ترجمه بهمن فرزانه از نمایشنامه «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» اثر لوییجی پیراندلو، نویسنده ایتالیایی، پس از طي مراحل اداري ،روانه کتابفروشیهای ایران میشود.\
پیراندلو این نمایشنامه را در سال ۱۹۲۱ نوشته است. این نمایشنامه در همان سال برای اولین بار در تئاتر واله شهر روم به روی صحنه رفت. تماشاگران ایتالیایی در آن سال از این نمایش استقبال نکردند و گفته میشود «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» با جنجال و اعتراض تماشاگران مواجه شد. در پایان همان سال میلادی اجرای این نمایشنامه در سالنهای نمایشی لندن و نیویورک برای نویسندهاش شهرت جهانی به ارمغان آورد و یکی از سالنهای تئاتری نیویورک به افتخار این نویسنده، «پیراندلو» نام گرفت.
به باور منتقدان این نمایشنامه یکی از کارهای موفق این نویسنده و نمایشنامهنویس ایتالیایی است. پیراندلو ۶ شخصیت مختلف را در این نمایشنامه به تصویر میکشد که تضادهای آشکاری با یکدیگر دارند. برخی از منتقدان ادبی برجستگی این نمایشنامه را در به تصویر کشیدن ۶ شخصیت کاملا متفاوت از سوی یک نویسنده واحد دانستهاند و برخی دیگر آن را نشان از شناخت پیراندلو نسبت به تضادهای درونی خودش دانستهاند.
این نویسنده ایتالیایی در مقدمه این نمایشنامه نوشته است: «همه افراد، شخصیتهای چندگانهای درون خود دارند و این از موجودیت هر یک از ما و کشمکش ظواهر در حال تغییر زندگی و قالب ثابت آن نشات میگیرد. با این حال انسان تنها موجودی است که میتواند زندگی را درک کند و این درک به واسطه تصور شکل ثابتی از زندگی به دست میآید. از سوی دیگر نفس زندگی سیال است و قالب ناپذیر. بنابراین تعبیر آدمی از زندگی منطبق با واقعیت نیست و همین است که نمیشود بین خیال و واقعیت مرزی مشخص در نظر گرفت»
«شش شخصیت در جستجوی نویسنده» پیشتر دوبار توسط پری صابری و رضا قیصریه به فارسی ترجمه شده است. صابری علاوه بر ترجمه این نمایشنامه، یک بار هم آن را در دهه ۴۰ خورشیدی روی صحنه تئاتر کارگردانی کرده است.
فرزانه (مترجم این نمایشنامه) پیشتر نیز آثاری از پیراندلو را به فارسی برگردانده که از میان آنها میتوان به آثاری چون «یکی، هیچکس، صدهزار»، «یکعالم حرف با شما دارم»، «سفر»، «به نوبت» و «بادبزن کاغذی» اشاره کرد.
از آنجا که صابری و قیصریه هر دو مترجمان زبان فرانسه هستند به نظر میرسد ترجمه فرزانه اولین ترجمه این نمایشنامه از متن اصلی ایتالیایی باشد.
این نویسنده و مترجم ۶۸ ساله تاليف یک رمان و ترجمه بیش از ۵۰ کتاب را در کارنامه ادبی خود ثبت کرده است. او که به سه زبان زنده دنیا تسلط دارد، تاکنون موجب آشنایی ایرانیها با بسیاری از نویسندگان مطرح جهان شده است.
پیراندلو در سال ۱۸۹۳ در شهر رم مقیم شد و به عنوان روزنامهنگار به فعالیت پرداخت. اولین رمان او با نام «زن مطرود» به صورت پاورقی در یکی از نشریات منتشر شد. این رمان، شرح حال زنی جوان است که به اتهام واهی خیانت، از جانب همسر خود طرد میشود.
این نویسنده در سال ۱۸۹۴ ازدواج کرد و در همین سال مجموعه داستانی را با نام «عشقهای بیعشق» به انتشار رساند. سپس در فاصله یک سال، دومین رمان خود را با نام «نوبت» به رشته تحریر درآورد. «نوبت» حکایت دختر جوانی است که به خواست پدر، ناگزیر به ازدواج با پیرمردي ثروتمند است؛ اما به امید مرگ پیرمرد و تصاحب ثروت او به این ازدواج تن میدهد.
پیراندلو در این دوره برای گذارندن زندگی به تدریس ادبیات ایتالیایی مشغول شد و درسال ۱۸۹۷ به طور موقت تصدی کرسی ادبیات دانشسرای عالی این کشور را به عهده گرفت.
در آن سالها، انهدام معدن گوگرد و از بین رفتن سرمایه پدر و مادر، این نویسنده را از مزایای اقتصادی مناسب بیبهره ساخت و همین امر موجب ناراحتیهای روانی همسرش شد. پیراندلو به پرستاری از او پرداخت، اما شدت دیوانگی، همسرش را روانه تیمارستان کرد.
پیراندلو درسال ۱۹۰۴ یکی از مهمترین آثار داستانی خود را در قالب رمان و تحت عنوان «مرحوم متیا پاسکال» منتشر کرد که برای او شهرتی بینظیر به ارمغان آورد.
وی پس از سالها فعالیت ادبی در زمینه رمان و نمایشنامه و داستانکوتاه، شهرت قابل توجی کسب کرد. در سال ۱۹۲۹ از او برای عضویت در فرهنگستان ایتالیا دعوت شد و در سال ۱۹۴۳ جایزه نوبل ادبیات را از آن خود كرد.
این نویسنده علاوه بر فعالیتهای ابتداییاش در سرودن شعر، حدود ۴۰ نمایشنامه، هفت رمان و ۲۵۰ داستان کوتاه از خود به جای گذاشت و سرانجام ۷۱ سال پیش در ۲۰ دسامبر ۱۹۳۶ بر اثر بیماری، دیده از جهان فروبست. کالبد او را بنابر وصیتش سوزاندند.
از پیراندلو در ایران علاوه بر «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» بیش از ۱۵ کتاب مستقل و آثاری چون «نوبت» (تحت عنوان «به نوبت» نیز ترجمه شده است)، «مطرود»، «خاطرههای ما»، «امشب از خود میسازیم» و «خمره»، به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
طراحی جلد نسخه فارسی «شش شخصیت در جستجوی یک نویسنده» توسط عماد حقی به پایان رسیده و این کتاب به زودی روانه کتابفروشیهای ایران میشود.
نظر شما