خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- محمدرضا خراسانی‌زاده؛ شاید برای بسیاری از افراد، نادرست و غیر دینی بودن تفکرات و رفتار داعش و داعشیان از همان اول بروز و ظهور این گروه تروریستی، واضح بوده و نسبت به آن نه تنها شک و شبهه‌ای نداشتند که به صورت علنی و منطقی موضع خود را علیه آنان بیان می‌کردند. اما قطعا در این میان افرادی هم بودند که اینطور فکر نمی‌کردند. افرادی که برخی از آنان به عضویت داعش درآمدند و برخی دیگر نیز آشکار یا پنهان از آن حمایت می‌کردند. شاید تصورش سخت باشد که در ایران خودمان نیز چنین کسانی هرچند خیلی کم، اما وجود داشته باشند و شاید کماکان نیز بر این فکر و موضع خود پابرجا هستند.
مدینه یکی از این افراد است. زنی بیست و چند ساله که شوهر و خانه و زندگی‌اش را رها کرده و همراه با دو بچه کوچک و پسردایی‌اش حسن، به یکی از شهرهای تحت کنترل داعش در افغانستان می‌رود تا طعم شیرین زندگی در راحتی و عدل دولت اسلامی داعش! را بچشد؛ طعمی که طولی نمی‌کشد از شیرینی غیر واقعی به شوری تند و حقیقی می‌رسد. مدینه در نسبت با داعش، یک فرد عادی که صرفا تحت تاثیر حرف و تبلیغات قرار بگیرد نبود، او از ادمین‌های کانال‌های اصلی داعش به زبان فارسی در ایران بوده که با تبلیغات و صحبت‌هایش افراد مختلفی را نسبت به داعش متمایل می‌کرده اما در نهایت وقتی تضاد این تبلیغات با عمل آنان را دید، از داعش برید و فرار کرد اما در ایران دستگیر شد.
 
فائقه میرصمدی نویسنده این کتاب، در آبان‌ماه سال ۹۶ دیداری با مدینه داشته و پس از آنکه مامورین امنیتی قدری درباره این زن و فرزندانش و محل زندگی و وضع اجتماعی او برایش گفته‌اند، نسبت به زندگی او مشتاق‌تر شده و تصمیم گرفت داستان زندگی این زن را بنویسد. در این رمان مستند که مار و پله نام دارد، بیشتر از لابه‌لای بازجویی مامورین امنیتی، از گذشته و چرایی پیوستن او به داعش و همچنین وضع مردم در حکومتی که آنان ساخته بودند، مطلع می‌شویم.
 
«مار و پله» روایت یک آدم معمولی است که ممکن است مشابه او را بارها و بارها دیده و بدون توجه از کنارش عبور کرده باشیم. اما این آدم معمولی، به‌خاطر مشکلاتی که در زندگی شخصی‌اش داشته و همسری که او را مدام آزار می‌داده و بسیاری از مسائل ریز و درشت، فریب تعریف‌های پسردایی‌اش حسن را از داعش می‌خورد و پس از مدتی به جایگاه مهمی در سطح خودش در تشکیلات مجازی داعش می‌رسد. آسیب شناسی چرایی پیوستن مدینه به داعش، از نکات قابل توجه کتاب است که مخاطب می‌تواند به خوبی در دل روایت مدینه از زندگی‌اش به آن برسد. همچنین شرایط زندگی در محیطی که داعش آن‌را ساخته و مدام تبلیغش را می‌کرده، به خوبی در کتاب توصیف شده است. مدینه از چند ماهی که به سختی در افغانستان و میان داعشیان بوده، در بازجویی‌ها می‌گوید که تصویر خوبی از قوانین و شرایط کاملا ضد زنان و بسیار سخت داعش برای مخاطب ارائه می‌دهد.
 
نویسنده که ساعت‌های زیادی را پای صحبت‌های مدینه در زندان نشسته، به خوبی توانسته روایت جذاب، روان و پرکششی را از زندگی پر فراز و نشیب مدینه بنویسد و از تعلیق‌ها و گره‌های مناسب و به جایی در این اثر استفاده کرده است. بخش فرار مدینه و دو بچه کوچکش از دست داعشی‌ها، از قسمت‌های بسیار جذاب کتاب است که مخاطب می‌تواند با هیجان پابه‌پای مدینه حرکت کند.
 
مطالعه مار و پله برای فهم دقیق نحوه عملکرد داعش و چگونگی عضوگیری و رفتار با شهروندانش بسیار مفید است. تصویر بیشتر افراد از داعش، جنایت‌های این گروه تروریستی و برخی مسائل ایدئولوژیک آن‌ها است اما کمتر تصویری از درون آنان و زندگی روزمره‌شان و تاکتیک‌هایی که برای نفوذ بین مردم استفاده می‌کردند، داریم که مطالب این کتاب در کنار پیش زمینه‌های ذهنی و خبری‌مان، تصویر کامل‌تری از داعش می‌سازد و می‌تواند همه را نسبت به خطرات انواع و اقسام گروه‌های انحرافی چه آنان که در حد فکر و برنامه‌های محدود هستند چه گروه‌های بزرگ‌تر و خطرناک‌تر مانند داعش، توجیه کند که همواره منتظر فرصتی هستند تا از نقاط ضعف افراد استفاده کرده و آنان را به سمت خود بکشانند.
 
از دیگر قسمت‌های جذاب و متفاوت کتاب، بیان تصویر خوبی از سربازان گمنام امام زمان و نیروهای اطلاعاتی ایران و نحوه رفتارشان با مجرمی چون مدینه است که به جرم بزرگی چون ادمینی کانال‌های مجازی داعش دستگیر شده و منتظر شکنجه‌های زیادی است اما با رفتاری متفاوت مواجه می‌شود.