به گزارش خبرگزاری کتاب تهران‌(ایبنا)، نشست «ورود به بازارهای جهانی نشر؛ الگوها، فرصت‌ها و محدودیت‌ها» شنبه (23 اردیبهشت‌ماه) با حضور حسین دیوسالار، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود واعظی، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران، محمدرضا بهمنی، معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، فرزانه فخریان، مدیر آژانس ادبی ناکتا و امیر بیک‌محمدی، دبیر جلسه در سرای ملل سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
 
در ابتدای این نشست فرزانه فخریان،‌ مدیر آژانس ادبی ناکتا، مهم‌ترین موانع حوزه نشر جهانی کتاب را جزیره‌ای عمل کردن بخش‌های مختلف فرهنگی دانست و گفت: هنوز بانک جامعی درباره کتاب‌های ترجمه شده ما در دنیا وجود ندارد.

محمود واعظی، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران نیز گفت: سه عرصه قابل بررسی در این حوزه وجود دارد؛ شناخت رسالت جمهوری اسلامی ایران به عنوان ام‌القرای جهان اسلام، جایگاه نشر و موانع پیشرفت و راه‌های برون‌رفت از مشکلات موجود.

وی افزود: اگر ندانیم جمهوری اسلامی ایران در این منظومه کجاست و در عرصه فرهنگ چه جایگاهی دارد، بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی ما واگرایانه است و عملا نتیجه‌ای ندارد.
 
در ادامه این نشست محمدرضا بهمنی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: مسئله بازار و کتاب در نسبت‌سنجی میان اقتصاد و فرهنگ مطرح است. حال این سوال مطرح است که چطور می‌توان بین ارزش فرهنگی و معنوی، یعنی کتاب و پول تجمیع ایجاد کرد و چه نسبتی بین این دو مقوله برقرار است؟

بهمنی موضوع بازار کتاب را در یک مثلث با سه راس تصویر کرد و گفت: این رئوس عبارتند از: کتاب به مثابه تمدن، کالای فرهنگی و ذائقه اندیشگی مخاطب یا جهان فرهنگی مخاطب.

بهمنی بر شناخت و تعریف زنجیره ارزش و همچنین شناخت ذائقه مخاطب توسط ناشر تاکید کرد و گفت: شیوه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی در ایران اشتباه است و تا زمانی که نحوه برگزاری بی تو بی(be to be) نباشد تلاش‌های ما نتیجه‌بخش نیست.

وی با تاکید بر توانمندسازی ناشر برای حضور در پلتفرم‌های جدید گفت: باید قبل از تولید کتاب به محل نشر آن نیز فکر کنیم.

در بخش دیگری از این نشست، حسین دیوسالار، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رایزن فرهنگی سابق ژاپن گفت:‌ آیا بازار جمهوری اسلامی ایران ظرفیت ارزشمندی برای حضور در بازار جهانی کتاب دارد؟ حتما ما در این زمینه بسیار توانمندیم؛ کما اینکه همین نمایشگاه اولین و بهترین نمونه در منطقه است.

وی افزود: بسیاری از کشورهای جهان برای توسعه قدرت نرم خود به تعاملات بلندمدت توجه بسیاری دارند. ما از این مسئله غافلیم. باید از ظرفیت فضای فرهنگی حوزه ادبیات و نشر کتاب به عنوان ابزاری برای افزایش قدرت نرم استفاده دقیق‌تر و مثمرثمرتری شود. بخش آموزش و تربیت نیرو یکی از بخش‌های این حوزه است که مغفول مانده است.

دیوسالار ادامه داد: از دو دلیل برای عدم استفاده دو دلیل درست از این ظرفیت عدم توانایی ما به عنوان دارندگان این ظرفیت عظیم و محدودیت‌هایی است که در این حوزه با آن مواجهیم. ما نتوانستیم این ظرفیت را به چیزی که مخاطب انتظار داشته تبدیل کنیم و یکی از علل مهم این است که از فرهنگ میزبان، دانش کمی داریم و با دانش اندک از کشور مقصد، مناسب‌سازی آثار به درستی صورت نمی‌گیرد؛ در بازار سازی قطعا نیازمند تحولیم.
 
در ادامه، فرزانه فخریان گفت: یکی از دلایل عدم پیشرفت در این حوزه خود ناشر است، بزرگ‌ترین ناشران در ایران حتی بخش بین‌الملل هم ندارند. ما در این حوزه، به‌طور جدی نیاز به نیروسازی و توجیه آن‌ها داریم چون حوزه بسیار زمان‌بری است.

واعظی نیز در بخش دیگری از این نشست گفت:‌ متاسفانه اعتقاد واقعی به هم‌افزایی نداریم و هر فرد و ارگانی مسیر خود را طی می‌کند و کاری به بقیه ارگان‌ها ندارد، مثلا همه پایان‌نامه‌های دانشگاهی بلااستفاده رها می‌شوند.