به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در گزارشی، عملکرد قانون «ممنوعیت به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه» و آیین نامه اجرایی آن را به‌همراه الزامات تقنینی و ملاحظات سیاست‌گذاری زبانی در جهت پاسداشت زبان فارسی ارزیابی کرده است.

موسی بیات، مدیر دفتر بررسی‌های فرهنگی مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، که در این نشست به بررسی سیاست‌گذاری‌های زبانی در ایران با نگاه به مفاد و ارزیابی های صورت‌گرفته در این گزارش خواهد پرداخت، دراین باره عنوان کرد: زبان فارسی که در درازای تاریخ حیات خود فرازونشیب‌های بسیاری را به خود دیده است، امروزه با چالش‌های بسیاری همچون ورود بی‌رویه واژگان بیگانه، تضعیف رسم‌الخط در فضای مجازی، موزه‌ای‌شدن پاسداری از زبان فارسی و تقلیل شأن آن در فرهنگ عمومی و بی‌رونقی در فراسوی مرزها مواجه است.

بیات در ادامه به بیان عامل ایجاد چالش‌های یادشده در حوزه زبان فارسی پرداخت و گفت: فقدان درک مسئله‌مندی از حیات زبان فارسی عامل اصلی بروز این چالش‌هاست و تا زبان فارسی را به مثابه یک امر مهم فرهنگی و اجتماعی عموم و به طور خاص سیاست‌گذاران درک نکنند، بوی بهبود از اوضاع نخواهیم شنید.

مدیر دفتر بررسی‌های فرهنگی مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در ادامه عنوان کرد: در بررسی عملکرد متولیان اجرای قانون و آیین‌نامه اجرایی و نظارت بر آن به درخواست مرکز پژوهش های مجلس از متولیان خواسته شد اطلاعات و گزارش عملکرد خود را در این زمینه ارسال کنند، اما دوسوم از دستگاه‌ها ‏پاسخی نداده‌اند.

وی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، عمده دستگاه‌هایی که در قبال این قانون وظیفه قانونی ‏مستقیم یا غیرمستقیم دارند به اجرای این قانون کم‌توجه یا بی‌توجه بوده‌اند.

این پژوهشگر در ادامه درباره وضعیت دیپلماسی زبان فارسی با نظر به احصای چالش‌ها و ارائه راهکارهای سیاستی افزود: زبان فارسی یکی از مهم‌ترین ارکان هویتی و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است و این مهم در بیانات مقام معظم رهبری و اسناد سیاستی نیز مورد اهتمام واقع شده است. مؤلفه‌های مورد تأکید این حوزه در اسناد سیاستی معطوف به چهار محور آموزشی، سطح کلان، بین المللی و سیاسی، نهاد علم و دانشگاهی است.

بیات دستگاه‌های متعددی را به شکل مستقیم و غیرمستقیم با حوزه زبان فارسی مرتبط دانست و گفت: در این میان بنیاد سعدی به دلیل فعالیت تخصصی در این زمینه اهمیت مضاعفی دارد. این بنیاد با وجود مشکلات مختلف نظیر چالش‌های اقتصادی و مالی، اقدامات مثبت زیادی را انجام داده، اما ملاحظاتی نیز در این خصوص شناسایی شده است.

وی با اشاره به انجام شدن اقدام‌های مناسبی در زمینه پاسداشت زبان فارسی در دو حیطه نهادسازی و قانونگذاری تصریح کرد: با وجود انجام این اقدامات، در بعد اجرایی شامل اقدام‌ها، ضمانت و نظارت بر اجرا، چالش و ضعف جدی وجود دارد.

بیات ادامه داد: در این گزارش هم به چالش‌های حوزه زبان فارسی در خارج از کشور در ۵ محور پرداخته شده و هم راهکارهای سیاستی در زمینه گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور ارائه شده است.

وی عنوان کرد: دراین گزارش، ملاحظات، پیشنهادها و راهکارهایی در چهار محور «سیاست‌گذاری زبانی»، «مفاد قانون و آیین‌نامه اجرایی»، «آرایش و ‏نقش‌آفرینی دستگاه‌ها و بازیگران» و «زمینه‌ها و زیرساخت‌ها» نیز ارائه شده است.

بیست‌وپنجمین نشست از سلسله نشست‌های زبان‌شناخت با عنوان «بررسی سیاست‌گذاری‌های زبانی درایران» چهارشنبه ۸ آذر از ساعت ۱۶ تا ۱۸ در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار می‌شود.