به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دی ماه ۱۳۸۹ همزمان با سالروز تأسیس میراث مکتوب، پیشنهاد نامگذاری روزی به نام «اسناد ملی» از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب مطرح و برای ثبت این روز در تقویم کشور نامه‌نگاری‌ها و پیگیری‌ها آغاز شد.
پس از موافقت اولیه شورای فرهنگ عمومی با ثبت این روز در تقویم، از میراث مکتوب خواسته شد تا روزهای پیشنهادی خود را به آن شورا اعلام کند. با توجه به اینکه تاریخ‌های پیشنهادی باید بیشترین سنخیت را با این روز داشته باشند، پس از رایزنی با استادان، همکاران و پژوهشگران حوزه تصحیح متون و نسخ خطی، سه مناسبت اعلام شد.
نخست زادروز آقابزرگ تهرانی کتابشناس و صاحب «الذریعه» (۱۸ فروردین)
دوم زادروز ابوریحان بیرونی، ریاضیدان و تاریخ نگار (۱۴ شهریور)
سوم زادروز استاد ایرج افشار (۱۶ مهر) ایران شناس و پدر کتابشناسی نوین ایران
اما در نهایت شورای فرهنگ عمومی کشور، روز ۱۹ اردیبهشت، زادروز شیخ کلینی را به عنوان «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» در تقویم به تصویب رساند.
دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب به مناسبت گرامیداشت بیست‌وهشتمین سال تأسیس این مؤسسه، روند شکل‌گیری و فعالیت‌های این مؤسسه را از سال ۱۳۷۲ تا اکنون تشریح کرد: « در سال ۱۳۷۲ دفتری به نام دفتر نشر میراث مکتوب در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت و طرحِ احیایِ نسخِ خطی در واقع در اوایل سال ۱۳۷۳ مورد تصویبِ بزرگان و مسئولان قرار گرفت. بنده توفیق داشتم که این طرح را از همان آغاز تاکنون پیش ببرم. با مشورت بزرگانی چون مرحوم ایرج افشار، دانش‌پژوه، نورانی، دکتر شهیدی و اساتیدی دیگر فهرست‌هایی تهیه شد و براساس آن فهرست‌ها برای آثار سفارش تحقیق و تصحیح دادیم. مرکز در سال ۱۳۷۷ به عنوان مؤسسه ثبت شد و به صورت هیئت امنایی تاکنون اداره شده است.
در طول این سال‌ها اهتمام ما روی متون کلاسیک (متون کهن) از آغاز، یعنی از قرن سوم و چهارم هجری که آثار مکتوب تمدن اسلامی از آن دوره وجود دارد، تا اواخر قاجار است؛ در موضوعات مختلف ادبی، تاریخی، فلسفی، کلامی، تاریخ علمی و فهرست‌نویسی، نسخه‌شناسی و کتابشناسی. همه این موضوعات در گسترۀ تمدن اسلامی وجود داشته است. ما این آثار را با اولویت‌هایی شناسایی کردیم و با استانداردهایی توسط کارشناسان و استادان بررسی و داوری شدند. مواردی که به تأیید می‌رسیده در مرحله بعد مورد تحقیق و تصحیح قرار می‌گرفته و در نهایت منتشر می‌شده است. البته فراز و نشیب هم زیاد بوده و ما مرتبا فعالیت خود را آسیب‌شناسی کرده‌ایم و اشکالات‌مان را سعی کرده‌ایم برطرف کنیم و به نقطۀ ایده‌آل نزدیک شویم.
وی در ادامه به فعالیت‌های صورت گرفته در مؤسسه پرداخت؛ از جمله انتشار ۳۶۸ عنوان کتاب، که حدود ۶۸۰ جلد را دربرمی‌گیرد، برگزاری و یا مشارکت در برگزاری چهل همایش داخلی و خارجی، انتشار سه مجلۀ علمی، اجرای طرح میراث‌های مشترک با دیگر کشورها، تقویت هویت دینی با اجرای طرح احیای مواریث شیعی، کمک به غنی‌سازی و تقویت زبان فارسی و واژگان فارسی از طریق چاپ عکسی بعضی آثار کهن، فرهنگ‌های لغت فارسی به فارسی، و عربی و فارسی، تقویت هویت فرهنگی و هویت ملی با انتشار آثار جغرافیایی نشان‌دهندۀ گسترۀ سیاسی ایران در طول تاریخ، پژوهش‌های روشنگرانه برای مقابله با اندیشه‌های قوم‌گرایانه، ایجاد پایگاه فروش آثار هم به صورت کاغذی و هم به صورت فایل و برخط، حمایت از دانشجویان در زمینه رساله‌ها و پایانامه‌های تحقیق و تصحیح متون، متن‌شناسی و توجه به محتوای متون، همکاری با بیش از بیست مؤسسۀ معتبر خارجی در انتشار بیش از چهل اثر، و به طور خاص همکاری با انتشارات بریل برای انتشار آثار میراث مکتوب در خارج از ایران، و حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی.»
سه‌شنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۰۹:۲۱
دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به مناسبت روز اسناد ملی و میراث مکتوب روند شکل‌گیری و فعالیت‌های این مؤسسه را از سال ۱۳۷۲ تا اکنون تشریح کرد.
نظر شما