از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مدیریت غرب کشور
تاریخ اجتماعی ایران با تکیه بر عرایض و شکوائیهها بررسی میشود
نشست «تاریخ اجتماعی ایران با تکیه بر عرایض و شکوائیهها» از مجموعه «وبینار سند به مثابه توسعه» به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مدیریت غرب کشور به صورت برخط برگزار میشود.
این نشست با سخنرانی دکتر سهیلا صفری، کارشناس پژوهشی اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با موضوع «جایگاه عرایض و شکوائیهها در تاریخ اجتماعی» و فاطمه ترکچی، کارشناس مرکز اسناد صنعت نفت با عنوان «عرایض و شکوائیهها در دوره مشروطه» چهارشنبه 29 دیماه برگزار میشود.
عریضهنویسی، از دیرباز بخشی از خرده رفتار سیاسی و اجتماعی ایرانیان بوده است، تا آن جا که میتوان از آن به عنوان بخشی از فرهنگ ملی ایرانیان یاد کرد. چنین فرهنگی، چه پیش از ورود اسلام و چه پس از آن مرسوم بوده است، به گونهای که نهاد حکومت در طول دوران میانه و سدههای پس از آن، با برپایی دیوان مظالم، فرهنگ عریضه نویسی را تایید میکرد. مواجهه با تمدن غرب در دوره قاجار، هر چند گسستهای عمیقی بر فرهنگ و تمدن ما وارد آورد، اما در فرهنگ عریضهنویسی نه تنها گسستی رخ نداد، بلکه با گسترش وسایل ارتباط جمعی همچون روزنامه و ایجاد نهادهای جدیدی همچون دارالشورای کبرای سلطنتی و وزارتخانهها، این فرهنگ تدوام یافت و فراگیر شد.
پس از جنبش مشروطه و تاسیس مجلس شورای ملی، فرهنگ عریضهنویسی به جریانی مسلط نه تنها برای دادخواهی که برای رتق و فتق تمامی امور و مشکلات روزمره افراد فرو دست جامعه درآمد و با تشکیل کمیسیون عرایض در مجلس شورای ملی، رسیدگی به عرایض مردمی، به یکی از کارکردهای اصلی نهاد قانونگذاری در ایران تبدیل شد. هر چند چنین کارکردی به دلایلی از کج فهمی نسبت به نهاد قانونگذاری نشئت گرفته بود، اما باعث شد امروزه منبع مطالعاتی بسیار بکری به نام «اسناد عرایض» در حوزه تاریخ اجتماعی برای تاریخپژوهان به وجود آید.
نظر شما