سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب (ایبنا) : مرتضی حیدری آل کثیر در سال ١٣٦٢ در روستای حُرّ از توابع شوش دانیال متولد شد. وی هم اکنون  ارشد زبان و ادبیات فارسی  را دارد و از شاعران معاصر فارسی زبان است که در وصف  امام حسین (ع)، اشعاری را سروده است. آل کثیر  در جشنواره‌های متعددی چون جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخش آئینی، بین‌المللی شعر نبوی مشهد، جشنواره سراسری شعر و داستان جوان حوزه هنری و کتاب سال دفاع مقدس برگزیده شده است.

برگزاری کارگاه شعر و نقد شعر معاصر و بررسی غزل معاصر از جمله فعالیت‌های او است. آل کثیر در خوانندگی و آهنگسازی نیز موفقیت‌هایی کسب کرده است. وی دبیری دو کنگره استانی شعر دعبل، سه کنگره کشوری ناله‌های فرات، رضوی و داوری در بیش از ده کنگره استانی و یک کنگره کشوری را در کارنامه فرهنگی خود دارد.

از آثار این شاعر خوزستانی «سرفه خونین تفنگی در باد »، مجموعه مستقل شعر دفاع مقدس، «خورشید در عبای تو پیچیده‌ست» ، مجموعه غزل آیینی، « پایتخت جهان »مجموعه شعرهای آزاد و غزل، « دیرآمدی بهار »، «تشنه در ابر»، دو مجموعه نثر ادبی و « دموع و دماء» که سه مجموعه نوحه‌های عاشورایی به زبان عربی است. 

همچنین دو کتاب «سرفه خونین تفنگی در باد» و «خورشید در عبای تو پیچیده‌ست» از کتاب‌های برگزیده آل کثیراست. وی تسلط کامل به زبان عربی دارد و توانسته ده‌ها سروده از شاعران معاصر عرب از جمله محمود درویش، احمد مطر، نزار قبانی، عبدالوهاب البیاتی و .... را به فارسی برگرداند.

آل کثیر به تازگی موفق شده تعدای از اشعارش را به صورت ابتکاری در یکی از برنامه‌های کاربردی حوزه کتاب منتشر کند.
 
-چگونه شاعر آیینی با استناد به واقعیت تاریخی و بدون از دست دادن و حفظ واقعیت می‌تواند وجهی شاعرانه بسُراید؟
 
شاعر از واقعیت تاریخی الهام می‌گیرد و برای چگونه روایت کردن آن به مولفه‌های شاعرانه‌ای و هویت هنر خود رجوع می‌کند. واقعیت تاریخی همیشه وجود دارد. اما اینکه شما چگونه آنها را روایت کنید و به چه شکلی به  آن‌ها عمق دهید مسئله‌ای است که شاعر تعیین می‌کند.

شاعر، اگر شاعر خوبی باشد با الهام گرفتن از شاعران بزرگی که در این عرصه قلم زدند؛ روشی را برای خود اتخاذ می‌کند که از طریق آن بتواند تأثیرگذار باشد. واقعیت‌های تاریخی اگر همین گونه که هستند بیان شوند، شاید آن تاثیر را نداشته باشند. اما زمانی به اثر هنری تبدیل می‌شوند که بتوانند درچگونه گفتن واقعیت، بدون ایجاد اغراق تصرف کنند، تا بتوانند به شکلی که خاصیت هنری داشته باشد، ارائه شوند تا تأثیرش دوچندان شود و این مسئله‌ای است که باید بررسی شود.
 
-شاعری که شعر آئینی می‌سُراید با گزاره‌های فراواقعی برخورد می‌کند که به باور برخی برسر دوراهی بین واقعیت و فرای آن درمی‌ماند به نظر شما راه گریز از این دوراهی برای شاعر چکونه است؟
 
منبعی که شاعر می‌خواهد استفاده کند یا فراواقعی و یا تخیلی هستند. ما در شعر دنبال  فرا واقعیت و تخیل هستیم. قوة تخیل قوه‌ای است که ماده و حضیض زمین را به سمت آسمان ، روح و بالا هدایت می‌کند.  تخیلی که الهامش خدایی باشد (فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها) .وقتی که الهام تقوا و خدایی باشد، طبیعتاً قوه تخیل شاعر را به سمت وسویی سوق می‌دهد که بتواند یک اثر هنری خوب تولید کند تا از خلال آن تأثیر گذار باشد.

بنابراین گزاره‌های فرا واقعی ابزار کار شاعر هستند و نباید آن‌ها را تهدید دانست. بعضی‌ها ممکن است غلوکنند و زبان حالی برای خودشان بیاورند که با واقعیت سازگار نباشد و از زبان معصوم چیزی بگویند.

در هنر نشیمن‌گاه دارد و جایگاه خودش را پیدا می‌کند. نمی‌شود گفت نباید استفاده شود. شاعر را نباید محدود کرد. شاعری چون خیام به این محدودیت‌ها توجه نداشت و توانست به شکلی ، با زبان تعریض و منتقدانه و سرشار از شک، به جهان نگاه کرده و شهرت جهانی پیدا کند. من به خوب و بد آن کار ندارم. ساحت شاعر ساحت فرا واقعیت‌ها است و نباید محدود شود 

ساحت شعر آئینی ساحت منزهی است و نباید شاعر هرچیز را در مورد اهل بیت(ع) بگوید. اهل بیت(ع) خلیفه خدا بر زمین هستند و چیزهایی که بر انسان عادی متربت است بر آن‌ها نیست. شاعر باید با دقت در اسلوب بیان شأن انبیاء را حفظ کند.
 
-چه ویژگی‌هایی می‌تواند یک شاعر عاشورایی را در ورطه تکرار نیندازد و همیشه شعرش روزآمد باشد؟
 
اگر بگوییم تکرار امری کاملا باطل است؟ در جواب باید گفت خیر. شاعری مثل حافظ با تکرار جام ، صومعه باده و رند جغرافیای خاصی برای خود ترسیم می‌کند و با توجه به این کلمات است که می‌توان شاعر و دنیای درون ذهنش را شناخت. تکرار امری نسبی و بد نیست. شاعر همیشه به دنبال این است که سخن جدیدی بگوید. و جدید بودن به همان اندازه که ممکن است ،جذاب باشد ، نیز دچار انحراف شود.

 جوهره شعری در شعر عاشورایی به عوامل زیادی بستگی دارد. یکی اینکه در شعر آئینی باید سلوک درستی داشته باشیم و هرچیزی را ننوشته و وارد این ساحت نکنیم . خودتان را بنویسید. شاعر تا جایی می‌تواند از شاعران دیگر الهام و تقلیدکند اما پس از دوره‌ای باید به تربیت  برسد و امضای خود را داشته باشد.

نه تنها در شعر آئینی ، بلکه در دیگر موضوعات قابل مناقشه است. شاعر در شعرعاشورایی، علاوه بر مطالعه مقاتل وخیلی از این مسائل، باید سلوک نفسانی خاصی داشته باشد تا بتواند، زیست خود را ساخته و طبعش را طیب و طاهر نگه دارد. و بعد از این مرحله در مقابل نور قرار می‌گیرد و این نور را تبدیل به شعر می‌کند. و این امر در شعر آئینی محقق نمی‌شود، مگر اینکه شاعر آن را ، با ابزار علمی احصاء و با احساس قلبی و ذهنی‌ درک کند. شاعران بزرگ و ماندگار در تاریخ از این خصوصیت برخوردار بوده‌اند. محتشم کاشانی با سلوک خاصش برای نوشتن 12بند شعر، 17سال زمان اختصاص داد و امام حسین (ع) به ایشان نظر داشت که اشعارش به کتیبه تبدیل شد.

اوج شعر عاشورایی کتیبه شدن است که به سلوک خاصی نیاز دارد و این سلوک در کنار مهارت در شاعری ، می‌تواند شعر را ماندگار کند.
 
-درخصوص کار جدیدی که اخیرا در اپلیکیشن منتشر شده توضیح دهید؟

به دعوت یکی از دوستان قمی تصمیم گرفتیم غزل‌های با موضوع عاشورایی را ضبط و در فضای مجازی منتشر کنیم. و متوجه شدیم میل بیشتر مردم و نسل جدید به کتاب‌های صوتی است و در این سبک زندگی این کتاب‌ها کاربردی‌ترهستند. قطعا شعر وقتی با صدای خود شاعر و موضوع عاشورایی باشد، تأثیرش دوچندان می‌شود.

علاقه‌مند بودم که شعرهایم با صدای خودم منتشر شود. ناگفته نماند که پیش از این ، در فضای مجازی و صفحات شخصی اشعار را بازنشر کرده بودم. اما این کار فرصتی شد تا به عاشورا و امام حسین (ع) خدمتی کنیم و خیلی استقبال شد. اشعار با موضوعات امام حسین(ع)،حضرت زینب  (ع)، حضرت علی اکبر (ع) و مسلم  است که منتشر شد.
 
- استان خوزستان با توجه به پیشینه تاریخی، شاعران توانمندی دارد آیا این شاعران به درستی معرفی شده‌اند؟
 
شاعران بزرگی چون یوسفعلی میرشکاک، قیصر امین پور ، محمد علی بهمنی و...  داریم که همه خوزستانی و اسم‌های درخشان شعر معاصر هستند. در حوزه  نوحه ، حاج صادق آهنگران است که از مرحوم حبیب اله معلمی ، از نوحه سُرایان مشهوردوره  جنگ ، بهره برده است.

در دهه‌های اخیر، شاعران جوانی از استان خوزستان برخاسته‌اند که حضور فعال و تأثیرگذاری در ساحت شعر امروز ایران دارند و نیز در بخش شعر آئینی شاعران خورستانی چه خانم و آقا حضور خوب و پُر رنگی دارند.

فضای فرهنگی استان خوزستان تاکنون امکانات زیادی برای معرفی شاعران فراهم نکرده است و شاعران با تلاش و پشتکار خود معروف شدند. اداره‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی ، حوزه هنری و بسیج هنرمندان کوشیدند انجمن و کنگره‌ای تشکیل دهند. اماکافی نیست. بعضی کنگره‌ها ضعیف و با جوایز اندک برگزار می‌شود برای معرفی شاعران خیلی سودمند نیست.  ولی به نظر من کار،  باید به خود شاعران سپرده شود و بایک بازنگری ببینیم بعد از سال‌ها کار کردن  چه مشکلاتی وجود دارد و برطرف کنیم. بازار شعر این روزها کمی سرد است باید گرم‌تر شود. از دور که رسانه‌های استان را رصد می‌کنم خیلی حضور چشم‌گیری از محافل شعری شاعران استانی نمی‌بینم. باید یک اتفاق ویژه بیفتد تا شاعران به تکاپو بیفتند و انجمن‌های زیادی برای معرفی شاعران جوان تشکیل شود .
 
-چالش‌ها و مشکلاتی که بر سر راه شاعرن آئینی وجود دارد ، چیست؟
 
 مشکلات شاعران را در چند مسئله می‌توان بررسی کرد. متأسفانه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی باعث شده تا شاعران اثرشان را زود منتشر کنند و همین عامل موجب سطحی شدن شاعران شده است. چون پُل بین شاعر و مخاطب سُست و در برخی مواقع وجود ندارد. وعجله شاعر در انتشار، شعرش را دچار سستی می‌کند.

مسئله دوم ارائه این شعرها در هیئت است. اگر چه ممکن است هیئت سکوی پرتاب یک شاعر باشد و بتواند یک شعر  برجسته را تولید کند اما باید دقت کند سفارشی برای یک موضوع بنویسد. شاعر می‌تواند در عین سادگی و سهولت معنا، درجه خود را حفظ کند. و سیاق کلامش بالا باشد تا خاص پسندیده و نیز عام بفهمد. این نکته بسیارمهم، چالشی است که شاعران آیینی جوان  با آن مواجه هستند.

- با توجه به اینکه شما چند دوره داوری جشنواره شعر رضوی را در پرونده کاری خود  دارید ،تاثیر برگزاری این گونه جشنواره‌ها در انتقال مفاهیم دینی و آیینی را چگونه ارزیابی می‌کنید و اینکه جایگاه استان در چه مرتبه ای قرار دارد ؟

از همان ابتدای برگزاری جشنواره رضوی هم جزوء عوامل اجرایی ،داور و برگزیدگان بودم و اخیرا نیز که دبیری چند دوره از جشنواره را برعهده داشتم. این کنگره یکی از تأثیرگذارترین کنگره‌های نه فقط خوزستان بلکه در همه کشور است.

برای بیشتر شاعران شرکت در این جشنواره جذابیت دارد تا در شوش کنار دعبل و جایگاه امام رضا(ع) شعر خود را بخوانند. خوزستان می‌تواند از طریق این کنگره به جهان عرب  معرفی شود. شاعران بسیار خوبی در خوزستان حضور دارند که به زبان عربی شعر می‌گویند.

دروازه تشیع بودن خوزستان و برکت امام رضا (ع) می‌تواند بستری برای تشویق و معرفی شاعران باشد. بیشتر جایزه‌های برتر این جشنواره متعلق به خوزستان است و این نشان می‌دهد که خوزستان توانسته در سطح جهان عرب شاعر معرفی کند. به نظر من حضور شاعران محلی و فصلی سال به سال بهتر می‌شود. هرچند مشکلاتی وجود دارد. در جشنواره شعر رضوی برنامه‌های جانبی کنگره کم است و فقط در حد اختتامیه برگزار می‌شود. اما در این دوره تلاش کردیم دو رویداد شب شعر و محفل ادبی در شهرهایی چون ملاثاتی ،دزفول، بهبهان و هویزه برگزارکنیم و این برنامه باید ادامه پیدا کند تا بتواند نتیجه بخش باشد.