سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - هستی احمدی؛ شماره سوم فصلنامه مصوت با عنوان «به یک صدا» در بهار ۱۴۰۴ منتشر شد. صاحب امتیاز این مجله که یک مجله تحلیلی و پژوهشی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است مدرسه آزاد روزنامه نگاری است. نفیسه رحمانی مدیر مسئول و سردبیر این مجله است. ۴۵ مطلب گوناگون در حوزههای مختلف بررسی مسائل اجتماعی، فرهنگی و رسانهای از اساتید و صاحبنظران در این زمینهها، در بخشهای گوناگون این مجله به چشم میخورد.
قسمتهای مختلف و متنوع این مجله مانند همین حوالی، میدانداری، آسمان ابری غرب، روایت سربداران و غیره هریک به طرح و بررسی موضوعات مختلف زنان، سرمایه اجتماعی، حجاب و انقلاب، باورهای دینی، مسئولیت اجتماعی، رسانه و سلبریتیها، ادبیات جنگ و انقلاب و مواردی از این قبیل میپردازند. گویی این مجله راجب انسان است در همه ابعاد جامعه.

تصویر جمعیت روی جلد، انعکاسی از عنوان مجله است. گویی این چهرههای بسیار در نهایت به یک صدا بدل میشوند. بررسی انسان منهای جهان هستی یا جدا از جامعه، بررسی انسانی خیالی است. همه چیز برای انسان و در رابطه با انسان است البته نه به آن معنا که انسان و خواستههای او، خارج از هرچارچوب و قواعدی، و به صورت مطلق، محور امور اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. بلکه آن به این معناست که همه برنامهریزیها و بررسیها باید از این مفهوم آغاز و سرانجام به این مفهوم ختم شود.
دکتر سعید معیدفر رئیس انجمن جامعهشناسی ایران که تخصص اصلیاش بررسی مسائل اجتماعی ایران است درمقالهای با عنوان «تحولات اجتماعی یک شبه اتفاق نمیافتد» در رابطه با اهمیت مفهوم سرمایه اجتماعی که از مهمترین مولفههای بررسی سلامت اجتماعی هر جامعه است به این واقعیت اشاره میکند که: تاکید بر این موضوع که پیشرفت در وجوه اقتصادی مهمترین عامل موفقیت یک جامعه است؛ موجب بحرانهای اجتماعی مانند نابرابریها، بیعدالتیها، کشاکشها و تمام چالشهایی که نشئت گرفته از محور ساختن وجه اقتصادی توسعه در جامعه بود، شده است. در حالی که آنچه که اهمیت دارد سرمایه اجتماعی و نه اقتصادی است. اگر در جامعهای سرمایه اجتماعی قوی ظاهر نشود و افراد در امور جامعه مشارکت نکنند ما وارد یک فضای انسان زدودگی میشویم و شکافهای عمیقی در جامعه رخ میدهد.
در دومین بخش مجله، نعمت الله فاضلی، که انسان شناس و استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است در بررسی حضور زنان در عرصه عمومی، از مسئله شهر زنانه ایرانی سخن گفته است. او که کتابی با عنوان «زنانه شدن شهر» به رشته تحریر در آورده است؛ در این باره میگوید: یکی از ارکان تحولات ایران معاصر شهری شدن جامعه ایران است. یکی از اشکال این تغییرات، تغییر در جایگاه و نقش زنان در جامعه ایرانی است. جنبش زنان برای اینکه از حقوق خود دفاع کند، یکی از محورهای کنشگری خود را توجه به گسترش حضور زنان در جوامع شهری میداند. در جامعه مصرفی معاصر ایران، این زنان هستند که هم درون فضای خانه و خانواده و هم در فضای شهری و حوزه عمومی نقش کلیدی و تعیین کنندهای دارند.
در بخش بعدی مجله که به مبحث نقش دین در جامعه ایرانی میپردازد؛ روایتی از چالشهای جامعه سازی دینی در ایران معاصر را در گفتگو با بیژن عبدالکریمی فیلسوف و جامعه شناس حوزه اندیشه داریم. او در پاسخ به این مسئله که اساساً دین در فرایند ملت سازی ما ایرانیان دارای چه جایگاهی است میگوید: ما ایرانیها یکی از قدیمیترین ملل تاریخ بشری هستیم. کاربرد مفهوم ملتسازی برای ایرانیها درست نیست. ایرانیها همیشه یک ملت بودند و یک ملت هستند. قرار نیست از یک تجمعی از افراد که ملت نیستند، ما ملت بسازیم. البته دین برا ما ایرانیها جایگاه ویژهای داشته و ایران یکی از بزرگترین کانونهای دینی و معنوی جهان بوده؛ لذا دین و امر دینی در تاریخ ما دارای نقش بیبدیلی بودهاست.
در بخش بعدی مجله با عنوان «در پوست قهرمان»، به پشت پرده زندگی سلبریتیهای محبوب میرسیم. در این بخش اساتید و پژوهشگرانی چون عبدالله بیچرانلو، داود نعمتی انارکی، فردین علیخواه، عباس اسدی و… به بیان مباحثی در رابطه با رسانه و نقش سلبریتیها در جوامع امروزی پرداختهاند.
در همین بخش داوود طالقانی کارشناس رسانه و شهرتپژوه در رابطه با موضوع سلبریتی سازی به صداوسیما به عنوان بزرگترین بنگاه سلبریتیساز در کشور اشاره کرده است و معتقد است بسیاری از سلبریتیها و ستارههای سینمای ایران ابتدا کار خود را با صداوسیما آغاز کردهاند.
قسمت بعدی مجله که با عنوان «آسمانِ ابریِ غرب» آورده شده از دید تحلیلگران و روزنامهنگاران آمریکائی و اروپائی، به روایت سیاستهای خشن دولت آمریکا در مواجه با اعتراضات مدنی میپردازد. مهمانان این بخش از مجله دکتر آلن گابون، دیوید هرست، راشل کلاینفلد و ریچارد فورنو هستند.
دیوید هرست روزنامهنگار سرشناس بریتانیایی به موضوع تشدید اسلامهراسی در آمریکا و اسرائیل پرداخته است. به اعتقاد وی مواضع دو دولت «بایدن در آمریکا» و «استارمر در انگلیس»، در به وجودآمدن این وضعیت موثر بوده است. او میگوید: اگر در آمریکا و انگلیس، برخوردی که با یهودیان میشود با مسلمانان میشد، جوامع مسلمان این کشورها به بهترین سفیران غرب در جهان اسلام تبدیل میشدند.
در ادامه راشل کلاینفلد کارشناس خشونت و درگیریهای داخلی، به موضوع افزایش خشونت سیاسی در آمریکا پرداخته و گفته است که امروزه آمریکا در شرایط مثل دوران پیش از جنگ جهانی اول کاملاً مهیا است و معتقد است به همین دلیل آمریکایی ها باید به شدت مراقب باشند تا مانع از شروع یک جنگ دیگر در کشورشان شوند.
در بخش پایانی مجله که روایت سربداران نامیده شده از ادبیات جنگ، ادبیات پایداری و نسبت آن با ادبیات جهان حرف به میان آورده شده است.
اسماعیل امینی، شاعر، طنزپرداز و داور جشنوارههای ادبی از ادبیات پایداری در تاریخ ادبیات ایران و لزوم بازاندیشی در تعریف این مفهوم گفته است. او به این نکته اشاره کرده که شعر دیگر اقبال عام ندارد و عموم مردم با شعر ارتباط مستقیم برقرار نمیکنند. حالا قالبهای جدیدی جایگزینش شده؛ مثلاً در حوزه شعر، ترانه بر شعر مقدم است و در حوزه ادبیات دینی هم نوحه جلوتر است.
شماره سوم مصوّت با عنوان به یک صدا، تلاشی است برای گردآوردن نگاههای متنوع در قالب روایتی واحد.
جزئیات بسیار است و گفتگوها پرشمار، طبیعی است که در این گزارش نمیتوان به همه گفتوگوها و موضوعات مجله پرداخت؛ آنچه گفته شد تنها دریچه ای برای دریافت کلی از این شماره مجله مصوت است.
نظر شما