سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرجانه حسین‌زاده: زندگی در سایه امام رضا (ع)، امام مهربانی‌ها، فرصتی گران‌قدر است که مشهدی‌ها از آن بهره‌مند هستند. همسایگی با خورشید، نه‌تنها مزیتی معنوی، بلکه مسئولیتی فرهنگی را بر دوش ما می‌گذارد، مسئولیتی که با شناخت بیشتر از این امام بزرگوار و گسترش معارف رضوی معنا می‌یابد. شناخت شخصیت، سیره، معارف و فضائل امام رضا (ع)، نه‌تنها برای ارتقای ایمان و معرفت فردی اهمیت دارد، بلکه چراغ راهی برای جامعه در رسیدن به الگوهای اخلاقی و انسانی است. در این مسیر، کتاب‌ها به‌عنوان بهترین ابزار آگاهی‌بخش و ماندگار، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند.

ادبیات رضوی، با گنجینه‌ای از کتاب‌های ارزشمند در حوزه تاریخ، سیره، کلام و ادب، ما را با ابعاد مختلف زندگی امام رضا (ع) و آموزه‌های ایشان آشنا می‌کند. معرفی این آثار، به‌ویژه برای ما که در جوار حرم ایشان زندگی می‌کنیم، ضرورتی مضاعف است. این کتاب‌ها الهام‌بخش امروز و چراغ راه آینده‌اند که در سلسله مطالب «چهارشنبه‌ها با کتاب‌های امام‌رضایی» تلاش خواهیم کرد کتاب‌های برجسته‌ای که درباره امام رضا (ع) نوشته شده‌اند و نویسندگان آن‌ها را معرفی کنیم. از زندگینامه‌ها و پژوهش‌های تاریخی گرفته تا آثار ادبی و داستانی، که هر یک می‌توانند پنجره‌ای تازه به افق معارف رضوی بگشایند.

سعید تشکری متولد سال ۱۳۴۲، نویسنده، کارگردان و داستان‌نویس ایرانی است. او فارغ‌التحصیل ادبیات نمایشی و عضو کانون ملی منتقدان تئاتر، عضو بین‌المللی کانون جهانی تئاتر ITCA و معلم ادبیات نمایشی و داستان‌نویسی است او فعالیت‌های ادبی و هنری زیادی از جمله چاپ مقالات در مطبوعات در حوزه ادبیات و هنر، چاپ آثار در حوزه رمان -ادبیات نمایشی، ساخت فیلم و نوشتن سریال‌های تلویزیونی، نگارش نمایشنامه‌های رادیویی در اداره کل نمایش رادیو را در کارنامه دارد. بیش از چهل کتاب و تعداد زیادی نمایشنامه از تشکری به چاپ رسیده است. او بهمن‌ماه ۱۴۰۰ بر اثر MS درگذشت و پیکرش در خاک سپرده شد.

معرفی کتاب «ولادت»

ولادت یکی از رمان‌های تاریخی مذهبی سعید تشکری، این نویسنده صاحب سبک ایرانی خراسانی است که در خلال داستانی که روایت می‌کند به هجرت امام هشتم شیعیان (ع) و حضرت معصومه (س) از مدینه به ایران و موضوع ولایتعهدی امام رضا (ع) می‌پردازد.

دو خراسانی، که یکی صحاف و دیگری کاتب است پس از کشتاری که عباسیان برای قلع و قمع پارسیان راه انداخته‌اند و پس از دیدار امام موسی کاظم (ع)، فرزندان خود را در شوش دانیال پیدا می‌کنند. انها تصمیم می‌گیرند فرزندان خود را از همان کودکی به نام هم کنند، لیلا و هاتف.

لیلا و هاتف حالا بعد از گذشت سال‌ها و درگذشت پدرانشان می‌خواهند با هم ازدواج کنند اما پرسشی از خود دارند: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدران ما ولیعهد عباسیان شده است؟

آنها برای پیدا کردن پاسخ و ازدواج به مدینه می‌روند تا حقیقت امام رضا (ع) را دریابند. اما رسیدن انها به مدینه مصادف شده با هجرت ناخواسته امام به مرو.

تشکری در این اثر اندیشه امام هشتم و پذیریش او در میان ایرانیان را به نمایش گذاشته است و محور اصلی رمان دلبستگی کاتبان ایرانی است که نقل قول‌هایی درباره امام رضا (ع) از امام هفتم شنیده بودند و با هنرهایی مثل نقالی و در دورهمی‌های شبانه آن را نقل می‌کردند.

زبان این اثر فاخر است و سفر امام در آن از زبان شخصیت‌های گوناگون نقل می‌شود. ما در این کتاب با داستانی چندوجهی از زندگی حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) روبه رو هستیم. شهود دراماتیک نویسنده نسبت به برخی موضوعات در بخش‌هایی از پرداختن به زندگی این دو بزرگ، از رویکردهای محتوایی آن محسوب می‌شود.

تاریخ در این اثر بستری برای روایتی واقعی شده و او تاریخ را دستمایه خلق شخصیت هایی کرده که مجازی هستند از از واقعیت شکل گرفته‌اند.

زبان داستان نیز در نوع خود بدیع است این موضوع خود را زمانی بیشتر نشان می‌دهد که ببینیم در بین نویسندگان ایرانی، زبان بیان روایت‌های تاریخی و لحن حماسی آن با زبان بیان داستان‌های دینی و لحن پندآموزانه‌اش تفاوت‌هایی اساسی دارد که تشکری توانسته در این میان به تلفیقی قابل توجه درباره آن دست پیدا کند.

در این داستان چند وجهی شهود دراماتیک نویسنده نسبت به برخی موضوعات در بخش‌هایی از پرداختن به زندگی این دو بزرگوار از رویکردهای محتوایی آن محسوب می‌شود.

نکته قابل توجه در این رمان نمایشی است که تشکری در آن از پذیرش امام و اندیشه و منش او در میان ایرانیان هم عصر وی به نمایش می‌کشد. مبنای اصلی رمان بر اساس دلبستگی کاتبانی ایرانی است که از دهقانان و شبانان بودند که نقل قول‌هایی درباره امام رضا (ع) به نقل از امام موسی کاظم (ع) شنیده و با هنرهایی از قبیل نقالی، در دورهم‌نشینی‌هایی «شبچرا» آن را بیان می‌کردند.

سفر امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) به ایران

سفر امام هشتم و حضرت معصومه (س) به ایران در این کتاب، از زبان مجموعه‌ای از کاراکترها بیان می‌شود که تشکری به عنوان نویسنده سعی کرده با رعایت ایجاز و خلق زبان فاخر متناسب با موقعیت و رخداد رمان و نیز ایجاد فصول متعدد و کشف هر واقعه از منظر مختص به خود در جریان داستان آن را به ماجرایی بیش از یک سفر تعبیر کرده و از آن به حادثه‌ای برای تغییر سرنوشت ایرانیان مسلمان یاد کند.

تلاش اصلی تشکری در این کتاب خلق روایتی تاریخی است که از دو منظر بدیع و تازه می‌نماید. نخست اینکه تاریخ برای وی بستر واقعی روایت داستانی نیست بلکه زمینه‌ای است برای بیان یک واقعیت تاریخ. او تاریخ را دستمایه خلق شخصیت‌هایی کرده مجازی اما فرم گرفته از واقعیت؛ که اسب خیال مخاطب این رمان را بر مسیری از واقعیت به تاخت می‌برند و او را در فضای داستانی و در عین حال حقیقی با زندگی معصوم هشتم و خواهر گرامی‌اش آشنا می‌کنند.

از سوی دیگر «ولادت» را می‌توان از حیث زبانی تلاشی ستودنی برای خلق زبانی تازه در روایت داستان‌های دینی تاریخ دانست. این مسئله خود را زمانی بیشتر نشان می‌دهد که ببینیم در میان نویسندگان ایرانی، زبان بیان روایت‌های تاریخی و لحن حماسی آن با زبان بیان داستان‌های دینی و لحن پندآموزانه آن دارای تفاوت‌هایی اساسی هستند که تشکری توانسته در این میان به تلفیقی قابل توجه درباره آن دست پیدا کند.

کتاب «ولادت» به قلم «سعید تشکری» توسط «نشر نیستان» در ۴۴۴ صفحه قطع رقعی منتشر شده است.