به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) به نقل از پايگاه اطلاع‌رساني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، به مناسبت چهارصدمین سالگرد تولد کاتب چلبی، جغرافیدان معرف ترک و همچنین اعلام سال 2009 به عنوان سال کاتب چلبی از سوی یونسکو، مراسم بزرگداشتی در پایتخت ترکیه برگزار شد.

در مراسم افتتاحیه این سمپوزیوم که با حضوذ پروفسور محمد آیدین، وزیر مشاور دولت اردوغان، فرهاد پالیزدار، رایزن فرهنگی سفارت جمهوري اسلامي ايران در ترکیه، عده‌اي از استادان دانشگاه‌ها و شخصیت‌های فرهنگی برگزار شد، سخنرانان به تشریح ابعاد گوناگون شخصیت کاتب چلبی پرداختند.

در ابتداي اين مراسم، پروفسور دکتر بکیر کارلیغا، رییس مرکز تحقیقات تمدن‌ها و استاد دانشگاه باغچه، ضمن اشاره به شرایط دوران زندگی کاتب چلبی، فعالیت‌های او را فوق‌العاده بزرگ، با اهمیت و موجب شگفتی خواند.

وي افزود: کاتب چلبی در آن شرایط 20 اثر ماندگار از خود بر جای گذاشت که «کشف الظنون» تنها یکی از آنهاست و در بسیاری از دانشگاه‌های جهان، کتاب مرجع است. «جهان نما» از ديگر آثار کاتب چلبی است که به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. 

وي افزود: با تلاش وزارت فرهنگ و جهانگردی ترکیه سال 2009 از سوی سازمان فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به عنوان سال کاتب چلبی اعلام شد. به همین مناسبت برنامه‌های مشترکی در نظر گرفته شده‌اند که به مرور اجرا خواهد شد. 

سپس پروفسور دکتر عثمان هوراتا، رییس مرکز فرهنگی آتاترک، با اشاره به اعلام سال 2009 به عنوان سال کاتب چلبی از سوی یونسکو آن را بسیار با اهمیت دانست و از افرادي که برای بزرگداشت این دانشمند بزرگ تلاش می‌کنند، قدردانی کرد.

وي کاتب چلبی را از چند جهت متمایز از علمای معاصر خود دانست که استفاده از منابع غربی در تحقیقاتش یکی از آنهاست. کاتب چلبی به زبان لاتین آشنایی داشت و این موضوع وی را برجسته‌تر مي‌ساخت.

آخرین سخنران اين مراسم پروفسور دکتر محمد آیدین، وزیر مشاور در دولت اردوغان، درباره ویژگی‌های علمی کاتب چلبی گفت: کاتب چلبی عالمی بزرگ بود و با وجود اين كه بيشتر از  48 سال زندگي نكرد، منشاء خدمات شایسته‌ای به جامعه علمی دنیا بود.

وي کاتب چلبی را از عناصر تأثیرگذار در نهضت روشنفکری دوره عثمانی دانست و گفت: نگرش انتقادی به مسایل دوره خود نشان می‌دهد که او روشنفکري کامل بود. چلبی نمونه خوبی از یک اندیشمند است. او با مشکلات جامعه آن روز همدرد بود و در زمينه مسایل مختلف، نامه‌هایی را به دولت نوشت. او در شرایطی این مسایل انتقادی را به زبان آورد که دولت عثمانی یک امپراطوری بزرگ يه شمار مي‌رفت.

وی تصريح كرد: ملت‌ها با تاریخ و گذشته خود شناخته می‌شوند. ملت‌هایی موفقند که از تاریخ خود دور نشوند. باید سعی کنیم با تاریخ خود اتصال ایجاد کنیم. ما در پی ایجاد یک امپراطوری نیستیم اما وقتی خود را درون یک امپراطوری جهانی می‌بینیم، باید جایگاه خود را بشناسیم. این مساله می‌تواند در روابط ما با سایر ملل نیز تأثیرگذارد.

پس از سخنان پروفسور محمد آیدین، فیلم مستندی درباره کاتب چلبی نمایش داده شد و نمایشگاه ««نگرش عثمانی به جهان از پیری رییس تا کاتب چلبی» که در حاشیه این سمپوزیوم برپا شده بود، افتتاح شد. در این نمایشگاه تعداد زیادی از نقشه‌های قدیمی تهیه شده توسط دو دریانورد ترک موسوم به پیری رییس و کاتب چلبی در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفت.

در پایان اين برنامه فرهاد پالیزدار، رایزن فرهنگی جمهوري اسلامي ایران، در دیدار با دست اندرکاران سمپوزیوم برای برگزاری برنامه‌ای در معرفی کاتب چلبی در ایران اعلام آمادگی كرد.