به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) امسال انتشارات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با عناوین متعددی به سی‌و‌چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آمد. 

«اثولوجیا» با تعلیقات قاضی سعید قمی نوشته افلوطین با مقدمه و تصحیحِ سیدجلال‌الدین آشتیانی که توسط سید‌محمود یوسف‌ثانی ویرایش شده است و انتشارات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران آن را منتشر کرده است.
 
کتاب اثولوجیا از زمان ترجمه به زبان عربی در قرون نخستین اسلامی مورد توجه فلاسفه و حکیمان قرار گرفته و بر آن شرح و تعلیقه­‌های گوناگون نوشته شده است. یکی از شارحان متأخر اثولوجیا قاضی سعید قمی، حکیم نام­‌آور عصر صفوی است. شرح قاضی تنها مربوط به چهار میمر نخست از میمرهای ده­گانة اثولوجیا است. استاد جلال­‌الدین آشتیانی ضمن تصحیح تعلیقة قاضی سعید با استفاده از چند نسخة خطی، متن میمرهای چهارگانه را نیز در این مجموعه قرار داده‌­اند و مقدمه‌­های مشروحی بر هر دو بخش نگاشته­‌اند که حاوی نکات عمیق و ارزشمندی است. از آنجا که به طبع پیشین کتاب اغلاط و اشتباهاتی راه یافته بود که اصلاح و تصحیح آنها را ناگزیر می­‌کرد، در ویراست جدید با مراجعه به برخی نسخ خطیِ متن و شرح، تلاش شده است تا آن کاستی‌­ها  برطرف و اصلاحات لازم اعمال گردد. علاوه بر این نمایه‌­های چندگانه­‌ای به پایان کتاب افزوده شده است.
 
«سیر منطق» دیگر کتاب منتشر شده از سوی انجمن حکمت و فلسفه نوشته ویلیام نیل و مارتا نیل است. این کتاب توسط مهدی عظیمی ترجمه شده است.«سیر منطق» عنوانِ فارسیِ پرآوازه‌ترین کتاب تاریخ منطق، به نام The Development of Logic نوشته ویلیام نیل (۱۹۹۰-۱۹۰۶) و - همسرش - مارتا نیل (۲۰۰۱-۱۹۰۹) است که به همت دکتر مهدی عظیمی، دانشیار دانشگاه تهران، از انگلیسی به فارسی برگردانده شده، و در حجمی بالغ بر ۱۲۰۰ صفحه، در دو مجلد، توسط انتشارات موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران منتشر شده است.
 
نویسندگان این کتاب، پس‌از ترسیم سیر منطقِ پیشا-ارسطویی، منطق ارسطویی، منطق مگارایی-رواقی، و منطق رومی-قرون‌وُسطایی، به واکاوی زمینه‌های ظهور منطق جدید در دوران رنسانس می‌پردازند؛ و سپس سیر منطق، فلسفه منطق، و فلسفه ریاضیات را نزد فرگه و اخلافش بررسی می‌کنند.
 
مترجم فارسیِ این اثر پیشگفتاری در باب شیوه ترجمه، روش گزینش و ساخت معادل‌های فارسی، و نقد برخی از داوری‌های تاریخی کتاب؛ و نیز پی‌گفتاری در شرح احوال و آثار نویسندگان، و گزارش و سنجش کلی کتاب حاضر، به متن افزوده است. تعلیقات توضیحی، واژه‌نامه‌های یونانی، لاتین، انگلیسی و آلمانی به فارسی، و نمایه جامع اصطلاحات، اعلام، و کتب، از دیگر افزوده‌های مترجم در راستای تسهیل کار خواننده است.
 
«الأنوار الإلهیة» دیگر کتاب جدید نشر حکمت و فلسفه ایران است. این کتاب توسط شمس‌الدین سمرقندی نوشته شده است و تصحیح آن را غلامرضا دادخواه به عهده داشته است. الأنوار الإلهیة یکی از آخرین آثار منطقی و کلامی شمس الدین سمرقندی (د. 722ق.) است. این کتاب به درخواست دولت­مردی فاضل به نام ”فلک الدین“ ابو المعالی عبد الله بن علاء الدین علی بن محمد تبریزی نوشته شده که ابن فوطی (ق. 723ق.) وی را در تبریز ملاقات کرده و در مجمع الآداب خود به نیکی ستوده است. به دلائلی که در پیش­گفتار مصحّح کتاب آمده، الأنوار احتمالاً در فاصله سال­های 688 تا 690ق. (یا نهایتاً تا 695ق.) تالیف شده است.
 
کتاب الأنوار در سه مطلع (بخش) تنظیم شده است: منطق، مبادی علم کلام، و مسائل علم کلام. بخش منطق کتاب تا حدود زیادی چکیده مباحثی است که نویسنده پیش از این در قسطاس الأفکار به آنها پرداخته است. دو بخش کلامی هم برگرفته از مطالب اثر مشهور نویسنده با عنوان الصحائف الإلهیة است. میان الأنوار و دیگر آثار منطقی و کلامی سمرقندی اما تفاوت­‌هایی از نظر ساختار و درون­مایه دیده می‌­شود که شایسته است در پژوهش‌­های مربوط به اندیشه سمرقندی به درستی مورد توجه قرار گیرد.

به گزارش ایبنا، نمایشگاه کتاب 1402 تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی‌(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.