به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رمان «مرد داستان‌فروش» یکی از آخرین آثار داستان یوستین گاردر، نویسنده و فیلسوف نروژی و خالق آثاری چون «دنیای سوفی» و «راز فال ورق»، عصر روز گذشته (چهارشنبه ۱۴ آذر) در سرای دایمی اهل قلم،‌ نقد شد.

در این برنامه احسان عباسلو و محسن فرجی به سخنرانی پرداختند و در پایان ،گفت‌و‌گوی آزاد بین حاضران و منتقدان انجام شد. یوسف علیخانی، دیگر منتقدی که به این جلسه دعوت شده بود، در جلسه حاضر نشد.

در ابتدای این جلسه،‌ عباسلو به ذکر تاریخچه مختصری از تالیف و انتشار آثار گاردر پرداخت. وی در مورد این نویسنده گفت : گاردر علاوه بر فعالیت‌ادبی، به مسائل اجتماعی و سیاسی هم پرداخته و اخیرا نیز سیاست‌های دولت اسراییل را محکوم کرده است. این مساله باعث شده تا او به عنوان شخصیتی ضد صهیونیست در جهان شناخته شود و به همین علت مورد تحریم برخی از رسانه‌های غربی و صهیونیستی قرار گرفته است.


محسن فرجی، روزنامه نگار، داستان‌نویس و منتقد ادبی نيز در ابتدای سخنان خود، عنوان «رمان» را برای «مرد داستان‌فروش» عنوانی نادرست دانست. به باور وی این کتاب در سبک «رمانس جدید» تالیف شده است. او در این مورد توضیح داد: این کتاب رمان نیست، بلکه در ژانری قرار می‌گیرد به نام «رمانس جدید» که ما آن را در ایران به خوبی نمی‌شناسیم و به همین علت این کتاب را رمان تلقی کرده‌ایم.

این منتقد تصریح کرد : ویژگی رمانس جدید این است که در قالب دنیای وهم و وهمیات سپری می‌شود و از واقع‌گرایی معمول رمان به دور است. از طرفی آثاری که در این سبک تالیف می‌شوند، شخصیت‌هایی اغراق آمیز دارند که به شکلی رویایی و حتی گاهی کمیک به سمت جلو پیشرفت می‌کنند. همچنین در این نوع نگارش، شخصیت‌ها به صورت طرحی کلی ترسیم می‌شوند. این خصوصیت‌ها که تمام آن‌ها در «مرد داستان‌فروش» دیده می‌شود، با ویژگی‌های رمان واقع‌گرایانه، تفاوت دارد.

به باور فرجی، «مرد داستان فروش» اثر موفقی برای نویسنده‌اش نیست. وی در این مورد توضیح داد: اگر بخواهیم به خود کتاب بپردازیم، باید گفت که این اثر کار موفق و جذابی نیست. داستان از صنایعی مانند «مواجهه ادبی» کاملا خالی است و از طرفی راوی آن، به شکلی دیکتاتور مآبانه ماجرا را نقل کرده است.

وی ادامه داد: «مرد داستان‌فروش» سرشار از زیاده گویی است. بسیاری از بخش‌های داستان را می‌توان نادیده گرفت، بدون آنکه به محتوای اثر لطمه‌ای وارد شود. از طرفی ماجرا‌های فرعی و داستان‌هایی که در دل داستان اصلی نقل می‌شوند، هیچ نقطه مشترکی با یکدیگر و حتی با اصل داستان ندارند.

این داستان‌نویس، از ترجمه این کتاب نیز انتقاد کرد. به گفته‌ او، ترجمه فارسی «مرد داستان‌فروش» از نظر نگارشی و ویرایشی پر اشتباه است، برخی از عبارت‌ها بی‌معنا و نامفهوم ترجمه شده‌اند و  کتاب در مورد اسامی خاص هیچ‌گونه ارجاعی ندارد.

این جلسه با گفت‌و‌گوی آزاد میان حاضران جلسه و سخنرانان ادامه یافت. در این بخش، عباسلو در پاسخ به سوال خبرنگار "ایبنا"، در مورد تکراری بودن رمان‌های گاردر گفت: شاید هنوز نویسنده احساس می‌کند حرفی را ناگفته گذاشته و سعی دارد با همان عناصر و روایت‌ها،‌ مفهوم را بیان کند. نمی‌توان نویسنده را محدود به سبک و شیوه خاصی کرد و از او انتظار داشت مطابق خواست منتقدان رفتار کند. خیلی از نویسندگان آثاری دنباله‌دار نوشته‌اند. علاوه بر این‌ها، بر اساس نوعی از نقد نوین نیز باید با نگاهی کلی به آثار و شخصیت نویسنده، یک اثر را مورد ارزیابی قرار داد. 


مرد داستان فروش» داستان مردی را نقل می‌کند که از کودكی نبوغ خاصی در نوشتن داشته ولی هرگز خودش اثری خلق نمی‌کند و همواره سوژه‌های بدیع و خارق‌العاده‌ای می‌یابد كه آنها را در مقابل مبلغی پول در اختیار نویسند‌گان صاحب نام قرار می‌دهد.

یوستین گوردر، نویسنده‌ پنجاه و پنج ساله‌ نروژی، بیشتر با کتاب «دنیای سوفی» ( داستانی در مورد تاریخ فلسفه) شناخته شده. از میان دوازده اثر این نویسنده، تاکنون کتاب‌هایي چون «راز رنگین کمان»، «دنیای سوفی»، «راز فال ورق» ، «دختر پرتقالی»، «درون یک آینه، درون یک معما»، «زندگی کوتاه است» و «سلام کسی اینجا هست» به فارسی ترجمه شده‌اند.

مهوش خرمی‌پور، تنها مترجم این کتاب در ایران،‌ پیشتر به خبرنگاری "ایبنا" گفته بود: "، «مرد داستان‌فروش» را یکی از بهترین آثار داستانی گوردر است.‌ این کتاب در آلمان و سایر کشور‌های اروپایی، پس از «دنیای سوفی» مطرح‌ترین و پر فروش‌ترین اثر گاردر محسوب می‌شود.