به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، حسّ غریبی که در نوستالژی وجود دارد، شیرین و لذت‌بخش است. وقتی آلبوم عکس‌های قدیمی را ورق می‌زنیم یا نوارهای VHS را مرور می‌کنیم یا خاطرات‌مان را در ذهن‌مان می‌چرخانیم، هر کدام از آنها برای ما یادآور لحظاتی ناب در گذشته است؛ لحظاتی همراه با حسرت و لبخند و گاهی هم پیشمانی.

در میان آثار هفدهمین دوره انتخاب کتاب سال خراسان رضوی که اسفندماه 1399 معرفی شدند، اثری در حوزه فرهنگ و هنر موفق به دریافت عنوان برگزیده شد که بدون تردید برای همه دهه شصت و پنجاه و قبل از آن و تا حدودی هم هفتادی‌ها سرشار از خاطره است.
 
داوران هفدهمین دوره انتخاب کتاب سال خراسان رضوی عنوان برگزیده کتاب سال استان در بخش فرهنگ و هنر را به اثری خلاق و دلنشین اختصاص دادند که صفحه به صفحه این اثر آمیخته با حسی آشنا است. «تصویر بچه‌های بازیگوشی که لحاف و تشک‌های روی هم چیده شده را پایین ریخته‌اند»، «آفتابی که روی فرش افتاده است و بچه‌هایی که توی آشپزخانه از سبد آبکش برنج‌های باقی مانده را می‌خورند»، «آب پاشیدن بروی بخاری‌های قدیمی» یا «اجباری خوابیدن بچه‌ها در بعدازظهرهای تابستان» همه‌شان تصاویر اثر ماندگاری با عنوان «یادش‌به‌خیر» اثر «علی میری» است که در حافظه جمعیِ چند نسل از ما ایرانیان به‌خوبی باقی مانده است.
 

علی میری متولد 1355 تصویرگر و نقاش مشهدی است که از کودکی به نقاشی علاقه داشته و نخستین اثرش را 27 سال پیش در مجله‌ای به چاپ رسانده است. تحصیلاتش خیلی مرتبط با نقاشی نبوده و فقط دو ترم در دانشگاه، طراحی صنعتی خوانده و بعد درسش را رها کرده است. وی که کارش این روزها به طور حرفه‌ای تصویرسازی و نقاشی است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا می‌گوید: از سال ۷۵ نقاشی دیجیتال را شروع کردم. از بچگی نقاشی می‌کشیدم و بسیار علاقمند به تصویرگری بودم تا جایی که مادرم تعریف می‌کند وقتی یک تکه نان هم می‌خوردم، آن را جوری گاز می‌زدم که نان شکل چیزی دربیاید. تقریبا هیچ لحظه‌ای از زندگی را یادم نمی‌آید که از دنیای نقاشی دور بوده باشم‌. این اصطلاح مادرم است که می‌گوید من پیش از قاشق دست گرفتن، قلم دست گرفتن را یاد گرفته‌ام.
 
این نقاش مشهدی با اشاره به علاقه شدیدش به نقاشی در دوران تحصیل بیان می‌کند: دوران تحصیل هم سر کلاس نقاشی می‌کشیدم و طبیعتا تمرکز لازم برای فراگیری درس‌ها را هم نداشتم به همین دلیل توبیخ و به دفتر فرستاده شدن زیاد برایم پیش آمده است.
 

میری نقاش نوستالژی‌های شیرین در فضای مجازی با بیان اینکه منبع نقاشی‌هایم خاطراتم است، اضافه می‌کند: بحث نوستالژی در همه فرهنگ‌ها وجود دارد و همه نسبت به گذشته عُلقه‌ای داریم؛ اشیا، عکس‌های گذشته، بویی یا یک آهنگ قدیمی ما را دچار یک احساس بین خوشحالی و غم کرده و احساسات به غلیان درمی‌آید.
 
او در مورد اثر خود «یادش‌به‌خیر» ادامه می‌دهد: به علت علاقه به خاطرات قدیم، شیوه تصویرگری‌ این کتاب را بر اساس نوستالژی‌ها انتخاب کردم و تمام خاطراتم را به جای اینکه با گفتار بیان کنم با زبان نقاشی بیان کردم.
 

این هنرمند درباره بازخورد کارهایش می‌گوید: بازتاب‌هایی که از مردم می‌گیرم، برایم خیلی لذت‌بخش است. مثلا شخصی به من پیام داد که با پدر و مادرش سال‌ها قطع ارتباط بوده است، اما با دیدن این طرح‌ها تصمیم گرفته است دوباره در کنار پدر و مادرش باشد. یا مادری به من پیام داده که با این طرح‌ها گریسته چون در تمام خاطراتش مادرش حضور داشته است، اما حالا که خودش مادر شده، به دلیل کارمند بودن خیلی ساعت‌ها از فرزندش دور است، بنابراین او تصمیم گرفته است بیشتر با فرزندش وقت بگذراند تا خاطرات مشترک بیشتری با او داشته باشد.
 
این تصویرگر مشهدی با بیان اینکه نقاشی‌هایم فرامرزی شده است، ادامه می‌دهد: از نقاشی‌هایم در فضای مجازی استقبال خوبی توسط مردم دیگر کشورها صورت گرفت و شبکه TRT ترکیه سال گذشته مستندی درباره من ساخت.
 

همچنین این نقاش به بازخوردهای عجیب در خارج از کشور هم اشاره می‌کند و اینطور تعریف می‌کند: خیلی برای خودم هم عجیب و غیرقابل پیش‌بینی بود که بازتاب کارهایم را در بین مردم کشورهای دیگر دیدمy دیده شدن کارهایم بین مردم ترکیه و تاجیکستان تا حدی قابل درک است، چون مراودات فرهنگی و ارتباطات قومی زیادی با آن‌ها داشته‌ایم، اما اینکه ‌می‌دیدم در مالزی، هندوستان، تونس، ترکیه، فلسطین و ... از کارهایم استقبال می‌شود و از اینکه طرفدار پیدا کرده است، خیلی تعجب کردم. چون از نظر اقلیم، فرهنگ، پوشش و خیلی چیزهای دیگر با ما متفاوت هستند.
 
وی پیرامون هدف خود از این آثار بیان می‌کند: هدف از این تصاویر این است که مخاطب با دیدن آن فکر کند که باید چه کار کنیم که مانند گذشته دارای روابط بهتر داشته و خوشحال‌تر باشیم. اولویت تصاویر من این است که انسان باید به خود، سپس به اطرافیانش توجه داشته و در راستای آن از تکنولوژی استفاده کند.

میری بیان می‌کند: روابط ما در گذشته با خانواده و بستگان‌مان خیلی وسیع‌تر بود. امروزه بستگان نزدیک را هم به ندرت می‌بینیم، کرونا نیز این وضعیت را تشدید کرده است. اگر روابط انسانی‌تر باشد تکنولوژی آسیبی به آن نخواهد زد.
 

 
برگزیده کتاب سال استان خراسان رضوی در سال 1399، هدف خود را از کشیدن این نقاشی‌ها «ایجاد حس خوب در جامعه» اعلام می‌کند و البته معتقد است: نباید در گذشته گیر کرد، بلکه با حس و حال خوبی که از یادآوری آن روزها پیدا می‌کنیم، باید در جست‌وجوی راهی برای حل مسائل این روزهایمان باشیم.

میری همچنین در خصوص انتشار آثارش در فضای مجازی و موضوع رعایت کپی رایت آنها، می‌گوید: در مورد تصاویری که در فضای مجازی است، اگر منبع مشخص باشد و تغییری در تصاویر داده نشود، بلامانع است ولی استفاده تجاری به هر شکلی غیرمجاز است.

وی تاکید می‌کند: این تصاویر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است، ولی متاسفانه در جامعه ما این باور هنوز فراگیر نشده که فکر هر کس سرمایه و کالای مختص آن فرد است و نباید دیگران به آن دستاویزی کنند؛ متاسفانه افرادی هستند که تغییراتی در آثار ایجاد می‌کنند و به نام خودشان در فضای مجازی بازنشر می‌دهند.

این تصویرگر مشهدی همچنین ادامه می‌دهد: همه مولفین و نویسندگان از این قضیه متضرر هستند و ربطی به ثبت حقوقی هم ندارد، این فرهنگ و باور باید در مردم ما نهادینه شود.
 
میری در پایان خطاب به مخاطبین اینچنین می‌گوید: من در این بین سعی می‌کنم به اندازه خودم به عنوان یک تصویرگر حس خوب بدهم تا مردم بتوانند برای مسائل امروزشان با انرژی و فکر درست راه حل‌هایی پیدا کنند. چیزی که دوست دارم مردم به آن فکر کنند، این است که از خودشان بپرسند چرا در گذشته حال‌شان خوب بود و امروز نه، از خودمان باید بپرسیم چه کارهایی باید انجام دهیم تا حال امروزمان بهتر شود. این بهترین کاری است که برای امروزمان می‌توانیم انجام دهیم تا این پرداخت به نوستالژی در حد یک سرگرمی باقی نماند. اگر مردم به این مسائل فکر کنند من مزد خود را گرفته‌ام و به هدفم رسیده‌ام.