به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛با این وجود هنوز حتی اندکی از واقعیت‌های سترگ و شگرف نقش زنان در دفاع مقدس نیز به تصویر درنیامده است.بی تردید مهم‌ترین و بومی‌ترین ژانر سینمایی ما ژانر دفاع مقدس است و در کارنامه سینمای ایران برخی  بازیگران زن  بهترین نقش آفرینی هایشان را در این سینما به ثبت رسانده اند .نقش هایی  که در داخل و خارج از کشور برایشان افتخار به همراه داشته است با  وجود همه تلاش‌های قابل تقدیر، هنوز گنجینه ناب و سرشار دفاع مقدس ظرفیت ساخت ده‌ها اثر سینمایی  ناب را برای  نقش آفرینی  بازیگران زن دارد .
به بهانه آغاز اکران فیلم «دسته دختران» نگاهی دوباره به فیلم­‌های سینمایی با محوریت زنان مبارز در دفاع مقدس می‌اندازیم.

قصه پرغصه مادران چشم انتظار 

شاید بتوان گفت آغاز این مسیر را نرگس آبیار پایه نهاد. قبل از نرگس آبیار فیلم­هایی مثل روبان قرمز، روز سوم، روزهای زندگی و ... نیز ساخته شده بود که به نقش بانوان در جنگ و دفاع مقدس بپردازد اما این مسیر که فیلمی به طور کامل با محوریت زنان در جنگ ساخته شود را آبیار در سال 1392 شروع کرد. داستان این فیلم درباره مادری است که فرزندش به جبهه رفته و مدت طولانی است که از او بی­خبر است. مادر داستان ما الفت، هر روز با یک رادیو بسته به کمر منتظر رسیدن خبری از پسرش است که... مریلا زارعی در این فیلم با بازی شاهکار در نقش الفت در بین هنرمندان و صاحب نظران بسیار درخشید و نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد، از دیگر بازیگران این فیلم میتوان به «مهران احمدی»، «گلاره عباسی» و «جواد عزتی اشاره کرد. در جشنواره فجر این فیلم در 7 رشته «بهترین فیلم»، «بهترین بازیگر نقش اول زن»، «بهترین موسیقی متن»، «بهترین چهره­پردازی»، «بهترین صداگذاری»، «بهترین صدابرداری» و «بهترین فیلم از نگاه تماشاگران» نامزد شد ولی متاسفانه جایزه­ای دریافت نکرد.
 
داستانی از تنش­های درونی خانواده یک جانباز
فیلم بعدی که در نظر عموم نادیده گرفته شد «دلبری» از سید جلال­الدین اشکذری است که در سال 1395 ساخته شد. این فیلم درباره طوبی همسر یک جانباز قطع نخاعی که فقط میتواند چشمانش را حرکت بدهد، در شب عروسی خواهرزاده­اش تلاش می­کند بیش از پیش به همسرش توجه کند در خلاصه داستان این فیلم آمده:« طوبی! امشب عروسی امیرحسینه، دوتامون خوشحالیم... من نباید اون حرف­ها رو می­زدم فقط بهم بگو چرا چهار بار چشمت رو باز و بسته کردی؟ منظور خاصی داشتی میثم؟ » این فیلم با بازی «هنگامه قاضیانی»، «عباس غزالی»، «محمدرضا شیرخانلو» و «آتیلا پسیانی» در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش گذاشته شد که بخاطر کیفیت پایین این فیلم و کیفیت بالای رقیبان در هیچ زمینه­ای کاندید نشد.
 
چند روایت متفرقه از زنان و جنگ یا یک روایت چند جانبه؟
منیر قیدی در اولین ساخته خود به سراغ چندین روایت از خانواده فرماندهان سپاه و ارتش در سال 1365 رفت. «ویلایی­ها» که در سال 1396 به نمایش گذاشته شد درباره مجتمعی کارگاهی در میانه جنگ ایران و عراق به بیمارستان تغییر کاربری می‌دهد و شهرک مسکونی کنارش، محل اسکان خانواده رزمندگان می‌شود. فیلم ویلایی ها روایتگر قصه زنانی است که خانه و کاشانه‌شان را ترک کرده و به این شهرک آمده‌اند تا لااقل اندکی به همسرانشان نزدیک‌تر بوده و سهمی هم در جنگ داشته باشند. این فیلم با فیلمنامه زیبا و بازی­های استثنایی به یکی از قویترین فیلم­ها در این زمینه مبدل شد، بازی درخشان بازیگرانی همچون «پریناز ایزدیار»، «طناز طباطبایی»، «ثریا قاسمی»، «صابر ابر»، «علی شادمان»، «آناهیتا افشار» و «گیتی قاسمی» به این فیلم رنگ و بویی دیگر داده است. این فیلم در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرد که در رشته­های «بهترین بازیگر نقش مکمل زن»، «بهترین فیلمنامه»، «بهترین موسیقی متن»، «بهترین جلوه­های ویژه میدانی»، «بهترین طراحی صحنه و لباس» نامزد دریافت جایزه شد و همچنین در بخش «بهترین بازیگر نقش مکمل زن_ثریا قاسمی»، «بهترین جلوه­های ویژه بصری» و «بهترین فیلم اول» سیمرغ بلورین دریافت کرد. همچنین در جشنواره­های خارجی بسیاری مثل «وارنا» بلغارستان، «گدنیا»، «آسیا پاسیفیک»، «کرالا»، جشنواره­های اسپانیا، بخارست، بارسلون و ... نیز درخشید.
 
دخترانی که مردانه ایستادند
پس از موفقیت منیر قیدی در فیلم قبلی خود «ویلایی­‌ها»، به سراغ ساخت فیلمی دیگر درباره جنگ و زنان رفت اما اینبار به سبکی دیگر. در خلاصه داستان فیلم «دسته دختران» آمده: «دو سال بعد از انقلاب ایران در شرایطی که کشور هنوز در تلاطم است، ارتش عراق به رهبری صدام حسین با تجهیزات کامل نظامی به جنوب حمله کرده و در حال پیشروی است. این میان چند زن از خاستگاه‌­های اجتماعی مختلف و با انگیزه‌­هایی متفاوت، تصمیم می­‌گیرند شهر را رها نکنند، بمانند و بجنگند. چیزی که در آن فضا و فرهنگ مردانه و در دل واقعیت خشن و بی­رحم جنگ به شدت غیرقابل باور و پذیرش است.» به گفته صاحب نظران این فیلم با بازی «پانته‌­آ پناهی­‌ها»، «فرشته حسینی»، «هدی زین­‌العابدین»، «حسین سلیمانی» و بازی «نیکی کریمی» توانست به خوبی مسیر رو به رشدی را برای منیر قیدی بسازد. «دسته دختران» در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر در پنج رشته «بهترین جلوه­های ویژه میدانی»، «بهترین طراحی صحنه»، «بهترین صدابرداری»، «بهترین صداگذاری» و «بهترین تدوین» کاندید شد و در بخش «بهترین جلوه­های ویژه بصری» برنده جایزه شد، همچنین «فرشته حسینی» برای این فیلم سیمرغ بلورینی به خانه برد.