جمعه ۱۶ دی ۱۴۰۱ - ۰۹:۱۶
پیامدهای رد «اراده آزاد»

این کتاب نشان می‌دهد جمع‌بندی رد اراده‌ آزاد بیش از آنکه به دانش و دستاوردهای تجربی مستند باشد به مواضع افراد باز می‌گردد و دانش تجربی هنوز در آن مرتبه نیست که درباره آن اظهار نظر کند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در جهان معاصر، مباحث فلسفی درباره اختیار، اغلب با عنوان «اراده آزاد» مطرح می‌شود. اراده آزاد تقریر جدید و امروزین اختیار است که بر خلاف تقریرهای کلاسیک، بر سه عنصر «ارادی‌بودن فعل»، «اختیاری‌بودن اراده» و «مسئولیت‌پذیری انسان» تأکید دارد.

مارک بالاگوئر این کتاب را در سطحی نسبتا عمومی و نه کاملا فنی نوشته و در آن نشان می‌دهد جمع‌بندی رد اراده‌ آزاد بیش از آنکه به دانش و دستاوردهای تجربی مستند باشد به مواضع افراد باز می‌گردد و دانش تجربی هنوز در آن مرتبه نیست که درباره آن اظهار نظر کند به خصوص که باید پیامدهای فراوان رد آن را در نظر داشت. رد اراده‌ آزاد به‌طور متعارف می‌تواند به سقوط مسئولیت‌های حقوقی، اخلاقی و اجتماعی انسان‌ها در قبال اعمالشان بینجامد و حتی در مرتبه‌ای بالاتر ارزش تحقیقات علمی را نیز به چالش بکشد.

همان‌گونه که در سراسر کتاب آشکار است بالاگوئر می‌کوشد نشان دهد بدون هیچگونه وابستگی مذهبی و دینی در حال بحث از اراده‌ آزاد است شاید اصرار او برای بیان این موضوع آن هم در جایی که به‌طور مستقیم به موضوع مرتبط نیست، از آنروست که در فضای دانشگاهی و مطالعاتی که کوشیده شده حتی‌المقدور علم با فیزیکالیسم و طبیعت گرایی یکسان دانسته شود، دفاع از اراده‌ آزاد می‌تواند با برچسب «مذهبی» تخطئه شود. بنابراین بالاگوثر اصرار دارد خود را از باور مذهبی دور نشان دهد. کیفیت استدلال او علیه استدلال‌های رایج منکران اراده دافع آزاد، متین و متقن است.

این کتاب را انتشارات موسسه تحقیقاتی ماساچوست سال ۲۰۱۴ منتشر کرده است او گزارش روشن و جامعی از استدلال منکران اراده آزاد ارایه می‌دهد و سپس آنها را نقد می‌کند. شایان توجه است که این کتاب را باید به عنوان گزارش علمی دقیقی از بحث اراده آزاد خواند که یکی از معتبرترین ناشران دانشگاهی دنیا آن را به چاپ رسانده و حواشی و اضافاتش را کنار نهاده است.

آزمایشگاه برای قبول اینکه نتیجه‌گیری نامعقولی اثبات علمی شده است، کفایت نمی‌کند. البته به این معنا هم نیست که اشتباه می‌کند ادعای من بسیار ساده است. ما خودمان باید آن را بررسی کنیم. بنابراین، من نسبت به این ایده که علم گفته است ما صاحب اراده نیستیم، کاملا روشن فکر می‌کنم. از این گذشته فرایند تصمیم‌گیری ما فرایندی مصری است؛ این به‌طور ویژه فرایندی عصبی است و فرایندهای عصبی به روشنی در دامنه تحقیقات علمی قرار دارند. مطالعه فرایندهای عصبی کاری است که آن را بر عهده دارد. این که ممکن است دانشمندان علوم اعصاب
و عصب شناسی کشف کنند ما اراده آزاد نداریم واقعا امکان دارد.

 این کتاب قرار است درباره این باشد که آزمایش‌های علمی و استدلال‌های گوناگون را که افراد را بر آن داشته تا ادعا کنند نوع بشر فاقد اراده‌ی آزاد است بسنجد و در خصوص آنها به مباحثه بپردازد. 

کتاب «اراده‌ی آزاد» اثر مارک بالاگوئر با ترجمه آناهیتا عباس‌نژاد و شهریار غریب‌زاده در 94 صفحه از سوی انتشارات تماس روانه بازار نشر شده است.
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها