به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمان، در ششمین روز برگزاری نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب کرمان، فضای نمایشگاه بیش از هر چیز رنگ گفتوگو و تحلیل به خود گرفت؛ جایی که کتاب نه فقط برای خرید، بلکه برای اندیشیدن، شنیدن و مواجهه با روایتهای تازه ادبی و فرهنگی محور توجه قرار گرفت.
نشستهای تخصصی، نقد آثار و گفتوگو با شاعران و نویسندگان، این روز را به یکی از روزهای پرمحتوا و فکری نمایشگاه تبدیل کرد؛ روزی که مخاطبان، آرامتر اما عمیقتر در سالنها قدم زدند و با کتابها وارد مکالمه شدند.
آیین جشن امضا مجموعه شعرهای «دیدار عاشقانه با مگنوم ۴۴» نوشته محسن کاشانی و «رد پایی بر پل» به قلم حامد حسینخانی برگزار شد.
این مراسم به همت موسسه فرهنگی هنری رواق زبرجد با همکاری بنیاد ایرانشناسی برگزار شد.
سیدعلی میرافضلی، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی، در سخنانی به بررسی دو مجموعه شعر پرداخت و با اشاره به جایگاه رباعی در تاریخ ادبیات فارسی گفت: اگر تاریخ رباعی را به دورههای مختلف تقسیم کنیم، امروز در ایستگاه چهارم رباعی قرار داریم. رباعی قالبی سختگیرانه است و عبور از آن نیازمند جسارت و شناخت عمیق از سنت ادبی است.
وی با اشاره به نقش نیما یوشیج در تحول رباعی افزود: نیما شاعری رباعیگو بود و میتوان او را در شمار ده رباعیسرای برتر تاریخ شعر فارسی دانست؛ شاعری که روح نوگرایی را در قالبهای کهن دمید و مسیر تازهای را پیش روی رباعینویسان گشود.
میرافضلی درباره کتاب حامد حسینخانی اظهار کرد: حسینخانی به گفته خود در این کتاب سه نوع رباعی را تجربه کرده است. اگر جریان رباعی معاصر را دنبال کنیم، متوجه میشویم که رباعیات او تعلیق و وابستگی به جریانهای رایج امروز ندارد و از استقلال فرمی و محتوایی برخوردار است.
او ادامه داد: در این مجموعه، توجه ویژهای به موسیقی، ردیف و قافیه شده و حتی قافیتین را نیز در برخی آثار میبینیم. این نشان میدهد که شاعر به امکانات فنی رباعی آگاه است و آگاهانه از آنها بهره میبرد. در مجموع، کار آقای حسینخانی قابل ستایش است و میتوان آن را نمونهای جدی در رباعی معاصر دانست.
این پژوهشگر ادبیات در بخش دیگری از سخنانش به بررسی اشعار محسن کاشانی پرداخت و گفت: اشعار محسن کاشانی مانند یک فیلم سینمایی پیش میرود؛ تصویر به تصویر جلو میآید و مخاطب را وارد یک روایت بصری میکند. پیوند ذهن شاعر با موضوع خشونت اجتماعی در این اشعار کاملاً مشهود است.
وی افزود: بسامد واژه خون در این مجموعه قابل توجه است؛ بهطوریکه ۵۸ بار تکرار شده و بهطور میانگین در هر شعر، دو بار با مفهوم خونریزی مواجه هستیم. این اشعار همانند فیلمی آغاز میشود که از همان ابتدا گلوله شلیک میشود و کابوس، جزئی از روایت است.
میرافضلی با اشاره به ویژگیهای ساختاری این مجموعه گفت: در این اشعار، خواب حضوری پررنگ دارد که بهتدریج به کابوس تبدیل میشود. تمهیدات سینمایی در سراسر مجموعه دیده میشود و با یک مجموعه شعر کامل و منسجم روبهرو هستیم. همچنین شاعر از برخی عناصر فاصلهگذاری که در تئاتر کاربرد دارد، در شعر استفاده کرده است.
او در پایان تأکید کرد: هرچند فضای کلی اشعار محسن کاشانی فضایی تیره و سیاه است، اما این فضا جاندار و زنده تصویر میشود و مخاطب را درگیر میکند. در مجموع، این دو کتاب ظرفیتها و توانمندیهای شعر معاصر کرمان را بهخوبی نشان میدهند.
سیدعلی میرافضلی شاعر، نویسنده و پژوهشگر شناختهشده ادبیات فارسی است که سالها در حوزه رباعی، شعر کلاسیک و تاریخ ادبیات پژوهش کرده و آثار متعددی در زمینه تصحیح متون، نقد ادبی و شعر منتشر کرده است. او از چهرههای مرجع در مطالعات مربوط به رباعی در ادبیات فارسی بهشمار میآید.
حامد حسینخانی از ارکان شعر در کرمان است
عبدالجبار کاکایی، شاعر، ترانهسرا و منتقد ادبی، با اشاره به جایگاه شعر در اقلیمهای مختلف کشور، حامد حسینخانی را یکی از چهرههای اثرگذار شعر معاصر دانست و گفت: حامد حسینخانی یکی از ارکان شعر در قلمرو کرمان و حتی در سطح کشور است. رباعیگویی در آثار او برآمده از یک حس قوی نکتهگویی است؛ حسی که باعث میشود شعرها در عین ایجاز، معنا و تأثیرگذاری بالایی داشته باشند.
وی افزود: آثاری که از حسینخانی خواندهام، جذاب و تأملبرانگیز هستند و نشان میدهند که او از قالبهای صرفاً نوکلاسیک عبور کرده و به بیانی شخصی و مستقل در شعر رسیده است. در مجموع میتوان گفت حسینخانی شاعری پیشرو و یکی از الگوها و سرمشقهای شعر کرمان محسوب میشود که میتواند برای نسل جوانتر الهامبخش باشد.
کاکایی در ادامه با اشاره به شعر محسن کاشانی نیز اظهار کرد: تلاشهای او قابل تقدیر است و پشتکارش در مسیر شعر مشخص است، اما باید توجه داشت که تمام کوشش ما در شعر نباید به این سمت برود که مخاطب یا طرف مقابل را بترسانیم یا مرعوب کنیم؛ شعر بیش از هر چیز نیازمند ارتباط، ظرافت و انتقال حس است.
عبدالجبار کاکایی از شاعران و ترانهسرایان معاصر است که آثار متعددی در حوزه شعر کلاسیک، شعر نو و ترانه در کارنامه دارد. او سالهاست بهعنوان منتقد ادبی و مدرس شعر فعالیت میکند و همکاری گستردهای با خوانندگان مطرح موسیقی ایران داشته است. کاکایی همچنین از چهرههای تأثیرگذار در نقد و تحلیل شعر معاصر بهشمار میآید.
محسن کاشانی: تلاش کردهام تصویرگر صحنهها و تجربههای زیسته در شعر باشم
محسن کاشانی، شاعر کتاب «قرار عاشقانه با مگنوم ۴۴» در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: این کتاب مجموعهای از شعر است که حدود ۷۰ درصد آن را غزل و ۳۰ درصد آن را قالبهای چهارپاره و مثنوی تشکیل میدهد.
وی با اشاره به تلاش خود برای ارائه فرمی متفاوت در شعر افزود: همیشه سعی کردهام اشعارم شکل و فرم متفاوتی داشته باشند. آنچه در شعر من میگذرد، برخاسته از ناخودآگاه من است؛ ناخودآگاهی که تحت تأثیر تجربههای گذشته تا امروز، مطالعات، و نیز آموختههایم از فیلمها، کتابها، اتفاقات روزمره و تاریخ شکل گرفته است.
کاشانی ادامه داد: اگر شعر من متفاوت به نظر میرسد، بخشی از آن آگاهانه و بخشی ناآگاهانه به این سمت رفته است. از آنجا که میخواستم تصویرگر صحنهها و رویدادها باشم، این وجه تمایز در شعرم شکل گرفته است.
این شاعر در پایان تأکید کرد: تلاش کردهام هر آنچه از هستی دریافت میکنم را در شعر به تصویر بکشم.
نشست نقد و بررسی «رمان خدافرید» اثر منتخب کتاب سال استان کرمان
همچنین نشست نقد و بررسی «رمان خدافرید» اثر فرشته سالارکریمی و منتخب کتاب سال استان کرمان، عصر چهارشنبه در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب کرمان برگزار شد.
رضا شمسی با تأکید بر ساختار اپیزودیک رمان خدافرید، گفت: این اثر روایتی است که مرزهای ژانری را درمینوردد و چیزی میان نمایشنامه، فیلمنامه و رمان خلق میکند. به باور او، ارزش اصلی خدافرید دقیقاً در همین فرم نامتعارف نهفته است؛ فرمی که خواننده را همزمان در فضای سینما، ادبیات و درام قرار میدهد. این رویکرد، روایت را پویا و تصویری کرده و به اثر، کیفیتی چندرسانهای میبخشد.
شمسی در بخش محتوایی تحلیل خود، به مسئله باروری زن بدون در رمان اشاره کرد و آن را ارجاعی به اسطورههایی چون آناهیتا دانست. با این حال، به گفته او، نکته مهم در خدافرید، وارونگی این اسطوره است؛ چراکه برخلاف اسطورههای زایش و برکت، حاصل این باروری در رمان، نسلی است که در فقر، رنج و فقدان شادی زیست میکند.
او استفاده از لهجه و واژگان محلی جنوب ایران را یکی از نقاط قوت اثر دانست و تأکید کرد: آوای جنوب در سرت میپیچد.
به باور شمسی، نویسنده با حفظ سادگی، وضوح و رسایی زبان، توانسته حس و فضای جغرافیایی و فرهنگی روایت را به شکلی ملموس منتقل کند؛ رویکردی که نهتنها به غنای اثر افزوده، بلکه همذاتپنداری خواننده با فضا و شخصیتها را تقویت کرده است.
شمسی همچنین خاطرنشان کرد که خدافرید فاقد شخصیتپردازی کلاسیک است و نویسنده تمرکز خود را بر توصیف صحنهها و موقعیتها قرار داده است. به گفته او، در این رمان، فضا و موقعیتهای داستانی به جای شخصیتها پیشبرنده روایت هستند؛ رویکردی که اثر را به سمت روایتی تصویری و موقعیتمحور سوق میدهد و با فرم اپیزودیک آن همخوانی دارد.
در ادامه این نشست، رضا ذوالعلی با نگاهی کلانتر به جایگاه رمان در جامعه پرداخت و گفت: رمان به ما امکان زیستن تجربههای گوناگون را میدهد.
او افزود: در جوامع مدرن، قشر متوسط سازنده و مصرفکننده اصلی رمان است، اما متأسفانه در ایران با حذف تدریجی این قشر مواجه هستیم؛ مسئلهای که پیامدهای فرهنگی قابل توجهی به دنبال دارد.
ذوالعلی با اشاره به نسبت ادبیات و سینما تأکید کرد: سینمای ما برای موفقیت ناگزیر است به ادبیات تکیه کند. او نمونه جهانی این تعامل را آثار «جی. کی. رولینگ» دانست که از دل رمانهای هری پاتر، مجموعهای از فیلمهای موفق ساخته شد و نشان داد پیوند میان رسانهها میتواند به غنای هنری منجر شود.
وی در ادامه، پیرنگ را یکی از مهمترین عناصر رمان برشمرد و گفت: خدافرید با وجود حجم کم، پیرنگی بسیار قوی دارد.
به گفته او، تقریباً در هر سه یا چهار صفحه یک حادثه بزرگ رخ میدهد که به شکلی بدیهی و باورپذیر روایت شده است.
ذوالعلی به شیوه خاص شخصیتپردازی در این رمان نیز اشاره کرد و توضیح داد: در خدافرید با شخصیتپردازی کلاسیک مواجه نیستیم. برای مثال، از شخصیت فالو تنها دو چشم و موهای سیاه افشان میبینیم، اما با همین نشانههای محدود، فالو بهخوبی در ذهن مخاطب شکل میگیرد و ماندگار میشود.
او افزود: اولین چیزی که از یک داستان فراموش میشود زبان است و آخرین چیزی که میماند شخصیتها. شاید زبان بینوایان را به خاطر نداشته باشیم، اما کوزت و ژان والژن هرگز از یاد نمیروند.
به باور ذوالعلی، شخصیتهای خدافرید نیز زنده، پویا و بهیادماندنیاند؛ شخصیتهایی که غمگین میشوند، اغوا میشوند، شاد میشوند و مخاطب آنها را با تمام وجود درک میکند.
او درباره زبان رمان گفت: زبان خدافرید روی مرز ظریفی میان شاعرانگی و سانتیمانتالیسم حرکت میکند و خانم سالارکریمی بهخوبی توانسته این تعادل را حفظ کند. ذوالعلی همچنین تأکید کرد که نویسنده درک درستی از رئالیسم جادویی دارد و توانسته این سبک را به شکلی موفق در رمان پیاده کند.
ذوالعلی با اشاره به جنبههای جهانشمول اثر افزود: هرچند خدافرید درباره قومی در جنوب ایران روایت میشود، اما بهراحتی میتوان آن را به همه جای جهان تعمیم داد. این رمان واجد مؤلفههای انسانی قدرتمندی است که فراتر از مرزهای جغرافیایی عمل میکند. به گفته او، اثر همچنین از جنبههای اسطورهای و کهنالگویی عمیقی برخوردار است؛ در این رمان، انسانها نه با خدایان، بلکه با تقدیر خودشان درگیرند و با آن میجنگند.
این ویژگی، به خدافرید وجهی خاورمیانهای میبخشد که در آن، درد و رنج تا نهایت خود پیش میرود و اثری عمیقاً غمانگیز خلق میشود.
در پایان، ذوالعلی به ریتم روایت رمان اشاره کرد و گفت: این رمان پاگرد ندارد و به مخاطب فرصتی برای نفس کشیدن نمیدهد.
او برخلاف برخی دیدگاهها، این ویژگی را نقطه قوت اثر دانست و افزود: روایت تا پایان مخاطب را درگیر نگه میدارد؛ گویی داستان مانند «معشوقهای دیوانه و وحشی عاشقپیشه» مدام میگوید: «منو یه ثانیه هم ول نکن» و اجازه رها شدن نمیدهد.
تمجید دادستان کرمان از کتابهای کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب
همچنین دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان از نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب کرمان بازدید کرد و گفت: کتابهای خیلی خوبی را در بخش کودک و نوجوان دیدم که در سطح ملی حرف برای گفتن دارند.
مهدی بخشی روز چهارشنبه در حاشیه این بازدید که هفتمین روز برگزاری نمایشگاه کتاب کرمان در تالار فرهنگ و هنر انجام شد، افزود: کتابهایی با قلم شیوا و زیبای نویسندگان کرمانی نگارش شدهاند و چند مورد را به صورت گذرا مطالعه کردم.
وی با قدردانی از دستاندرکاران این نمایشگاه، اظهار داشت: خداقوت میگویم به عزیزانی که دست به دست هم دادهاند و این نمایشگاه بسیار خوب را در کرمان راهاندازی کردند تا مردم بتوانند از کتابهای روز استفاده کنند.
دادستان کرمان گفت: نمایشگاه کتاب کرمان با حضور بیش از ۳۳۰ ناشر برپا شده که تعدادی از آنها خارجی است و جای خوشحالی دارد.
وی افزود: استقبال مردم را خیلی خوب دیدم و چند جلد کتاب تاریخی خریداری کردم اما دغدغه اصلیام تمرکز بر حوزه کودک و نوجوان است.
بخشی با اشاره به اهمیت اهدای کتاب کودک و نوجوان به آموزش و پرورش گفت: هدف این است، معلمان در ساعاتی که آموزش و پرورش اجازه میدهد، این کتابها را برای دانشآموزان بخوانند.
وی ادامه داد: هدف اصلی از این اقدام، پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، همچنین آشنایی دانشآموزان با مفاخر و بزرگان کرمان در تمامی زمینهها بخصوص در بحث سرداران، ایثار و شهادت است.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان گفت: از مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان و نهاد کتابهای عمومی استان تشکر میکنم به خاطر کمکی که به ناشران کردند تا ایدههایی که در زمینه پیشگیری از وقوع جرم در سطح استان و مرکز استان داریم را اجرایی کنند.
به گزارش ایبنا، غرفه مجموعه کتابهای مهتاب و کرم شبتاب بر تمام کتابها تخفیف دارد و همچنین مجموعه ۲۵ جلد کتابهای مهتاب و کرم شب تاب با قیمت ۶ میلیون تومان با تخفیف ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان ارائه میشود.
نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی کتاب کرمان پس از ۶ سال وقفه، به صورت بینالمللی و با شعار «کرمان برفراز، لبخند کتاب به کرمان» از ۲۷ آذرماه در تالار فرهنگ و هنر برپا شده است که تاکنون یک روز دیگر یعنی تا چهار دی ماه تمدید شده است و به دلیل استقبال مخاطبان زمزمههایی برای تمدید بیشتر شنیده میشود.
نظر شما