سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - امین انصاری چهارسوقی: در جهانی که به‌نظر می‌رسد همه‌چیز در دسترس است از دانستن تا دیدن و لمس‌کردن کریستین روزن پرسشی اساسی را مطرح می‌کند: آیا هنوز تجربه می‌کنیم؟
کتاب انقراض تجربه نه هشداری اخلاقی‌ست و نه مرثیه‌ای نوستالژیک بلکه تأملی‌ست ژرف و صبورانه بر این واقعیت که چگونه تجربه‌های انسانی آن‌چه زمانی در لحظه و بدن و حضور ریشه داشت به‌تدریج جای خود را به نمایش، واسطه و بازنمایی داده است. روزن با نگاهی متأثر از سنت فلسفی پدیدارشناسی و با لحنی نزدیک به نویسندگانی چون نیل پستمن و ایوان ایلیچ ما را به ایستادن در برابر شتاب جهان معاصر دعوت می‌کند؛ جهانی که در آن دیدن جای نگاه‌کردن، لمس‌کردن جای احساس‌کردن و بودن جای زیستن را گرفته است.
او نشان می‌دهد که بسیاری از ابزارهایی که به‌ظاهر زندگی را ساده‌تر کرده‌اند در عمل تجربه را از زمینه‌ی زیسته‌اش جدا ساخته‌اند. ثبت مداوم عکس و ویدیو، گفت‌وگوهایی که به پیام‌های متنی تقلیل یافته‌اند و حتی شنیدن موسیقی از پشت هدفون‌هایی که حضور را به انزوای خودخواسته بدل می‌کنند؛ همه نشانه‌هایی هستند از این انحراف آرام اما عمیق.
نویسنده ما را با این پرسش روبه‌رو می‌کند که آیا فناوری‌های نو بی‌طرف‌اند؟ یا آن‌گونه که ایلیچ هشدار داده بود، آرام‌آرام از ابزار بودن به ساختار بدل می‌شوند؛ ساختاری که نه فقط عمل، که نوع احساس‌کردن، دیدن و درک‌کردن ما را نیز تعیین می‌کند.
آن‌چه این کتاب را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌کند آن است که روزن نه به‌دنبال بازگشت به گذشته است و نه در پی نفی مطلق فناوری. او به‌جای آن پیشنهاد می‌کند که تجربه انسانی را از درون همان جهان تکنولوژیک بازخوانی کنیم با پرسشی ساده اما بنیادین: آیا این‌گونه زیستن، هنوز به ما امکان لمس جهان را می‌دهد؟

بعنوان مترجم کتاب سعی داشته‌ام با درک دقیق از روح اثر موفق شوم تا فضای فکری کتاب را به زبان فارسی منتقل کنم. نثر ترجمه متأثر از سنت فکری‌ای‌ست که تجربه را نه صرفاً در واژه، که در بدن، در تماس و در زیستن واقعی جست‌وجو می‌کند. واژه‌هایی چون انقیاد و فرافکنی در ترجمه، نه آرایه‌های زبانی بلکه مفاهیمی کلیدی‌اند که از دل متن سربرمی‌آورند.
انقراض تجربه ما را به یاد مرلوپونتی بزرگ می‌اندازد، آن‌جا که می‌گفت: «بدن، فقط ابزاری برای زیستن نیست؛ خود امکان زیستن است.» این کتاب کوششی‌ست برای بازگرداندن همین معنا به زندگی امروز ما.
در روزگاری که تماس به تعامل در شبکه‌ها تقلیل یافته و توجه به داده و الگوریتم واگذار شده شاید بزرگ‌ترین خرق عادت بازگشت به ساده‌ترین تجربه‌ها باشد: نشستن، خواندن، لمس‌کردن و زیستن نه برای دیده‌شدن، که برای بودن.

***

انقراض تجربه / انسان بودن در دنیایی بدون حضور جسمانی نوشته کریستین روزن با ترجمه دکتر امین انصاری چهارسوقی توسط نشر تداعی منتشر شد.

کریستین روزن نویسنده و محق و مفسر اجتماعی اهل آمریکا و تحصیل کرده در دانشگاه ییل است که به خاطر تحلیل های خود در زمینه تکنولوژی فرهنگ و اخلاق و تاثیرات اجتماعی شناخته می شود. او در حال حاضر فعالیت خود را در اندیشکده امریکن اینترپرایز ادامه می دهد و موضوعات مرتبط با تکنولوژی و فرهنگ را بررسی می‌کند. وی همچنین سردبیر ارشد مجله نیو آتلانتیس نیز به شمار می‌رود.
در کتاب «انقراض تجربه» که تازه ترین اثر روزن به شمار می‌رود، به بسط این موضوع پرداخته شده است که چگونه از بین رفتن مرز میان دنیای واقعی و مجازی حس خودآگاهی و ارتباطات انسانی را دگرگون کرده است.
روزن در کتاب خود شرح داده که چطور پذیرش روزافزون تکنولوژی از سوی انسان، هزینه‌های فرهنگی احساسی قابل توجهی را بر مخاطب تحمیل کرده که او از آن به عنوان «انقراض تجربه» یاد کرده است. او معتقد است این اتفاق تاثیرات مخرب زیادی بر ارتباطات چهره به چهره، احساسات اصیل و حتی احساسات ساده مانند بی حوصلگی گذاشته است.
این کتاب به گفته مترجم آن نه یک متن هشدار دهنده که یک راهنمای عملی است برای بازپس‌گیری تجربه‌ها و احساسات شخصی و انسانی از الگوریتمها و فن‌آوری‌های کنترل‌گر و در نهایت بازیابی دوباره انسانیت.
این کتاب در دوره کوتاه پس از انتشار خود مورد توجه بسیاری قرار گرفته و در لیست کتابهای مورد انتظار سایت معتبر ادبی لیت هاب نیز قرار گرفته است. منتقدان زیادی از این کتاب به عنوان متنی ضروری برای خوانش در دنیای ارتباط و آشفته معاصر و یک هشدار دهنده جدی برای کشف زندگی اسیر شده در میان الگوریتم‌ها و نیز راهنمایی عملی برای بازیابی تجربه های شخصی در تمامی اشکال معرفی کرده‌اند.

کتاب تداعی این اثر را با همکاری نشر آریا دانش با قیمت ۳۴۰ هزار تومان منتشر کرده است.