتحعلی‌شاه قاجار بود كه به «مادرشاهزاده» شهرت دارد و چرایی نامیدن تکیه رازی به عنوان «مادر شاهزاده» نیز به سبب وجود مقبره این زن نیکوکار و متدین است. وی پیش از فوت، شیخ محمدتقی رازی را وصی خود اعلام کرد و تاکید کرد که وی را در این تکیه دفن کنند.