به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، یونس عزیزی در نشست نقد و بررسی کتاب «فرار از شب» نوشته اکرم صادقی بیان کرد: افراد به چند دلیل کتابی را برای خواندن انتخاب میکنند. از جمله اینکه فراغتشان را پر کنند، پاداش یا رضایتی نیابتی از زندگی به دست آورند، تجربه زیسته خود را غنی کنند و با بسط و عمق دادن کیفیت زندگی خود را بالا ببرند.
وی با طرح دیدگاههای خود در مورد اینکه چه کتابی میتواند در این انتخاب موثر باشد، تاکید کرد: جذابیت، به یادمانی بودن و قابل بازخوانی بودن یک اثر، سه عاملی است که کتاب را خواندنی میکند. جذاب بودن کتاب از طریق فرم، شخصیتپردازی و داشتن ایده و سوژه مناسب حاصل میشود اما قابل بازخوانی بودن کتاب نقطه عطفی است که کتاب را ماندگار میکند.
عزیزی، بازخوانیپذیری کتاب را مهمترین معیار دانست و گفت: اگر کتابی این امکان را فراهم کرد که بعد از ۲۰ سال، ۴۰ سال و حتی یک قرن، نسلهای مختلف آن را بخوانند، آن کتابی است که تأثیر خودش را میگذارد زیرا بازخوانی با انتقال یک فکر و اندیشه و همچنین وجود پیچیدگیهای شخصیتی، خواننده را در مقاطع مختلف به تأمل وا میدارد.
این نویسنده در بخش دیگری از سخنانش به کتاب «فرار از شب» پرداخت و گفت: «فرار از شب» قصه مقاومت و ایستادگی زنان است. «جیهان» با ایستادگی در برابر خرافات، عقاید جاهلی و صدای مسلط زمانه خود که نشان دهنده سلطه مردان بر زنان بوده است، مبارزه میکند تا بتواند فرزند دختر خود را از زندهبهگوری عصر جاهلیت نجات دهد.
عزیزی تاکید کرد: زنان در دورانهای مختلف تاریخساز بودهاند و در این رمان مشاهده میکنیم که شخصیت زن داستان چگونه در برابر ظلم و تحمیل، ایستادگی میکند.
شناخت روح رمان از اهمیت والایی برخوردار است
نویسنده رمان «چپدستها»، رمان «فرار از شب» را از نظر فرم قابل قبول توصیف کرد و یادآور شد: رمان از پلات و پیرنگ خوبی بهره میبرد و شخصیتپردازی خوبی شکل گرفته است. تمهیداتی که در طول داستان برای اتفاقات و رخدادها در نظر گرفته شده باعث استواری رمان شده اما برخی توصیفات داستان ایستا و ثابت است که برای بهتر شدن اثر لازم است این توصیفات در قالب حرکت، صحنه، موقعیت و عمل داستانی ساخته شود.
وی بیان کرد: عموم آثار آموزشی ترجمه و تالیفی در حوزه داستان به عناصر داستان برمیگردد. کلاسها و کارگاههای آموزشی نیز در مجموع به عناصر داستان میپردازند، با وجود ضروری بودن این مسائل اما نیاز است ما پیرامون روح رمان نیز مطالعه کنیم. روح رمان را باید در تاریخ شکلگیری رمان و دلایلی که باعث متولد شدن رمان در عصر مدرن و بعد از رنساس شد، جستوجو کرد چرا که این موضوع از اهمیت والایی برای درک دقیقتری از جهان رمان برخوردار است.
رمان نتوانسته به یک اثر ادبی کامل تبدیل شود
حسین اسدیزاده، منتقد دیگر این نشست، به جنبههای مختلف کتاب اشاره کرد و ضمن تحسین جسارت نویسنده در انتخاب موضوع، به یکی از مهمترین ایرادات کتاب پرداخت و گفت: نویسنده به جای روایت یک داستان، قصد داشته تاریخ را گزارش کند و در نتیجه رمان نتوانسته به یک اثر ادبی کامل تبدیل شود.
اسدیزاده با اشاره به اینکه داستان در حد یک قصه باقی مانده و به رمان ارتقا پیدا نکرده، عنوان کرد: کتاب در میانه یک ژانر مذهبی و ژانر حادثهای معلق مانده و نتوانسته به یک داستان مذهبی یا یک داستان حادثهای قوی تبدیل شود.
این منتقد ادبی در بخش دیگری از نقدها، به ضعف در انسجام روایت اشاره کرد و گفت: برخی از وقایع داستان، به درستی در خدمت پیرنگ قرار نگرفتهاند و به طور ناگهانی در روایت ظاهر میشوند.
وی در پاسخ به نقد ایستا بودن شخصیتها، با بیان اینکه در برخی قسمتها، رفتار شخصیتها گویای ویژگیهای درونی آنهاست، این نقد را تعدیل کرد و آن را یک ایراد کلی برای تمام شخصیتها ندانست.
میخواستم داستانی متفاوت از کلیشههای رایج بنویسم
اکرم صادقی، نویسنده کتاب، در بخش پایانی نشست به توضیحات در مورد روند نگارش کتاب پرداخت و گفت: ایده اصلی رمان از علاقهاش به دوران جاهلیت و قبل از اسلام شکل گرفته است.
وی افزود: میخواستم داستانی متفاوت از کلیشههای رایج بنویسم؛ داستانی که به جای بیان مستقیم مسائل دینی، به دغدغههای درونی انسان برای رسیدن به ایمان بپردازد. هدفم این بود که داستان، روند تحول درونی یک انسان را نشان دهد؛ اینکه چگونه یک شخصیت با تفکرات غیرمذهبی، با دیدن کرامات و حقایق، به سوی ایمان جذب میشود.
نویسنده کتاب «فرار از شب» اضافه کرد: کتاب «فرار از شب» اولین رمان من است و در آن تلاش کردم از یک سوژه تاریخی، یک اثر روایی جذاب خلق کنم.
وی با تأکید بر اینکه از منابع معتبر تاریخی همچون تاریخ طبری و تاریخ ابناثیر استفاده کرده است، افزود: برایم مهم بود که داستان از مستندات تاریخی متقنی برخوردار باشد.
نظر شما