کلیر در مقدمه کتاب «عادتهای اتمی» به خاطره تلخی از زندگیاش اشاره میکند؛ زمانی که برخورد یک توپ بیسبال او را راهی کما میکند. او از سالهایی میگوید که به سختی سعی کرده دوباره بیسبال بازی کند. کلیر اعتراف میکند که در همین سالهای سخت توانسته به قدرت شگفتانگیز عادتها پی ببرد. او میگوید عادات کوچکی داشته که نتایج غیرقابل تصوری را به وجود آوردهاند.
کلیر میگوید: «رفتار انسان همیشه در حال تغییر است؛ موقعیت به موقعیت، لجظه به لحظه، ثانیه به ثانیه؛ اما این کتاب به چیزی میپردازد که تغییر نمیکند. این در مورد اصول رفتار انسان است؛ اصول ماندگاری که میتوانیم سالها به آن تکیه کنیم». او میگوید سالها طول کشیده تا با اهدافی معین بتواند به عادات فعلیاش برسد. او عادتها را هدف خود قرار داده و برای شروع، اهدافی را در مسیر موفقیت تحصیلی و کسب و کار برای خودش تعیین کرده است.
آنطور که در کتاب مطالعه میکنیم، کلیر باور دارد که هدف همیشه وجود دارد؛ تنها زمانی که سیستمی از پیشرفتهای کوچک و مداوم، پیادهسازی و اجرا شوند، اهداف نیز نمایان میشوند و به وضوح میتوانیم ببینیم که در نتیجه عادتهایی کوچک، چه موفقیتهای بزرگی حاصل شده است.
«تصور کنید یک اتاق نامرتب دارید و هدف شما مرتب کردن آن است. اگر انرژی خود را برای مرتب کردن وسایل داخل اتاق صرف کنید، در این صورت یک اتاق مرتب خواهید داشت؛ اما اگر همان عادت اولیه را که علت بهمریختگی اتاق است، حفظ کنید، به زودی اتاق شما بسیار نامرتب خواهد شد و در این صورت نیازمند یک انگیزه قوی برای مرتب کردن مجدد اتاق هستید».
فصل دوم کتاب «عادتهای اتمی» با یک پرسش مهم آغاز میشود؛ چرا تکرار عادات بد بسیار آسان و ایجاد عادتهای خوب بسیار سخت است؟ در پاسخ به این پرسش نیز به چالشهای تغییر عادات اشاره میکند. 2 دلیل چالشبرانگیز تغییر عادات را اول سعی ما برای تغییر اشتباهات و بعد سعی ما برای اصلاح با شیوهای اشتباه میداند.
کلیر میگوید در پس هر سیستمی از اعمال و رفتار، نظامی از باورها نهفته است. او به دموکراسی اشاره میکند که بر باورهایی همچون آزادی و حکومت اکثریت بنا شده است؛ به دیکتاتوری میپردازد که بر باورهایی همچون اقتدار مطلق و اطاعت محض پایهریزی شده است.
در بخشی از کتاب آمده است: «عادتها، آزادی را محدود نمیکنند بلکه آن را ایجاد میکنند. افرادی که عادتهای خود را کنترل نمیکنند اغلب کسانی هستند که کمترین میزان آزادی را دارند. بدون عادات مالی خوب، همیشه دچار مضیقه مالی خواهید بود؛ بدون عادات بهداشتی خوب، همیشه در خطر بیماری قرار خواهید گرفت؛ بدون عادتهای یادگیری خوب، همیشه احساس میکنید عقب هستید».
کلیر دامنه مطالعاتش را با موردکاویهای فراوانی گسترش میدهد و به موارد متعدد مرتبط با عادات اشاره میکند؛ از تیم دوچرخهسواری کشورهای بزرگ تا جنگ ویتنام و آزمایشهای مطالعاتی فراوانی که روی نمونههای آماری انجام میشود. کلیر همچنین به علاقمندی ما درباره اتخاذ عادتهایی که فرهنگ ما آن را تحسین میکند، اشاره دارد و میگوید ما شدیدا تمایل داریم با قبیله خود سازگار باشیم و به آن احساس تعلق کنیم.
به گفته کلیر ما تمایل داریم که از عادات سه گروه اجتماعی تقلید کنیم؛ نزدیکان (خانواده و دوستان)، اکثریت(افراد قبیله) و قدرتمندان (کسانی که دارای موقعیت اجتماعی و اعتبار هستند). کتاب به صورت مجزا و تفکیکشدهای در هر فصل روایتی را عنوان میکند و در آخر فصل نیز نتیجهگیریهای خود را ارائه میدهد.
کتاب «عادتهای اتمی» نوشته جیمز کلیر، توسط مسلم رئوفی ترجمه شده و انتشارات ادبیات معاصر آن را در 296 صفحه منتشر کرده است.
نظر شما