به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین، شخصیت «هربرت پاکت» (Herbert Pocket) یکی از شخصیتهای فرعی اما بسیار دوستداشتنی و اثرگذار در رمان آرزوهای بزرگ (Great Expectations) اثر چارلز دیکنز است. هرچند او در مرکز روایت نیست، نقش کلیدی در رشد شخصیتی و اخلاقی «پیپ»، قهرمان داستان، دارد.
هربرت پسر خانوادهای طبقه متوسط، محترم و اهل لندن است که با پیپ، قهرمان داستان، در خانهای به نام «بارناردز این» همخانه میشود. او برای نخستینبار در کودکی پیپ با او ملاقات میکند، زمانی که در خانه خانم هاویشام با هم گلاویز میشوند (هربرت، همان پسر جوانی است که در جوانی با پیپ دعوا میکند). اما بعدها در بزرگسالی، آنها دوستانی صمیمی و واقعی میشوند.
در امتحان ادبیات انگلیسی مدارس انگلیس سوالی درباره شخصیتهای فرعی داستانهای چارلز دیکنز و به خصوص آرزوهای بزرگ از دانش آموزان انگلیسی پرسیده شده بود که سوژه روزنامه گاردین شده است. سوال از دانش آموزان میخواست که با یکی از شخصیتهای فرعی رمان آرزوهای بزرگ چارلز دیکنز روبرو شده و درباره آن بنویسند. بیشتر دانش آموزان هربرت را مثال زدند ولی معمولاً این شخصیت ممکن است قهرمان اصلی نباشد، ولی به اعتقاد ستون نویس گاردین این مسئله درست نیست چون هربرت در داستان و داستانهای دیگر بسیار شنیده شده است. گاردین مینویسد: فکر میکنید خیلی از دیکنز میدانید؟ پس این شخصیت هربرت دیگر کیست؟ شاید هربرت یک هیچکس باشد و در عکس عروسی ایستاده و در دهمین سالگرد کسی اسمش را یادش نمیآید. او به زبان امروزی اصلاً کسی نیست. جا دادن هرچیز یا حتی کوچکترین دانستهای درباره آرزوهای بزرگ در چارچوب شخصیت هربرت، مثل این است که بخواهی فتوسنتز را با استفاده از یک ناخن و چند تکه سنگریزه توضیح دهید ولی هر جای داستان به چشم میخورد و این همان نبوغ دیکنز است.
شاید در روایت کلاسیک دیکنز، او قهرمان نیست، محبوب یا مرموز هم نیست، اما چه میشود اگر ادبیات، نه به خاطر قهرمانانش، بلکه به خاطر جزئیاتی زنده بماند که در سایهها نفس میکشند؟ وقتی ساختار آزمون دانشآموزان را وادار میکند از دریچهی چهرهای بیادعا به جهان داستانی بنگرند، به شکلی ناخواسته آنها را به سوی نقدی تازه سوق میدهد. روایتی از پایین، از حاشیه، از آنها که معمولاً چیزی نیستند.
آیا نمیتوان این را فرصتی دانست؟ فرصتی برای اندیشیدن به اینکه ادبیات تنها عرصهی قهرمانان و ضدقهرمانان نیست، بلکه صحنهای است برای بازیِ هزاران زندگی خاموش که بیآنها داستان فرو میریزد. شاید وقت آن رسیده است که بهجای پرسیدن هربرت کیست؟ بپرسیم: چرا فراموشش کرده بودیم؟
در رمان آرزوهای بزرگ، هربرت نماد ارزشهای انسانی و اخلاقیای است که دیکنز در برابر فساد و فریب طبقات بالا قرار میدهد. دوستیاش با پیپ، بیهیچ منفعتطلبی، نمونهای از رفاقت اصیل است. او برخلاف بسیاری از شخصیتهای دیگر، نه جاهطلب است، نه مغرور، و نه خود فروخته.
نظر شما