به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، سید مهرداد موسوی نویسنده کتاب «صد فرمان» در آیین رونمایی از کتاب «صد فرمان» (با عنوان فرعی: جستاری در شاهنامه‌یحکیم ابوالقاسم فردوسی) در کتابخانه مرکزی خوزستان به قدمت و اصالت شاهنامه و جایگاه ویژه این اثر حماسی از دیرباز در کنار قرآن و نهج‌البلاغه اشاره کرد و گفت: در خانواده ما نیز همانند بسیاری از خانواده‌های ایرانی، شاهنامه جایگاه خاصی داشت که در کودکی با داستان‌های حماسی، سلحشوری و پاک‌زیستی آن آشنا شدیم. اگرچه در آن دوران درک عمیقی از مفاهیم موجود در شاهنامه نداشتیم، اما همین قصه‌ها در ذهن ما نقش بست.
موسوی افزود: با بزرگ‌تر شدن و تحصیل در رشته‌هایی چون جامعه‌شناسی و علوم سیاسی، دریافتم که در شاهنامه مطالب ارزشمند و عمیقی وجود دارد که فردوسی، حتی پیش از شکل‌گیری نخستین حکومت‌ها، به آن‌ها اشاره کرد که دیدگاه‌های فلسفی، عرفانی و سیاسی فردوسی، بسیار عمیق و قابل بررسی است.
موسوی با تاکید بر اینکه شاهنامه فراتر از یک رزم‌نامه است، بیان کرد: متاسفانه، شاهنامه اغلب مظلوم و مهجور مانده است و بسیاری فردوسی را به درستی نمی‌شناسند. شاهنامه تنها مجموعه‌ای از داستان‌های حماسی نیست، بلکه این ظاهر قضیه است و ژرفای کلام فردوسی آنقدر بزرگ است که می‌توان آن را مرام‌نامه‌ای برای اداره تمام جنبه‌های زندگی بشر دانست.
نویسنده کتاب «صد فرمان» با بیان اینکه فردوسی با نوشتن شاهنامه بزرگترین خدمت را به ایران کرده است، افزود: فردوسی که کلامش با خرد و ارزش خرد آغاز می‌شود، نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای تمام مردم جهان است و همه باید قدر این مرد بزرگ را بدانند.
وی در ادامه با ابراز تاسف از نبود توجه کافی به شاهنامه در سطح جهانی، خاطرنشان کرد: در کشورهایی که کتاب‌های بسیار پایین‌تر از شاهنامه دارند، توانستند صدها فیلم، سریال، داستان و نمایش در مورد آن‌ها بسازند و ما باید قدر این اثر ارزشمند را بدانیم.
موسوی، شاهنامه و فردوسی را به درخت سایه‌ساری تشبیه کرد و افزود: همه زیر درخت شاهنامه نشسته‌اند، اما از میوه‌های ارزشمند آن‌که حکمت، ادب و اخلاق است، کمتر بهره می‌برند.
این نویسنده خوزستانی قلم فردوسی را پاک‌ترین، منزه‌ترین و فاخرترین قلم در بین کلیه شعرای ایرانی دانست و با استناد به سخنان استاد فروزانفر، تاکید کرد: در شاهنامه شاهد پاک‌ترین زبان و پاک‌ترین سخن هستیم و فردوسی علاوه بر اینکه یک جامعه‌شناس و سیاستمدار است، دیوشناسی است که به خوبی ابعاد مختلف شخصیت‌ها را می‌شناسد و تشریح می‌کند.
نویسنده صد فرمان با رد هرگونه واقع‌گرایی سطحی و پراگماتیسم در شاهنامه، تاکید کرد: هر رفتار و چیزی در شاهنامه، مبتنی بر یک پایه منطقی و اصولی است. در شاهنامه شاهد موهومات نیستیم. فردوسی نه خودش را گول می‌زند و نه دیگران را، همه چیز بر پایه منطق و اصول بنیاد نهاده شده است.
موسوی، شاهنامه را مظهر نوع‌دوستی و انسان‌باوری دانست و افزود: فردوسی شخصیتی انسان‌باور و نوع‌دوست است که هیچ بدی را برای هیچ‌کس نمی‌خواهد. او حتی دشمن را تحقیر نمی‌کند و به او تهمت نمی‌زند و دشمنان خوب را نیز با کمال آزادی و بزرگ‌منشی ستایش می‌کند.
وی با اشاره به انگیزه خود از نگارش کتاب «صد فرمان»، بیان کرد: حکیم فردوسی به گردن ما حق بزرگی دارد. کتاب او سند افتخار ایران، ذخیره‌گاه لغات و فرهنگ و ادب ایرانی و ذخیره‌گاه نام‌ها و نشان‌های ایران بزرگ است. به همین دلیل، تصمیم گرفتم کاری کنم که هر علاقه‌مندی بتواند با شاهنامه ارتباط برقرار کند
وی افزود: کتاب «صد فرمان» تلاشی است در راستای معاصرسازی، امروزی کردن، ساده‌سازی، روان‌سازی و خلاصه‌سازی مفاهیم شاهنامه در صد موضوع. البته این کتاب تنها یک هزارم از مفاهیم بلند شاهنامه را در بر دارد و با عشق و علاقه فراوان به مدت پنج سال روی آن کار کرده‌ام.
در ادامه این نشست دبیر جلسه اظهار کرد: همان‌طور که نویسنده کتاب بیان کرد، امروز بیش از هر زمانی ملت و سرزمین ما به شاهنامه، فردوسی و مضامین بلند نهفته در شاهنامه نیاز دارند.
فردین کوراوند افزود: شاهنامه سند همبستگی و عامل یکپارچگی ما است. خوشحالیم که می‌بینیم مجموعه‌هایی که به فرهنگ و دانش و پرورش شاهنامه می‌پردازند، در حال افزایش هستند و کودکان و نوجوانان ما با تشویق پدرها و مادرها به شاهنامه علاقه‌مند می‌شوند و این نشان‌دهنده آگاهی بخشی زیادی از جامعه است.
وی گفت: امیدواریم شرایط محیطی نیز این علاقه را تقویت کند و بتوانیم حداقل دو نشست علمی پیرامون شاهنامه در ماه برگزار و هر سال یک کنگره شاهنامه در خوزستان برگزار شود، چرا که خوزستانی‌ها به نوعی شاهنامه را در میان اقوام مختلف زنده نگه داشته‌اند.
در این نشست سید ضیاءالدین هاجری دیگر شاهنامه پژوه خوزستانی سخنان خود را با این پرسش آغاز کرد که: «شاهنامه یعنی چه؟ شاهنامه، شاهنامه نیست، شاهنامه شاهِ نامه است! بسیاری می‌پندارند که شاهنامه یعنی نامه شاهان، در حالی که شاهنامه نامه شاهان نیست.
هاجری با تاکید بر جایگاه بی‌بدیل فردوسی، اظهار کرد: اگر کسی جز فردوسی بود، نمی‌توانست این مهم را انجام دهد. ما هیچگاه نمی‌توانیم فردوسی را با یک روز و چند روز بررسی کنیم.
در این نشست یک پژوهشگر خوزستانی با اشاره به تعامل فرهنگ ایران با فرهنگ و کشورهای دیگر گفت: واژگان و کلمات دلنشین فارسی زیاد هستند، اما فرهنگ ما آمیخته است با تعامل با فرهنگ و کشورهای دیگر. فرهنگ و شعر ایران همان‌گونه که تاثیرگذار بوده، تاثیرپذیر هم بوده و زیبایی‌های خاصی را در مجموع داشته است.
حبیب الله فضل الله پور در خصوص نقش اساسی هنر فردوسی در ایجاد انسجام ملی و هویت ایرانی، بیان کرد: نقش اصلی مجموعه فرهیختگان و فعالان حوزه اندیشه، بازتولید هویت ملی و پاسداری از ایران عزیز است.
فضل الله پوربا تشبیه ایران به ظرفی که در طول تاریخ، حاوی رژیم‌ها و حاکمیت‌های مختلف بوده است، بر لزوم حفاظت از این ظرف ارزشمند تأکید کرد و گفت: باید با پاسداری آز آثاری همچون شاهنامه به عنوان میراث ماندگار، بتوانیم در برابر تهدیدات اندیشه‌های بیرونی علیه هویت ایرانی غلبه کنیم.
در ادامه شهرام جلیلیان دیگر پژوهشگر خوزستانی با تاکید بر اهمیت اختصاص بخشی از وقت مدیران در فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها به برگزاری نشست‌هایی درباره کتاب، تاریخ و سیاست، گفت: همه باید بر نگهبانی هویت ملی بکوشند.
جلیلیان با اشاره به اهمیت تاریخ و جایگاه آن در سیاست‌گذاری، بیان کرد: در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله در امپراتوری روم، بسیاری از سیاستمداران، تاریخ‌دان و تاریخ‌نگار بوده‌اند و تصور غلطی که درباره بی‌توجهی عرب‌ها به فرهنگ ایرانی پس از سقوط ساسانیان وجود دارد، که مورد تایید نیست.
وی با استناد به منابع تاریخی، به تشابه فراوان بین دربار خلفای عباسی و دربار ساسانیان اشاره کرد و افزود: برگزاری جشن‌های ایرانی مانند نوروز و مهرگان در دربار خلفا و سرودن اشعار فاخر عربی در ستایش این جشن‌ها در کتاب حمزه اصفهانی (لغت‌شناس و مورخ ایرانی) آورده شده است.
وی به رواج زبان فارسی در شهرهای مهمی چون بغداد و سایر شهرهای ایرانی اشاره کرد و گفت: در دوران خلافت عباسی و احترام مامون خلیفه عباسی به دانش‌های مختلف از جمله دانش ایرانی، هندی و یونانی قابل توجه است که بخش مهمی از ادبیات زرتشتی در دوران خلافت عباسی بازسازی و پرداخته شده است.
نظر شما