به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ هشتاد و هشتمین نشست جهانی فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و موسسات کتابداری «ایفلا» با حضور کتابداران، حرفه‌مندان و مدیران مراکز کتابخانه‌ای سراسر جهان، روز گذشته (30 مردادماه) با سخنرانی باربارا لیسون، رئیس این نشست جهانی در شهر روتردام هلند آغاز شد و موضوعاتی مانند «کتابخانه و هوش مصنوعی»، «نقش جهانی (ایفلا) در دسترسی آزاد، درگیر کردن شبکه‌ها و مشارکت برای پیشرفت پایدار» و «کتابخانه های اروپایی: بسترهایی برای دموکراسی» مورد بررسی قرار گرفت.

معاون کتابخانه ملی ایران که در این نشست جهانی حضور دارد، با اشاره به نشست «کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی» در هشتاد و هشتمین دوره «ایفلا» گفت: هوش مصنوعی مزایای زیادی برای دسترسی افراد به دانش دارد و موضوعاتی چون توصیف، توصیه، جمع‌بندی و ترجمه را ارائه می‌دهد. اما در عین حال با چالش‌های اخلاقی بسیاری از‌جمله سوگیری، حقوق کار و برابری، عدم درک، و خطراتی برای محرمانگی و مسائل مرتبط به قانون، مانند کپی‌رایت نیز همراه است.

وی ادامه داد: بنابراین کمیته مشورتی آزادی دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان‌(FAIFE) و «بیانیه ایفلا درباره کتابخانه‌ها و هوش مصنوعی» یک سند کلیدی است که دیدگاه کتابخانه‌ای در مورد اخلاق هوش مصنوعی را بیان می‌کند.

مومنی اظهار کرد: هرچند ماهیت و تأثیرات اجتماعی هوش مصنوعی در سطح جهانی به تکامل خود ادامه می‌دهد؛ اما همچنان در زمینه اخلاقیات و قانونی‌بودن، بحث وجود دارد و این موضوع مطرح می‌شود که چگونه کتابخانه‌ها می‌توانند مسائل اخلاقی را در به‌کارگیری هوش مصنوعی در خدمات کتابخانه‌ای شناسایی کنند و چه دستورالعمل‌هایی برای ساخت، پیاده‌سازی و حفظ برنامه‌های کاربردی و راهنمایی مراجعان کتابخانه در استفاده خود از این فناوری‌ها وجود دارد.

وی افزود: همچنین، چگونه هوش مصنوعی به‌طور فزاینده‌ای برای سواد اطلاعاتی شهروندان می‌تواند موثر باشد. موضوع دیگر، پیامدهای کپی‌رایت هوش مصنوعی که درحال حاضر، چند پرونده قضایی معلق در ارتباط با کپی رایت آثار هنری و هوش مصنوعی وجود دارد.

معاون کتابخانه ملی با اشاره به نشست «نقش جهانی ایفلا در دسترسی آزاد - درگیر کردن شبکه‌ها و مشارکت برای پیشرفت پایدار» گفت: در این حوزه پیشرفت قابل توجهی برای تحقق این مطلب حاصل شده است اما موانع مالی، برابری باقی مانده است که در این نشست با بیان اولویت‌ها و موانع اصلی برابری در سطوح جهانی، منطقه‌ای و محلی شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت.

مومنی درباره بررسی موضوع «کتابخانه‌های اروپایی: بسترهایی برای دموکراسی» گفت: کتابخانه‌ها در قلب جوامع قرار دارند. به همین دلیل این مسئله با چند موضوع اجتماعی که در سراسر اروپا قابل مشاهده است و به چالش کشیده می‌شوند. بسیاری از کتابخانه‌ها در حال بحث درباره راه‌هایی هستند که از طریق آن‌ها به این تغییرات و روندها پاسخ دهند تا نقش فعال‌تری در مقابله با نیروهایی که مستقیماً فرآیندهای دموکراتیک را به خطر می‌اندازند؛ ایفا کنند.

وی عنوان کرد: در این جلسه به چالش‌ و خطرات احتمالی که برای کتابخانه‌ها وجود دارد، اشاره کرد که نشان می‌دهد کتابخانه‌ها بازیگران کلیدی یک آینده دموکراتیک و پایدار در قاره اروپا هستند. شرکت‌کنندگان مداخلات تحریک‌آمیز را از طیف وسیعی از صداها از دنیای کتابخانه و انتشارات و همچنین رویکردهای روزنامه‌نگاری و دانشگاهی به این پرسش خواهند شنید و این فرصت را خواهند داشت که نظرات خود را در یک بحث گروهی به اشتراک بگذارند. در این جلسه درباره اقدام منطقه‌ای اروپا برای 2023-2025 صحبت شد. برنامه دیگر از نخستین روز این نشست جهانی به موضوع «ایفلا؛ مراسم جایزه کتابخانه عمومی سیستماتیک سال 2023» اختصاص داشت.

وی افزود: این نشست درباره جایزه کتابخانه عمومی سالانه ایفلا؛ سیستماتیک کتابخانه‌های عمومی جدید بود که چهار کتابخانه «شانگهای شرق، چین»، «کتابخانه عمومی یانز ویکارد والواسور، اسلوونی»، «کتابخانه Parramatta در PHIVE استرالیا» و «کتابخانه گابریل گاسیا مارکز، اسپانیا» در این بخش مطرح شد و در انتها جایزه کتابخانه عمومی سال توسط «ایفلا» به کتابخانه‌های عمومی تعلق می‌گیرد که در زمینه کیفیت معماری، فضاهای یادگیری، تعامل با فرهنگ محلی و دیجیتالی کردن و توسعه پایدار فعالیت کرده‌اند.