به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، اولین جلسه اعضای ستاد برگزاری هفته کتاب اصفهان در استانداری اصفهان با حضور محمدرضا جان‌نثاری، معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استاندار و علی تمنایی، مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان و جمعی از اهالی فرهنگ و کتاب استان برگزار شد. در این نشست، اعضای هفته کتاب اصفهان برنامه‌های خود را برای برگزاری هرچه گرم‌تر این هفته تشریح کردند و نظرات خود را در خصوص وضعیت نشر و کتاب استان در میان گذاشتند.
در ابتدای جلسه مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: طی ابلاغیه‌ای که وزیر کشور برای استانداران ارسال کرد، ستادی در کل کشور به نام ستاد برگزاری هفته کتاب با شعار «آینده خواندنی است» به ریاست استانداری برگزاری شد و اداره ارشاد دبیر این ستاد است.
۱۵۰۰ برنامه در دستور کار نهاد کتابخانه‌های استان اصفهان
معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های استان اصفهان ضمن بیان اینکه برنامه‌های این نهاد به سه دسته ملی و استانی و کتابخانه‌ای تقسیم شده است، بخشی از برنامه‌های این نهاد را به این ترتیب بیان کرد: پویش «کتاب خون» شامل اهدای خون فعالان کتابخوانی؛ جلسات قصه‌گویی مرتبط با فلسطین؛ جشن بزرگداشت استانی هفته کتاب در فرمانداری شاهین‌شهر با حضور فعالان عرصه کتاب؛ تقدیر از فعالان یک سال گذشته شامل مسئولان و کتابخوانان و کتابداران برتر و تجلیل از خادمان فرهنگ. برنامه‌ای ویژه نابینایان و روشندلان با همکاری بهزیستی؛ جشنواره ایده‌های برتر ترویج فرهنگ کتابخوانی؛ اختتامیه جشنواره هدهد سفید و اهدای نشان برتر؛ انتشار فراخوان دومین جشنواره کتاب‌خوان و رسانه مرتبط با روز کتاب هنر و رسانه؛ طرح جدید کتابت قرآن کریم توسط کودکان و نوجوانان به‌صورت ملی و استانی؛ انتشار فراخوان اولین جشنواره سرود با موضوع کتابخوانی کتابدار و کتابخانه؛ عضویت رایگان همه اقشار در کتابخانه‌های عمومی و طرح بخشودگی جرایم.
امیر هلاکویی برنامه‌های استانی را نیز به شرح زیر توضیح داد: با همکاری آموزش و پرورش، طرح سفیر کتاب با ۵۰۰ دانش‌آموز به عنوان سفرای کتابخوانی و ارتباط بین کتابخانه‌ها و مدارس، در این هفته شروع می‌شود که در فاز دوم معلمان به این طرح اضافه خواهد شد؛ زنگ کتاب در مدارس به‌صورت نمادین؛ ویژه‌برنامه‌ای در زندان؛ جلسه نقد کتاب «آسنا و راز کنیسه»؛ مسابقه کتابخوانی طوفان الاقصی؛ مسابقه کتابخوانی ویژه زندانیان. برنامه‌ای ویژه زندان نسوان؛ سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه. افتتاح سه کتابخانه در لتهر با همکاری خیران و فرمانداری منطقه، کتابخانه شهدای بهاران در شهر فاقد کتابخانه بهاران و کتابخانه‌ای در قهجاورستان. در مجموع در سطح کتابخانه‌ها ۱۵۰۰ برنامه برای هفته کتاب در دستور کار نهاد کتابخانه‌های عمومی استان است.
استفاده از ظرفیت کتاب و نشر در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است
معاون فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان ضمن گرامیداشت جایگاه شهدای ۲۵ آبان عنوان کرد: یکی از رسالت‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران حرکت در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و استفاده از ظرفیت کتاب و نشر در همین راستاست. در این زمینه با راه‌اندازی نشر شاهد در بنیاد مرکز، تأمین و حمایت از نویسندگان شاهد و ایثارگر و چاپ و تألیف کتاب را از وظایف اصلی بنیاد تعریف کردیم و اصفهان از استان‌های برتر در این زمینه است. در حال حاضر نیز برای برگزاری یک نمایشگاه با عناوین کتب دفاع مقدس در حال پیگیری هستیم.
حمیدرضا ساکت افزود: همچنین به مناسبت ۲۵ آبان در کنار برنامه‌هایی که در گلستان شهدا اجرا می‌شود، نمایشگاه مختصری را با همکاری فرهنگسرای پایداری با موضوع کتب دفاع مقدس ترتیب می‌دهیم. دو مسابقه کتابخوانی پیش‌بینی شده که از طریق سایت نوید شاهد فایل کتب موردنظر برای شرکت در مسابقه در اختیار عموم قرار می‌گیرد.
شیوه‌نامه نکوداشت هفته کتاب به نواحی و مناطق ابلاغ شده است
نماینده اداره کل آموزش و پرورش استان در بخش فرهنگی هنری گفت: در خصوص نکوداشت هفته کتاب، این نهاد در سه فاز اقدام می‌کند. در همین خصوص، شیوه‌نامه نکوداشت هفته کتاب به نواحی و مناطق ابلاغ شده و در آن راهکارها و پیشنهادهایی ارائه شده است.
زین‌الدین ضمن اشاره به همکاری این اداره در زمینه طرح سفیران کتاب با نهاد کتابخانه‌ها، به طرح نذر کتاب اشاره و عنوان کرد: در طرح نذر کتاب، کتاب‌هایی که در خانه دانش‌آموزان بلااستفاده است، به کتابخانه مدارس و دیگر کتابخانه‌ها اهدا می‌شود. در طرح وجین و جایگزینی کتاب با مراجعه به کتابخانه‌ها، کتاب‌های بلااستفاده یا کهنه ترمیم یا جایگزین می‌شود و کتاب‌های سودمندی که از آنها استفاده نمی‌شود، با کتاب‌های پرمخاطب جایگزین می‌شود. همچنین دانش‌آموزان به مدت یک هفته می‌توانند در کتابخانه‌های محله‌شان به‌صورت رایگان عضو شوند.
مهندسی راه در عرصه کتاب و نشر در هفته کتاب طراحی شود
در ادامه، معاون سیاسی امنیتی اجتماعی استاندار گفت: در این جلسه باید به اصل موضوع دقیق تر پرداخته شود. هفته کتاب یک کار نمادین است؛ ولی تمام جهت‌گیری‌ها و مهندسی راه در عرصه کتاب و نشر باید در این هفته طراحی شود.
محمدرضا جان‌نثاری ضمن تاکید بر اینکه عوض کردن کتاب‌ها و جایگزینی کتاب‌های نو با کهنه مربوط به هفته کتاب نیست، مسائل مهم را در حوزه کتاب به این ترتیب بیان کرد: تولید یک کتاب از نویسنده شروع می‌شود تا بعد از مراحل نشر و توزیع، به قفسه فروش وارد شود. در عین حال، جایی باید برای خرید این کتاب اقبال وجود داشته باشد. آیا هزینه برای خرید کتاب در سبد خانوار هست یا نیست؟ اگر هست چقدر است، اگر نیست چرا نیست؟ بعد از آنکه کتاب خریده می‌شود، آیا خوانده می‌شود؟ سرانه مطالعه و دسترسی به کتاب چقدر است؟ در منازل و اماکن عمومی و کتابخانه‌های عمومی بزرگ و شخصی وضعیت کتاب چگونه است؟ اینها باید بررسی شود و اهمیت دارد.
وی افزود: نهاد کتابخانه‌ها باید بداند وضع کتاب از نویسنده تا نشر و توزیع و خواندن چگونه است و عمیق‌تر به این مباحث بپردازد. آموزش و پرورش باید آمار دهد که مدارس ما چند کتابخانه و چند جلد کتاب دارند و اوضاع دانش‌آموزان در استقبال از کتابخانه مدرسه‌شان چگونه است.
جان‌نثاری بیان کرد: در این حیطه باید به رهبر تأسی کنیم. ایشان بسیاری از کتاب‌های تولیدشده در کشور را مطالعه می‌کنند و با اکثر نویسندگان آشنا هستند. به پیروی از ایشان باید فکری برای این موضوع کنیم. در این هفته باید فکر کنیم که چرا کتاب‌های حوزه اصفهان تا به حال از رهبر انقلاب تقریظ نگرفته است و چرا برای اسطوره‌های اصفهان در حوزه نشر تدبیری اندیشیده نشده است.
دوره‌های تربیت مربی کتابخوانی متولی ندارد
نماینده مجموعه کتابدانه مهمان دیگر نشست بود. او اظهار کرد: وظیفه اصلی ما در کتابدانه، برگزاری دوره‌های آموزشی تقویت حافظه، تندخوانی و… است.
محمد عسگریان گفت: از نظر چارتی و ساختاری یک هم‌افزایی نیاز است تا کارگروه ترویج کتابخوانی از نظر حاکمیتی به اداره‌کل اجتماعی استانداری سپرده شود. این کارگروه باید همیشه برنامه داشته باشد. از ظرفیت‌های مردمی که در اصفهان بسیار است استفاده‌ای نمی‌شود.
عسگریان خاطرنشان کرد: یکی از اقداماتی که ضعیف انجام شده و متولی‌اش معلوم نیست، دوره‌های تربیت مربی است. برای ترویج کتابخوانی چنین دوره‌هایی نداریم و نمی‌دانیم چند مربی در این خصوص داریم. اولین دوره را اساتید جهاد دانشگاهی همراه با دفتر تبلیغات قم در اصفهان ویژه تربیت مربی کودکان و نوجوانان راه انداختند. در کتابدانه طی یک سال گذشته ۷۵ مربی در حوزه کتاب پرورش داده‌ایم.
او با اشاره به اینکه در خصوص کتاب بسیار جزیره‌ای عمل می‌شود و هر نهادی برای خودش کارهایی می‌کند که همه اینها باید سازماندهی شود، به معرفی کتاب «اسم تو مصطفاست» پرداخت و گفت: این کتاب خاطرات همسر شهید مدافع حرم، مصطفی صدرزاده است که بسیار روان و زیبا نوشته شده و یک سبک زندگی است. هزار جلد این کتاب را با پول مردمی و بدون کمک دستگاه‌ها با قیمت ۶۵ میلیون تومان خریده‌ایم تا مسابقه بگذاریم. ما آمادگی داریم پویش این کتاب را در سطح استان برگزار کنیم؛ اما نیاز به حمایت برای تأمین جوایز داریم. پیشنهاد من این است که کارگروه کتاب اکتفا به این جلسه نکند و این نشست پیوسته برگزار شود.
انجمن نویسندگان ایثار و شهادت و انجمن ناشران این بخش را افتتاح کرده‌ایم
معاون فرهنگی و رسانه اداره‌کل فرهنگ و ارشاد استان آماری از فعالیت‌های این اداره در حوزه کتاب و کتابخوانی ارائه داد و گفت: در سال ۱۴۰۱، اداره ارشاد برای ۲۶۴۳ عنوان کتاب مجوز صادر کرده است. از ابتدای سال جاری تا امروز نیز برای ۹۳۸ عنوان کتاب مجوز صادر شده است. در حال حاضر نیز در سطح استان چهارصد ناشر فعال با پشتیبانی ۴۸۰ کتابخانه در حال فعالیت‌اند.
حجت‌الاسلام ابوالفضل یعقوبی ادامه داد: در یک سال گذشته، سه کار اساسی را پیگیری کرده‌ایم که یکی از آنها ایجاد ارتباط بین حوزه نشر با حوزه اقتصاد است. این فرایند باید به صورت سیستمی ایجاد می‌شده و حوزه اقتصاد از حوزه کتاب پشتبیانی می‌کرده که تا کنون اینطور نبوده است. برای اولین بار در کشور، در استان اصفهان انجمن صنعت نشر را ذیل اتاق بازرگانی ثبت کردیم و به دنبالش، طرحی را در دو بخش ارائه داده‌ایم. طی این طرح، حمایت از تخفیف خرید کتاب که توسط صنعت نشر در کل استان نمایشگاه برگزار می‌شود. یکی از شرکت‌های اقتصادی استان، از نمایشگاه کتاب استانی پشتیبانی می‌کند تا در کنار بیست درصدی که ناشران به مردم تخفیف ارائه می‌دهند، بیست درصد را نیز این شرکت‌ها به مردم ارائه دهد و مردم ۶۰ درصد پول کتاب را بپردازند.
وی افزود: انجمن صنعت نشر نرم‌افزاری در دست تولید دارد و تمام کتابفروش‌های سطح استان در این نرم‌افزار عضو می‌شوند و تمام خانواده‌ها که امکان حضور در کتابفروشی را ندارند، از طریق این نرم‌افزار می‌توانند خرید کنند. از سوی دیگر، تمام شرکت‌ها و نهادهایی که رفاهیاتی برای کارمندانشان در طول سال در نظر می‌گیرند، در سال حداقل یک ماه بخشی از این رفاهیات را به عنوان بن خرید کتاب به کارمندانشان اختصاص می‌دهند تا کارمندان آن دستگاه از طریق این نرم‌افزار امکان خرید کتاب داشته باشند. این سامانه آماده بارگذاری است و طرحش نیاز به مصوبه استانداری و ابلاغ به دستگاه‌ها دارد. با اجرای این طرح، چرخه خرید و فروش و توزیع کتاب و رسیدن به دست مردم تکمیل می‌شود.
او اقدام دیگر این نهاد را به این صورت توضیح داد: برای حمایت از بخش‌هایی که در حوزه ایثار و شهادت کار می‌کنند، با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان، انجمن نویسندگان ایثار و شهادت و انجمن ناشران این بخش را افتتاح کرده‌ایم. امسال برای اولین بار به ناشران این حوزه که با مشکل فروخته نشدن کتاب‌هایشان مواجه بودند، وام ارائه کردیم و این ناشران با کمک این وام توانستند کتاب‌هایی را که به دلایل مالی توان انتشارشان را نداشتند، به چرخه نشر و توزیع وارد کنند. اقدام دیگر، افتتاح صندوقی برای حمایت از این عزیزان است.
کتابفروش ویترین و نبض کتاب است
نایب‌رئیس اتحادیه کتاب و لوازم‌التحریر در این نشست بیان کرد: اصفهان بیش از ۱۲۰ واحد صنفی کتابفروش در حدود ده‌هزار متر زیربنا با ۵۰۰ نفر شاغل دارد. همیشه صحبت می‌شود که کتاب در سبد خرید مردم نیست. در عین حال، کتابفروش بازیگر اصلی صنعت نشر و کتاب و ویترین و نبض کتاب است که در ۱۲۰ واحد با ابتکار و خلاقیت خودشان سعی کرده‌اند علاوه بر فعالیت فرهنگی، فعالیت اقتصادی نیز داشته باشند. وجه تمایز کتابفروش از بقیه مجموعه‌ها این است که بودجه دولتی ندارند و صفر تا صد این صنف با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌چرخد.
سید مهدی طالقانی در این نشست پیشنهادهایی ارائه داد و گفت: به صورت نمادین تصویب شود که در هفته کتاب استاندار که مقام ارشد استان است، از کتابفروشی‌های متخلف و نوآور شهر بازدید کند. با این کار باقی مدیران اداری به این فکر می‌افتند که باید در صحنه حضور داشته باشند.
او با اشاره به اینکه آموزش و پرورش از جهت فرهنگی مسئولیت بسیار سنگینی دارد، پیشنهاد دوم خود را به این شرح بیان کرد: تصویب شود که در حوزه کتاب دبیرخانه‌ای تشکیل شود و این جلسات به‌طور مرتب برگزار شود. یکی از مشکلات اصلی ما این است که کارهای بسیاری در بخش خصوصی در حوزه کتاب انجام می‌شود؛ اما به دلیل محدودیت امکانات رسانه‌ای نمی‌شود.
طالقانی در پایان گفت: در شهر اصفهان یک گذر فرهنگی تاریخی داریم که مرکز حضور بسیاری از کتابفروشی‌های تخصصی ماست. یادمان باشد در اصفهان ناشران بزرگ و در کنارشان کتابفروشی‌های بزرگی هستند که متخصص در حوزه‌های مختلف‌اند. در گذر چهارباغ رویدادهای فرهنگی متنوعی برگزار می‌شود به جز رویدادهای مرتبط با کتاب به صورت مستمر؛ در حالی که ظرفیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری‌اش مهیاست. ما به شهرداری پیشنهاد کردیم که در هفته کتاب اتوبوس‌های کتاب را تجهیز کنیم؛ اما بوروکراسی اداری این اجازه را به ما نداد. اتوبوس‌ها هستند و کتاب و کتابفروشش وجود دارد؛ اما اجازه صادر نشد.
فرهنگ هدیه دادن کتاب جا بیفتد
مدیر انتشارات دانشگاه آزاد خوراسگان عنوان کرد: عرصه نشر کتاب سه فاز دارد که فاز اول آن تولید است. کتاب‌هایی که تولید می‌شوند، متناسب با نیازهای مردم نیست. پیشنهاد می‌کنم فراخوانی انجام شود و از تمام دستگاه‌های اجرایی و مردم دعوت شود تا بگویند علاقه‌شان شامل چه موضوعاتی است.
قریشی با ذکر این مطلب که در حوزه ترجمه محتواهایی تولید می‌شود که مضرند، در خصوص فاز دوم بیان کرد: فاز توزیع مرحله دوم است. در این حوزه می‌توانیم فرهنگ هدیه دادن کتاب را جا بیندازیم. این فرهنگ‌سازی بر عهده صداوسیماست و نتیجه‌اش این می‌شود که کسی از هدیه دادن کتاب احساس خجالت نکند.
او فاز سوم را مصرف عنوان و اظهار کرد: کتاب‌های دست‌دوم به عنوان سرمایه هنگفت در خانواده‌ها وجود دارد که به دست بازیافتی‌ها می‌رسد. ما در دانشگاه برنامه‌ای تولید کرده‌ایم به نام «جزوه‌دان» که دانشجویان کتاب‌های دست‌دومشان را با قیمت دوسوم به فروش می‌گذارند تا به دست دانشجویان دیگر برسد.
قریشی پیشنهادی در خصوص اختصاص سرورهایی در کشور برای کتاب‌های مجازی داد و بیان کرد: کارگروه با محوریت استانداری سرورهای بلااستفاده در نهادها را به کتاب اختصاص دهد و کتاب‌های مجازی در کشورهای دیگر در سرورهای کشوری خودمان بنشیند و مردم جذب کتاب مجازی شوند.
بیشترین ممیزی کتب استان مختص کتب دفاع مقدس است
مدیر سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان اصفهان توضیح داد: عدالت در خرید کتاب رعایت نمی‌شود. ما در بنیاد حفظ آثار سال گذشته ۷۶ عنوان کتاب تولید کردیم و امسال ۴۶ عنوان کتاب داریم؛ اما نمی‌توانیم آن را رونمایی کنیم.
یوسف علایی اظهار کرد: او با اشاره به اینکه بحث کتاب باید در استان به طور ریشه‌ای حل شود و بیشترین ممیزی کتب استان مختص کتب دفاع مقدس است، اضافه کرد: خرید کتاب به صورت رانتی است. در حال تولید اولین کتاب هوشمند در کشور هستیم. مصوبه این جلسه این باشد که این جلسات ادامه‌دار و به صورت تخصصی باشد.
او بیان کرد: من تولیدکننده کتابی هستم که گیشه‌ای نیست؛ ولی خیلی ارزشمند است. ما کتاب تاریخ شفاهی تولید می‌کنیم که پایه نوشتن رمان و تولید فیلم است. اما بدون حمایت نمی‌شود کتاب‌های زیادی از این دست تولید کرد. امسال در هفته کتاب ۴۰ عنوان کتاب تولیدی داریم.
کتابخانه مساجد عمق و نفوذ شبکه‌ای دارد
معاون فرهنگی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان در این نشست اظهار کرد: ۱۳۰۰ کتابخانه در مساجد استان داریم که توسط خود مردم به روش‌های متفاوت اداره می‌شوند. مشکل ما در این چند سال گذشته این بوده که نتوانستیم به کتابخانه‌های مساجد در توسعه و به‌روزرسانی کمک کنیم. آخرین آمار مربوط به سال ۹۵ است که سالی ۵۰۰ میلیون تومان کتاب به کتابخانه‌های مساجد تزریق یا به صورت مشارکتی با مردم به تجهیزشان کمک می‌کردیم.
محمد تابش افزود: با توجه به تغییر قیمت‌ها و کاهش کمک‌های بخش دولتی، نه کتاب به‌روز مناسبی وجود دارد نه کمکی برای تجهیز. بخشی از کمک ما در بحث بیمه کتابداران مساجد بود که حدود صد نفرشان بیمه هنرمندان را دارند. کتابخانه مساجد عمق و نفوذ شبکه‌ای دارد و کوچک‌ترین روستاهای استان دارای کتابخانه مساجد است؛ اما کتاب‌هایشان باید به‌روزرسانی شود.
تابش در پایان گفت: در هفته کتاب مرکز مبادله کتاب را راه می‌اندازیم و کتاب‌های دست‌دوم را از مردم می‌گیریم و کتاب نو می‌دهیم. این کار با کمک ناشران و خیران مردمی انجام می‌شود. کتاب‌های دست‌دوم نیز خمیر می‌شود. نذر کتاب هم داریم. اما این نسبت به حجم موردنیاز ما خیلی محدود است. نیاز داریم واقفان و ناشرانی که کتاب‌هایی در انبارهایشان دارند به ما کمک کنند.
جای هیئت اندیشه‌ورز در حوزه کتاب در استان خالی است
رئیس دانشگاه پیام‌نور اصفهان در این جلسه گفت: دانشگاه پیام نور استاندارد کتب را تقریباً رعایت کرده است. این دانشگاه کتاب‌های خودش را بسته به نیازهایش منتشر می‌کند و در حوزه کتب درسی جایگاه خوبی دارد. اخیراً در حوزه کتب صوتی و دیجیتال نیز خیلی خوب کار کرده و الگوی خوبی در راستای نیازمحوری است.
رضا مختاری جای هیئت اندیشه‌ورز را در حوزه کتاب در استان خالی دانست و اظهار کرد: در حوزه کتاب وضعیت خوبی نداریم. دانشجویان به دنبال خرید کتبی که به آنها معرفی می‌شود، نیستند و به عکس و پی دی اف آن اکتفا می‌کنند که نویسنده نیز در این خصوص متضرر می‌شود. در استان چنین هیئتی می‌تواند نقش ایفا کند.
وی افزود: کارگاه‌های آموزشی در حوزه فرهنگ مطالعه جایش خالی است و فضای مجازی جایش را گرفته. به صورت هفتگی می‌شود با اساتید نخبه کارگاه‌هایی در این زمینه برگزار کرد.
او در پایان گفت: جای کافه کتاب و اتوبوس کتاب در فضای عمومی شهر خالی است. نهادهایی مثل شهرداری در این هفته می‌توانند جایگاه ویژه‌ای به کتاب و کتابخوانی بدهند.
با برنامه‌ریزی امروز، مسیر ۱۰ سال دیگر را تعیین می‌کنیم
مدیر کتابخانه مرکزی، انتشارات و مرکز اسناد دانشگاه اصفهان گفت: تولید و توزیع و مصرف بحث مهمی است و یکی از گرایش‌های مهم جامعه‌شناسی است و رابطه بین اینها و جایگاهشان را بررسی می‌کند. واقعیت جامعه ما اینگونه است که آثار کافکا بیشتر خوانده می‌شود. این یک واقعیت است و نمی‌توان از آن فرار کرد. به همین دلیل ناشر هم بیشتر آن را تولید و توزیع می‌کند.
امید ذاکری‌کیش ادامه داد: رشته‌ای به نام جامعه‌شناسی ذوق ادبی داریم که طی آن، خیلی از کشورهای خارجی ذوق ادبی ما را تشخصص داده‌اند و طبق آن تولید می‌کنند. باید بفهمیم امروز جوانان ما چه ذوقی دارند و علاقه به چه مباحثی دارند.
او با تاکید بر این نکته که این جلسات باید ادامه‌دار باشد و بفهمیم نسل امروزمان چه چیزی را می‌پسندد، اظهار کرد: مقوله کتاب درازمدت است و با برنامه‌ریزی امروز، مسیر ده سال دیگر را تعیین می‌کنیم. باید یک فکر فلسفی در کشور وجود داشته باشد و بداند هدف از کتاب چیست. در دانشگاه مسئله‌ای عنوان شده که کتابخانه‌های فیزیکی را محدود کنید؛ چون دنیا دارد دیجیتال می‌خواند. آیا واقعاً جامعه ما امروز می‌تواند پایش را از سنت کنار بکشد و به سراغ کتاب دیجیتال برود؟ آیا کتابخانه دیجیتال نیاز به آموزش از طریق آموزش و پرورش ندارد؟
ذاکری‌کیش ادامه داد: در دانشگاه اصفهان مخاطبانمان فرق می‌کنند. در سال‌های اخیر با کرونا درگیر شدیم و دانشجو ارتباطش با کتابخانه ضعیف شد. باید فکر کنیم که چرا مخاطبان با کتابخانه‌ها قهر کرده اند و چه باید کرد تا آشتی ایجاد شود.
او ضمن بیان اینکه شرکت‌های دولتی با یارانه‌ها و رفاهیات خیلی می‌توانند کمک‌کننده باشند، گفت: در دانشگاه کارگاه‌های حوزه کتاب را راه انداخته‌ایم. مثلاً کسی که تخصص آینده‌پژوهی دارد، کارگاهی می‌گذارد و کتابخانه و آینده‌اش را بررسی می‌کند. یا کارگاه‌هایی برای حوزه کودک و نوجوان برای بررسی نیازهای این قشر برپا می‌شود. قصد داریم رشته ادبیات کودک و نوجوان را وارد کنیم تا حوزه نشر را هم تحت‌تأثیر قرار دهد.
چرخه کتاب را باید عیب‌یابی کرد
محمدرضا جان‌نثاری در جمع‌بندی سخنان مطرح‌شده در این جلسه گفت: اولین مسئله این است که فرایند و چرخه کتاب از تولیدش تا توزیعش و خوانده شدنش با هم متناسب نیست و باید این چرخه را عیب‌یابی کرد. دوم اینکه بعضی از دستگاه‌های خصوصی و دولتی در این فرایند یک جای مشخصی دارند و بعضی جای مشخصی ندارند، اما اثر فراوانی دارند که به کمک گرفته نشده است. این دستگاه‌ها می‌توانند تحولی در این بخش‌ها ایجاد کنند.
او مسئله سوم را به این صورت مطرح کرد: اگر بخواهیم یک قدم خیر و و کار ماندگاری در این حوزه انجام دهیم، باید کارهایی ساماندهی شود. یکی اینکه دقیق بپردازیم به اینکه نویسندگان ما آیا واقعاً خودجوش نویسنده شده‌اند، یا برای تربیت نویسنده فرایندی داریم. نکته بعد موضوعات است. فراخوانی موضوع خیلی خوب است. در عین حال، کسی که در حوزه کتاب کار می‌کند، باید ذائقه‌سازی کند. وظیفه او فقط ارضای ذائقه نیست. در نشر و توزیع و کتابخوانی اگر ذائقه‌ای را ترویج کنیم، خودش در جامعه جا می‌افتد. باید عملیات روانی انجام داد.
او در پایان گفت: وقتی در حوزه استان نگاه می‌کنیم، جایی را ندیده‌ام که یک نخ تسبیح باشد که مساول فرهنگی و اجتماعی را به هم وصل کند. همین جلسه باید محور قرار داده شود؛ اما نه صرفاً با این ترکیب و افراد دیگری باید به این ترکیب اضافه شوند. این جلسه هر دو ماه یک بار برگزار شود و هر بار یکی از فرایندهای حوزه کتاب در این کارگروه بررسی و مطرح شود.
نظر شما