به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ آیین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی با حضور مقامات ایرانی و سفرای خارجی کشورهای تاجیکستان، سوریه، کوبا، فیلیپین، مکزیک، آفریقای جنوبی، سیرالئون، شیلی، عراق، اندونزی، هند، بولیوی و دبیرکل همکاری‌های اقتصادی اکو در محل انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
اسماعیل آذر، شاعر و مجری در ابتدای این مراسم گفت: نظامی شاعر اخلاق است و مثل فردوسی و سعدی پیام‌آور نیکی و شادی. سال گذشته جلسات درخور توجه و پرشوری برای نظامی در شهرهای مختلف کشور حتی شهرهای کوچک برگزار شد و امیدواریم امسال نیز همین‌طور باشد.

محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به عنوان اولین سخنران مراسم، پس از قرائت پیام محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت آغاز هفته حکیم نظامی، درباره جایگاه این شاعر در حوزه تمدنی ایران بزرگ اسلامی گفت: حکیم نظامی از شاعران بزرگ پارسی است که قدر و اهمیت آن را در حوزه تمدنی ایران بزرگ اسلامی از آن جهت حائز توجه می‌دانیم که مهم‌ترین نسخه‌های خطی «پنج گنج» او از گذشته‌های خیلی دور در مهم‌ترین کتابخانه‌های ایران نگه‌داری می‌شوند و البته در کشورهای دیگر هم نمونه‌هایی از آن نسخه‌های خطی موجود است. در کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه ملک، کتابخانه مرحوم آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی، کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، مرکز اسناد ملی، فرهنگستان هنر و کتابخانه‌ها و موزه‌ها و مراکز علمی و ادبی ما می‌توان نسخه‌های قدیمی خطی پنج گنج حکیم نظامی را پیدا کرد. وی افزود: بسیاری از خیابان‌ها و میادین در جمهوری اسلامی ایران از گذشته‌های خیلی دور با نام حکیم نظامی مزین شده‌اند. داستان‌های ‌این شاعر در میان مردم شهرت بسیاری دارد و نسبت‌به این حکیم ابراز ارادت و علاقه فراوان به چشم می‌آید؛ اما این حکیم در مقایسه با برخی دیگر از شاعران و ادیبان برجسته ما، آن‌گونه که باید و شاید در میان همه طبقات جامعه شناخته‌شده نبوده است.

وی ادامه داد: او میراث مشترکی است که می‌تواند نماد وحدت شود. این میراث مشترک و این وحدت می‌تواند نظامی را به همه جهانیان معرفی کند. به یقین جوامع امروز بشری به اندیشه‌های حکیم نظامی نیاز دارند. میراث حکیم نظامی عشق و عاطفه است، مهربانی و عفیفی و پاکدامنی است. آنهایی که نظامی، ایشان را می‌ستاید چه لیلی، شیرین، فرهاد، مجنون، خسرو و همه کسانی که نام و یادشان در آثار اوست، می‌توانند برایمان دارای ارزش بسیار و نمود و نمادی از عفت و پاکدامنی باشند.
 
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی درباره برنامه‌های این انجمن برای بزرگداشت حکیم نظامی توضیح داد: در آستانه یکصدمین سال تأسیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی قرار گرفته‌ایم. بیش از یکصد سال است که این انجمن در کشور عزیزمان ایران فعالیت می‌کند. در آستانه این یکصدمین‌سالگی، بزرگداشت حکیم نظامی و تقارن آن با ایام نیمه شعبان را به فال نیک می‌گیریم؛ زیرا این مناسبت‌های مبارک در کنار یکدیگر می‌توانند برای ما آینده روشنی از فرهنگ و ایمان و ادب را رقم بزنند و جهان را از تاریکی به سمت روشنایی رهنمون سازند.
 
محمود شالویی افزود: در هفته بزرگداشت حکیم نظامی آیین‌های متنوعی در تمام مراکز استان‌ها و شهرستان‌های ما و همچنین دانشگاه‌های کشور بخصوص دانشکده‌های ادبیات برگزار خواهد شد. علاوه‌بر این، در بیش از ۴۰ نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همچنین در اغلب سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با همکاری وزارت امور خارجه برنامه‌هایی برای بزرگداشت حکیم نظامی برگزار خواهد شد. البته گرامیداشت مفاخر ما به نظامی محدود نمی‌شود؛ بلکه گرامیداشت بسیاری از مفاخر دیگر نیز در برنامه ما قرار دارد. ناصر کنعانی، رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه و سخنگوی این وزارتخانه پس از اجرای دو مرشد از الیگودرز که اشعاری از نظامی را به زبان لری برای حاضران اجرا کردند، پشت میکروفن قرار گرفت و تکریم ادبا و شعرا و مفاخر گران‌قدر ایران را تکریم ارزش‌های والای بشری و انسانی دانست و بیان کرد: زبان فارسی، زبان عرفان، عشق و دوستی است و در این میان قطعا حکیم نظامی جایگاه کم‌نظیری دارد و کمتر شاعر بزرگی را می‌توان با وی قیاس نمود. خمسه نظامی در زبان فارسی بویژه «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» و «هفت‌پیکر» در این زمینه در اوج هستند و می‌توان آنها را در ادبیات فارسی نمونه‌های بی‌ر‌قیب ادبیات عاشقانه دانست.

وی افزود: از نگاهی دیگر می‌توان به عشق نظامی توجه کرد. او عاشقی است که حب وطن دارد و از این نظیر نیز، کمیاب است. جهان زبان فارسی بزرگان بسیاری به خود دیده است که فردوسی یکی از قله‌های سترگ آن است و پس از او، بیش‌ترین کاربرد نام ایران را می‌توان در شاهنامه اسدی توسی یافت و بعد وی، باید از نظامی گنجوی یاد شود که در سروده‌هایش ۳۷ بار نام ایران دیده می‌شود. نظامی عشق خود به ایران را در «هفت‌پیکر» بازتاب داده است.

کنعانی درباره تأثیر نظامی بر سایر ملل گفت: حکیم نظامی افزون بر ایران، در افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان و جمهوری آذربایجان کنونی که گنجه زادگاه و آرامشگاهش در آنجاست دوستداران بسیاری دارد؛ با وجود این، نباید از یاد ببریم که ادبیات عاشقانه نظامی در بسیاری از کشورها بویژه در شبه‌قاره و همچنین در ادبیات ترکی اثرات بسیاری بر جای گذاشته است. برای نمونه در شبه‌قاره، امیرخسرو دهلوی اشعاری سروده است که می‌توان آن را بهترین نمونه تقلید از اشعار خمسه نظامی به یاد آورد. نظامی را به حق باید پیام‌آور همزیستی، صلح و دوستی و پیوندزننده ملت‌ها دانست. ما امروز بیش از هر زمان دیگری به سخنان نظامی نیاز داریم. خسرو ناظری، دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو سخنران بعدی مراسم افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی بود. او حکیم نظامی را این‌چنین برای حاضران شرح داد: تأثیر اشعار حکیم نظامی شگفت‌انگیز است. شعر او و نسخ رونویسی‌شده از آثار وی در کنار سبک نگارش واقع‌گرایانه‌اش تأثیری شگرف بر مردمان زادگاه مادری و مردمان سرزمین‌های دیگر داشته است. به‌راستی شعر حدومرز نمی‌شناسد. شعر انسان‌ها را به هم متصل و در دل و جان‌شان نفوذ می‌کند. شعر دعوتی است برای درک دیدگاه‌ها و تجربیات متفاوت از منظری دیگر.
 
وی درباره نقش دیپلماسی فرهنگی نیز اظهار کرد: دیپلماسی فرهنگی ابزار بسیار مؤثری برای تحکیم پیوند میان ملت‌ها بویژه کشورهای عضو اکو است. این ابزار از طریق فعالیت‌های گوناگونی نقش خود را ایفا می‌کند: مانند پژوهش‌ها و مطالعات بر میراث مشترک، برگزاری برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی و برقراری ارتباطات فرهنگی در منطقه که تسهیل‌کننده و شتاب‌دهنده خواهند بود. همچنین در این راستا می‌توان با رایزنی‌های متعدد، الگویی برای همکاری‌های مشترک فرهنگی در منطقه نیز برقرار کرد.

مظفر محمدی، رایزن سفارت جمهوری تاجیکستان در ایران نیز در بخش پایانی مراسم گزارشی کوتاه از زندگینامه نظامی گنجوی و تأثیر او بر ادبیات ارائه داد.
 
هفته بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از ۱۴ تا ۲۱ اسفندماه در سراسر ایران و کشورهای فارسی‌زبان برگزار می‌شود.