سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- سیدمجید نبوی: یکی از مباحث نقد کتاب؛ نقد کتاب به لحاظ سلیس و روان و خوانا نبودن متن است و در آن به این سوال پاسخ داده می‌شود که آیا متن کتاب به شیوه‌ای که به راحتی قابل فهم و خوانا باشد؛ نوشته شده است یا خیر؟ این مسئله دارای اهمیت بسیار زیادی است زیرا یک متن روان و خوانا به خواننده کمک می‌کند تا محتوا را به درستی درک کرده و از کتاب به بهترین شکل بهره‌مند شود.
در رابطه با نقد کتاب به لحاظ سلیس و روان و خوانا نبودن متن باید به موارد زیر باید توجه داشت:
ساختار مناسب متن: باید کتاب دارای ساختار مناسبی باشد. ساختار مناسب به معنای ترتیب منطقی و جذاب بخش‌های مختلف کتاب است که به خواننده کمک می‌کند تا متن را به راحتی دنبال کند.
استفاده از زبان ساده و واضح: باید نویسنده از زبان ساده و واضحی برای انتقال ایده‌ها استفاده کند. استفاده از اصطلاحات پیچیده و استفاده نکردن جملات و عبارت‌های ساده می‌تواند منجر به عدم خوانایی متن شود.
پاراگراف‌بندی مناسب: باید متن به شیوه‌ای مناسب به پاراگراف‌های مختلف و منطقی تقسیم شده باشد. پاراگراف‌بندی مناسب و منطقی به خواننده کمک می‌کند تا مباحث را بهتر درک کند و دنبال کردن متن برای خواننده راحت‌تر باشد.
استفاده از مثال‌ها و توضیحات: بهتر است نویسنده از مثال‌ها، توضیحات و نمونه‌ها برای توضیح مفاهیم استفاده کند. استفاده از این عناصر می‌تواند مفاهیم را برای خواننده شفاف‌تر و قابل فهم‌تر کند.
ساده‌سازی اصطلاحات تخصصی: بهتر است نویسنده، اصطلاحات تخصصی مختص رشته خود را حتی المقدور ساده سازی و عامه‌سازی نموده و مفاهیم را توضیح دهد. استفاده از اصطلاحات بدون توضیح، ممکن است منجر به عدم سلاست و روانی متن شود.
خلاصه و تکرار: بهتر است نویسنده، مطالب را در برخی موارد خلاصه وار ارائه کند و در برخی موارد به تکرار مفاهیم اصلی به جهت تسهیل درک خواننده بپردازد. گاهی خلاصه‌کردن و گاهی تکرار ایده‌های اصلی می‌تواند به بهبود روان‌نویسی کتاب کمک کند.
به طور کلی سوالات زیر در نقد روانی و خوانایی متن کتاب، بسیار مفید و قابل توجه است:
1. آیا ساختار جملات روان و ساده است یا پیچیده و دشوار؟
2. آیا از واژگان و اصطلاحات رایج و قابل فهم استفاده شده یا از واژگان تخصصی و ناآشنا که فهم آن سخت است؟
3. آیا متن دارای انسجام منطقی است یا پرش‌ها و نقص‌های متعدد دارد؟
4. آیا نثر متن، ساده و روان است یا دچار پیچیدگی‌ها و ابهاماتی است؟
5. آیا طول جملات و پاراگراف‌ها متناسب است یا بیش از حد طولانی هستند؟
6. آیا از جملات و عبارات کوتاه و موجز استفاده شده است؟
7. آیا سبک و سیاق نگارش در کل متن یکسان است؟
ناقد براساس این موارد می‌تواند میزان روانی و خوانایی متن را ارزیابی نموده و مشخص کند که نویسنده کتاب چقدر در روانی متن تبحر و دقت داشته است؟.
درنهایت باید گفت که سلیس و روان بودن یک متن از نقاط قوت متن است و روان نبودن متن از نقاط ضعف است و یکی از مواردی که ناقد به دنبال نقد آن در یک کتاب است؛ بحث روان بودن و سلیس بودن متن است.
سه‌شنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۳
نظر شما