عبدالمجید شریف‌زاده پژوهشگر هنر و نویسنده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در خصوص تألیف در حوزه هنر گفت: از توجه شما به این حوزه مغفول مانده تألیف سپاسگزارم به جهت اینکه یکی از مشکلات ما در عرصه هنر بحث تألیف است. اساسا این نگاه به هنر و تاریخ هنر در ایران خیلی متداول نبود و همیشه هنرمندان بودند که آثاری را ابداع می‌کردند. از زمانی هم که مستشرقین وارد این فضا شدند و شروع به مطالعه بر روی تاریخ هنر و هنرمندان ایران کردند این دید رواج پیدا کرد که به صورت نظری هم تاریخ هنر ایران پیگیری شود.
شریف‌زاده ادامه داد: خوشبختانه در سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی در این حوزه صورت گرفته است در فرهنگستان هنر کارهای نسبتا خوبی انجام گرفته است اما اصلا کافی نیست. در تاریخ هنر ایران گستره کار آنقدر وسیع است که اساسا تاریخ هنر ایران را ایرانی‌ها ننوشته‌اند و غربی‌ها نوشتند. آنها تألیف کردند، تدوین کردند، تبیین کردند و ما هم متأسفانه همچنان بر اساس آنچه آنها تبیین کردند و تحلیل‌هایی که آنها انجام دادند حرکت می‌کنیم.
وی افزود: امروزه وقتی که به برخی از مقالات دانشگاهی می‌پردازیم تحقیقیاتی که انجام می‌شود باز بر اساس نظریه‌های غربی است. مثلا اینکه یک نظریه‌پرداز یا محقق غربی درباره زیبایی‌شناسی یا نشانه‌شناسی چه گفته و ما بر اساس نظریه آنها آثار خودمان را تحلیل کنیم. این واقعا از اینکه آنها تحقیقات را انجام داده بودند وکتاب‌های نظری تألیف کرده بودند فاجعه بارتر است. در اولی حداقل آنها آمدند هر چه را که بوده شرح دادند از نظر ظاهری از نظر فرمالیستی و زیبایی‌شناختی و مباحثی از این دست اما تفسیر و تبیین آنها و نگاه غربی‌ها و نظریه‌هایی که بیان می‌کنند کاملا متفاوت است با آنچه در هنر ایران اتفاق افتاده یا می‌افتد و متأسفانه همه دانشگاه‌ها به خصوص در مقطع دکترا به این سمت حرکت می‌کنند که آثار را حتما بر اساس نظریه یک محقق غربی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.
این پژوهشگر اظهار داشت: باید از محققان و پژوهشگرانی که در حوزه تاریخ هنر ایران و تفسیر و تحلیل تاریخ هنر فعالیت می‌کنند حمایت شود. ما در این حوزه نظریه‌های خودمان را داریم، امیدوارم فرهنگستان هنر، دانشگاه‌ها، بنیاد ایران‌شناسی و نهادهای این چنینی از تألیف و تدوین تاریخ هنر ایران توسط خود محققین و پژوهشگران ایرانی حمایت کنند.
وی در مورد سختی‌های تألیف گفت: کار تألیف یک کار وقت‌گیر است و اگر کسی بخواهد تاریخ هنر ایران را تدوین کند، کار جمعی نیاز است. چند نفر باید به استادی کمک بکنند، یک فرد به تنهایی نمی‌تواند کار تألیفی قوی انجام دهد. در این وسعت و گستره‌ای که ما از تاریخ هنر ایران داریم نمی‌شود کار فردی کرد و باید مورد حمایت قرار بگیرند تا این کار را انجام دهند و این وظیفه نهادهای مربوطه است که این کار را انجام دهند. کسانی هم که به صورت شخصی کار می‌کنند در حد توانشان کار کردند اما متأسفانه کفاف این وسعت و این میزان کار مغفول مانده را نمی‌دهد و حتما باید حمایت شود.
عبدالمجیدشریف‌زاده در مورد دسترسی به منابع گفت: قطعا همه آنچه که هست هنوز در ایران به حدی است که جای کار بسیار دارد و در ضمن اگر در ایران هم نباشد این آثار بسیار قابل دسترس است. در سایت‌های موزه‌ها آثار به طور کامل قرار داده شده است، مثلا کتابخانه ملی فرانسه از نسخه‌های خطی عکس‌برداری کردند و از ابتدا تا انتها در سایت گذاشته‌اند و نیازی به حضور در آنجا نیست اما در ایران هنوز دسترسی محدود است. مثلا در کتابخانه دانشگاه تهران حدود 50 مرقع داریم که اصلا آنها نمی‌شناسیم و بسیار جای کار و پژوهش دارد امیدوارم این حمایت‌ها انجام شود و شاهد کارهای تألیفی بزرگی درباره تاریخ هنر ایران باشیم.
چهارشنبه ۱ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۲:۲۳
نظر شما