به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مجموعهای ارزشمند و کمنظیر شامل ۹۰۰ دستنویس از مارسل پروست، نویسنده برجسته فرانسوی و خالق رمان عظیم در جستوجوی زمان از دسترفته، اخیراً در پاریس رونمایی شد. این مجموعه شامل نسخههای اولیه صحنه معروف «کیک مادلن» است که نشان میدهد چگونه پروست در مسیر خلق اثر نهایی، بارها متن خود را بازنویسی و اصلاح کرده بود.
در پیشنویس اولیه این صحنه که در سال ۱۹۰۷ نوشته شده است، به جای کیک مادلن، تکهای نان بیات در چای فرو برده شده بود. پروست بعدها آن را به نان تُست و سپس به بیسکویت و نهایتاً به مادلن تغییر داد. این تغییرات نشاندهنده وسواس و دقت او در انتخاب کلمات و تصاویر برای خلق اثری ماندگار است.
گیلس پِکو، رئیس کتابخانه ملی فرانسه، که برای جمعآوری کمک مالی جهت خرید این مجموعه یک مراسم باشکوه برگزار کرد، گفت: «تنوع و کیفیت این دستنویسها فراتر از تصور ماست. پروست یک نویسنده جهانی است؛ حتی اگر آثارش را نخوانده باشیم، جملات او در خاطره ادبی ما حک شده است.»
کتابخانه ملی فرانسه که پیشتر بزرگترین مجموعه آثار پروست را در اختیار داشت، با خرید این نسخهها میتواند حدود ۹۵ درصد از دستنویسهای شناختهشده این نویسنده را گردآوری کند. پس از خرید، نسخهها دیجیتالی شده و برای پژوهشگران و علاقهمندان قابل دسترسی خواهد بود.
این مجموعه شامل پیشنویسهای رمان در جستوجوی زمان از دسترفته، نامهها، طرحهای دستی، نوشتههای دوران کودکی و تحصیل پروست و حتی نسخههای اولیه رمان ناتمام او ژان سانتوی است. از جمله اسناد جالب، انشایی است که پروست نوجوان درباره رؤیاها نوشته و معلم فلسفهاش، آلفونس دارلو، آن را با نقدی تند و نمره مردود حاشیهنویسی کرده است.
همچنین دو طراحی دستی پروست از جمله یک نقشه از ساحل «بالبک» محل وقوع داستان و راهنمایی برای مادرش درباره آثار ویتسلر نیز در مجموعه دیده میشود. برخی دستنویسها شامل نامههای ارسالنشده و مقالههایی برای روزنامه لو فیگارو است.
این مجموعه پس از درگذشت «برنار دو فالوآ»، ناشر و پژوهشگر پروست، در سال ۲۰۱۸ توسط وراث او به خانواده پروست بازگردانده شد. خانواده پروست سپس در سال ۲۰۱۹ با ساتبیز برای فروش این مجموعه همکاری کردند. به گفته آن هِیلبورن، مدیر بخش نسخ خطی ساتبیز فرانسه، «دیدن چنین مجموعهای در طول زندگی یک کارشناس، تنها یک بار رخ میدهد.»
کتابخانه ملی فرانسه برای خرید این دستنویسها مبلغ ۷/۷ میلیون یورو (حدود ۹ میلیون دلار) را باید تامین کند و دولت فرانسه با اعلام این مجموعه به عنوان «گنجینه ملی» شرایط مالیاتی ویژهای برای حامیان مالی فراهم کرده است.
پروست که تا واپسین روزهای زندگی در حال بازنویسی رمان عظیم خود بود، با این دستنویسها بار دیگر یاد و روش خلق آثارش زنده میشود و علاقهمندان ادبیات فرانسه میتوانند فرآیند خلق یکی از بزرگترین آثار قرن بیستم را به چشم ببینند.
نظر شما