به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – رضا دستجردی: سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، عصر روز جمعه بیستوششم اردیبهشتماه ۱۴۰۴ میزبان جشن شصتسالگی نهجالبلاغه مقارن با هفتاد سالگی انتشارات علمی و فرهنگی بود. در این نشست که با حضور علی بهرامیان عضو شورای عالی علمی و معاون علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، محمدهادی امینناجی نایبرئیس انجمن علمی مطالعات نهجالبلاغه ایران و محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همراه بود، سخنرانان به تبیین وجوه گوناگون نهجالبلاغه پرداختند.
در ابتدای این نشست، علی بهرامیان، از تلاشهای انتشارات علمیوفرهنگی در تدوین چاپ جدید کتاب نهجالبلاغه قدردانی کرد و خاطرنشان ساخت که اگرچه مجلد ۳۷ در سیوششمین نمایشگاه بینالمللی رونمایی شده، اما همچنان قدر آن ناشناخته است. وی ترجمه نهجالبلاغه به همت سیدجعفر شهیدی را نمونه موفق ترجمه یک متن مقدس دانست و گفت: "شهیدی در حدود شصتسال در عرصه فرهنگ ایران حضور مستمر داشت".
وی در ادامه، به امتیازات قابل توجه ترجمه نهجالبلاغه شهیدی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: "این ترجمه، مجموعه ویژگیهایی ممتاز داشت. نخست آنکه، وی در نجف تحصیل کرده بود و به زبان و ادب عربی تسلط کامل داشت. دوم آنکه، پس از بازگشت به تهران، با دهخدا و معین همکاری کرد و سالیان دراز در موسسه لغتنامه دهخدا مشغول به کار بود. پس از مرگ دهخدا هم ریاست این موسسه را بر عهده گرفت و در فرایند تألیف آثار آن نظارت کامل و دقیق داشت. نتیجه آنکه زبان و ادبیات فارسی را بسیار خوب میشناخت. نهایتاً آنکه تاریخ سدههای نخست را بهخوبی میدانست. پس باید گفت شهیدی واجد سه شرط لازم برای ترجمه نهجالبلاغه بود".
عضو شورای عالی علمی و معاون علمی مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، به علل سختی ترجمه نهجالبلاغه اشاره نمود. بهرامیان در توضیح علل این دشواری گفت: "این کتاب مجموعه خطبهها و نامهنگاریهای منتسب به امام علی (ع) است که سیدرضی در قرن پنجم هجری آن را گردآوری نمود. امیرالمومنین به خطابه مشهور بود و سخنانی ادبی مملو از اصطلاحات خاص، که ترجمه آنها با مراجعه صرف به لغتنامهها و دائرهالمعارفها ممکن نیست".
بهرامیان، لازمه ترجمه نهجالبلاغه را تحقیق در ادب آن عصر دانست و مسجع بودن این اثر را یکی از دلایل سختی ترجمه آن، نیز حفظ آن در زبان فارسی عنوان کرد. وی در ادامه به ترجمههای پیشین نهجالبلاغه از سوی جواد فاضل و فیضالاسلام اشاره کرد و آنها را ترجمههایی ناقص و غیرادبی یاد کرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود، از اهمیت ترجمه این اثر از سوی شهیدی گفت و افزود: "شهیدی با ترجمه این اثر ریسک کرد، چرا که تلاش داشت ارزشهای ادبی اثر را به زبان فارسی منتقل نماید. لذا بهرهگیری از این اثر برای فارسیزبانان فرصت بسیار مغتنمی است که کتابی ارزشمند که ترجمه را با رعایت اصول ادبی صورت داده، مطالعه نمایند. همه باید دقت داشته باشیم که نهجالبلاغه، مانیفست علیه سلفیگری است چون علیه خوارج سخن گفته است".
سخنگوی دیگر این نشست، محمدهادی امینناجی نایبرئیس انجمن علمی مطالعات نهجالبلاغه ایران بود. وی در آغاز سخنان خود، از شیفتگی شهیدی به کلام علی (ع) گفت و به ترجمه طاهره قطبالدین از این اثر به زبان انگلیسی اشاره نمود که به همت انتشارات بریل به چاپ رسیده و به صورت رایگان در اختیار علاقهمندان قرار دارد.
وی در ادامه به اهمیت و جایگاه کلام علی (ع) اشاره و خاطرنشان ساخت: "گردآوری این اثر در سال ۴۰۰ هجری به پایان رسید و گسترش آن بلافاصله در سال ۴۳۲ هجری در حوزههای علمی نیشابور آغاز شد". به گفته وی، سیدرضی، درخواست و نیاز جامعه را عمده علل تدوین نهجالبلاغه عنوان نمود و این پرسش را مطرح کرد که در زمانه کنونی، با این اثر سترگ چه میتوان کرد؟ امینناجی، کاربردیسازی تعالیم و آموزههای نهجالبلاغه را مهمترین نیاز جامعه امروز دانست و گفت: "مردم شیعه ما دوست دارند این اثر برایشان تبیین و تحلیل شود. بر ما محققان است که پیوستاری این کلام را برای فهم بهتر آن در میان مردم صورت دهیم".
آخرین سخنران نشست «جشن شصتسالگی کتاب نهجالبلاغه»، محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. وی در ابتدا به خاطرات بسیار خود با مرحوم شهید اشاره و گفت: "کس دیگری جز شهیدی، توان انتقال مفاهیم نهجالبلاغه به مخاطب را نداشت و اگر بخواهیم به کلام مولا نزدیک شویم، باید این اثر را بخوانیم". جوادی در ادامه، به عمق و ژرفای کلام امیرالمومنین و شاهکار سخن وی اشاره و خواستار آن شد که نسخهای دیگر از این اثر، به صورت ارزانتر و سبکتر در اختیار مخاطب قرار گیرد".
نظر شما