سه‌شنبه ۲ اسفند ۱۴۰۱ - ۱۱:۳۳
نمایه‌سازی در ایران مهجور است/ برخورد عفیفانه با آثار ترجمه‌ای چیست؟

نشست دوم از سلسله نشست‌های علمی «عصرکتاب» به همت پژوهشکده زن و خانواده واحد تهران سه‌شنبه 25 بهمن ماه با موضوع «آسیب‌شناسی آثار منتشر شده حوزه زنان» برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، زهرا شریف عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده و حکمت بروجردی مسئول تالار تخصصی مطالعات زنان کتابخانه ملی و منصوره سادات مرتضوی مدیر پژوهشکده زن و خانواده واحد تهران در این نشست حضور یافتند.

منصوره سادات مرتضوی با بیان توضیحاتی پیرامون این سلسله نشست‌ها گفت: در  نشست عصرکتاب به نقد کتاب‌های حوزه زنان و خانواده می‌پردازیم که در این نشست از کتاب خانم بروجردی رونمایی خواهد شد و همچنین بررسی کلی پیرامون کتاب‌هایی که در این حوزه به چاپ رسیده است، خواهیم داشت.

وی با اشاره به اینکه هر سال در هفته پژوهش به بررسی آثار منتشره این حوزه می‌پردازیم، اضافه کرد: ذیل نقد کتاب به نقد آثار مکتوب تولید شده در حوزه زنان خانواده به دلیل توجه به سیاستگذاری‌ها و بودجه‌های تخصیصی به پروژه‌های تولید کتاب بسیار اهمیت دارد و امیدوارم مسئولین و پژوهشگران، نکات مطروحه در این نشست بهره‌مند شوند.

حکمت بروجردی مسئول تالار تخصصی مطالعات زنان کتابخانه ملی و نویسنده کتابشناسی موضوعی زنان در علوم انسانی و علوم اجتماعی نیز در توضیح تألیف جدید خود، گفت: تا زمانی‌که کار کتابشناسی در این حوزه را دست نگرفته بودم نمی‌دانستم این حجم توجه نسبت به این موضوع شده‌است؛ مخصوصا در سال‌های اخیر و در دوران کرونا توجه به حوزه زنان بیشتر بوده‌است.

وی در ادامه به آسیب‌شناسی کتاب‌های موجود در این عرصه پرداخت و بیان کرد: نمایه‌سازی در ایران مهجور است؛ کتابی نمایه نداشته باشه گویی منجمد است. از سویی ارجاعات درون متنی مدنظر نیست و فقط در مقالات رؤیت می‌شود. سومین نکته؛ منابع کامل نوشته نمی‌شود، در حالی که خود این منابع به پژوهشگر کمک‌کننده‌ است.

بروجردی ادامه داد: همچنین هر فصلی باید نتیجه‌‌گیری داشته باشد تا پژوهشگر در انتها بداند که چه دانشی به او افزوده شده‌است؛ برخی کتب نیز اصلا سیر مشخصی ندارند و با پراکنده‌گویی مواجه هستیم.

نویسنده کتاب «کتابشناسی موضوعی زنان در علوم انسانی و علوم اجتماعی» در ادامه به محتوای کتب چاپ شده در این حوزه پرداخت و گفت: برخی موضوعات خیلی تکراری است و انگار در برهه‌ای یک موضوع مد می‌شود و همه بر روی آن کار می‌کنند مثلا در عرض چند سال 106 عنوان کتاب با موضوع خشونت خانگی علیه زنان چاپ شده است. برخی کتاب‌ها دارای موضوعاتی هستند که همپوشانی دارند؛ برخی دیگر نیز گویا از روی هم نوشته‌اند و فقط تکراری است و حاوی مطالب تازه‌ای نیست مثل کتبی که با موضوع حضرت زهرا نگاشته شده‌ است.

وی در پایان چند پیشنهاد در این حوزه مطرح کرد: پیشنهادی برای وزارت ارشاد داریم این است که همچون مقالات درجات علمی برای کتب مشخص شود تا پژوهشگر به سراغ کتب علمی پژوهشی برود. همچنین دو واحد منبع‌شناسی نیز توسط وزارت علوم در دروس گنجانده شود از سویی نویسندگان نیز دقت کنند چون بعضا دیده می‌‍شود که با اولین موضوعی که به ذهن می‌رسد نسبت به نوشتن اقدام می‌کنند که این کار حجم مطالب تکراری را زیاد می‌کند.

زهرا شریف به مسئله آثار ترجمه شده با موضوع زنان و خانواده پرداخت و گفت: لازم است به آثار ترجمه‌ای دقت کنیم و آنان را رصد کنیم تا بتوانیم با آینده پژوهشی بدانیم، آثار به کدام سمت می‌روند. در حال حاضر می‌بینیم که آثار ترجمه به متون شخصیت‌های فمینیسم کلاسیک رفته است و همچنین شاهد ترجمه آثار الهیات فمینیسم نیز هستیم که البته در این حوزه رادیکال‌ترین کتاب‌ها ترجمه شده است؛ بعضا فمینیسم مارکسیسم نیز به بازار آمده است که بعضا به خاطر تضادهای اجتماعی بوده‌است.

وی افزود: ما باید دقت کنیم که برخورد عفیفانه با آثار ترجمه‌ای چیست؟ مثلا اگر اجازه نوشتن یا چاپ ندهیم این موضوع حل می‌شود؟ در صورتی که می‌بینیم آثاری که اجازه داده نشده است به صورت غیر قانونی چاپ می‌شود و در بازار عرضه می‌شود. همچنین اگر ما اجازه ندهیم موضوعاتی همچون امر جنسی در داخل نوشته شوند دیگران و خارج از این سرزمین مسائل ما را روایت خواهند کرد؛ بنابراین  و به طور کلی آثار ترجمه‌ای تاثیر بسزایی در زیست بوم ما دارند. پس بهتر است توجه کنیم زیرا فیلتر به مثابه کنترل نیست! نیاز به روایت‌های دقیق و درست در این عرصه داریم، که اگر به موقع ارائه ندهیم؛ آثار ترجمه‌ای در حوزه جریان علمی روایت مدنظر خودش را گسترش می‌دهد.

وی در پایان پیرامون همایش خانواده مقاوم توضیحاتی ارائه داد و گفت: همایش خانواده مقاوم و چالش های اخلاقی در جهان متحول سال 1402 توسط پژوهشکده زن و خانواده برگزار خواهد شد و ما دعوت می‌کنیم تا در این همایش ما را یاری کنید.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها