به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در فصل یک و فصل دو کتاب ضمن ارائه مروری بر نوشته‌های اولیه لاکان حرکت تئوریک تدریجی او به سمت روانکاوی را کندوکاو می‌کند. این فصل با نگاهی عمیق به نوشته‌ای درباره «مرحله آیینه‌ای» خاتمه می‌یابد. مقات مذکور درآمدی مهم به تئوری پخته دهه ۵۰ لاكان را فراهم می‌کند. مباحث اصلی کتاب در فصل‌های سه و چهار است، این فصل‌ها ادعاهای اصلی تئوری پخته لاكان را به تفصيل مرور می‌کنند و متن مهم سال (۱۹۵۳) «کارکرد و عرصه زبان و رفتار در روانکاوی» را به مثابه راهنمای اولیه به‌کار می‌گیرند.
این کتاب مروری دقیق از بحث‌های مرکزی آن متن را ارائه می‌کند و برای کمک به خواننده از نقل قول‌های گسترده خود لاكان استفاده می‌کند تا خوانندگان نسبتا با سبک بدنام لاكان آشنا شوند. فصل سه نقش ساختارگرایی را از آن حیث که به شکل دادن تئوری‌های بنیادین لاكان یاری می‌رساند، کاوش می‌کند. در این فصل فضایی نیز به روشن کردن تئوری منحصر به فرد و تاثیرگذار او درباره زبان اختصاص یافته است. فصل بعدی از این مسائل عمیقا تئوریک فاصله می‌گیرد تا توجه خود را بیشتر روی جزئیات پراکتیس روانکاوانه آنگونه که در آموزه لاكان فهم و خطوط کلی آن ترسیم شده متمرکز کند. در این فصل مسئله بنیادین رابطه میان درمان روانکاوانه و مفهوم «مداوا» کاوش می‌شود. با در نظر گرفتن اینکه سبک
ظریف لاكان با شبکه پیچیده‌ای از اشارات فلسفی و ادبی متحد می‌شود تا تقريبا فهم را امکان ناپذیر کند.
در فضای کتاب حاضر، نمی‌توانم مدعی کاوش تمام شاخه‌های این متن ترسناک باشیم و نمی‌توانیم وعده بررسی تمام مطالب را بدهیم. قصد نویسنده از این گزارش آن است که خوانندگان بتوانند با این اطمینان خاطر سراغ متن لاكان بروند که با فهم کافی از مطالب کلیدی می‌توانند کار خود را راه بیندازند.
فصل‌های بعدی این مطالعه به سایر نوشته‌های دهه ۵۰ و به متن‌های دهه ۶۰ و دهه ۷۰ توجه می‌کنند. این فصل‌ها نشان می‌دهند که لاكان چگونه بارها و بارها به درون‌مایه‌ها و مفاهیم مطرح شده در سال ۱۹۵۳ بازگشته است، غالبا در وهله نخست به‌منظور شرح و بسط مطالب قبلی، گاهی اوقات به منظور بازنگری یا در غیر این صورت دگرگونی صورت‌بندی‌های اولیه خود از مفاهیم کلیدی. فصل پنج یورش‌های تاثیرگذار لاکان به نقد ادبی را مورد توجه قرار می‌دهد و چهارچوبی برای ارزیابی برداشت‌های او از ادگار آلن پو شکسپیر و سوفوکل مهیا می‌سازد.
فصل شش جنبه‌های مختلف تاکید مجدد لاكان در طول دهه ۶۰ بر مقوله امر واقعی را پیگیری می‌کند. فصل آخر تلاش می‌کند پیوند میان دو علاقه اولیه لاكان در دهه ۷۰ را ترسیم و تشریح کند.
در «مقدمه» این کتاب می‌خوانیم: «کار روانکاو فرانسوی ژاک لاکان مشکلات خاصی برای تفسیر به‌وجود می‌آورد. این مشکلات تا حدودی از سبک باروک او ناشی می‌شوند، شکلی متعالی از نوشتار پرتکلف که نشانه محو نشدنی آن روی نسلی از متفکران فرانسوی وجود دارد. لاكان در یکی از تأثیرگذارترین مقاله‌هایش رویکرد ترجیحی خود را نسبت به نوشتار مشخص می‌کند: «وجه تمایز نوشتار رواج و عمومیت متن است، به این معنا که در مقاله حاضر فرض گرفته خواهد شد که عامل گفتمان امكان نوعی از سخت‌گیری را فراهم می‌کند که من آن را دوست دارم، هدف این سخت‌گیری آن است که برای خواننده هیچ راه فراری جز راه ورود باقی نگذارد، راهی که ترجیح می‌دهم دشوار باشد». در مورد علاقه لاكان به دشواری باید این امر کتاب شناختی ویژه را اضافه کنیم که تقریبا تمام متن‌های او دست کم تا حدودی از ارائه‌های شفاهی فی‌البداهه نشات گرفته‌اند. متن‌هایی که در زمان حیات او منتشر شده‌اند معمولا بازنگری‌های نسبتا زیادی را نشان می‌دهند که قرار بوده است «رواج و عمومیت متن» را افزایش دهند، اما متن‌هایی که بعد از مرگ او منتشر شده‌اند - در درجه اول مجموعه مجلدات در حال تکوینی که ژاک آلن میلر آنها را ویرایش کرده است و به سمینارهای هفتگی یا دو هفته یک‌بار او از سال ۱۹۵۳ تا سال ۱۹۸۰ اختصاص دارند – به دلیل پیچیدگی‌های خاص نسخه‌برداری از گفتار چند ظرفیتی لاكان، مشکلات متفاوتی را ایجاد می‌کنند.
یکی دیگر از دلایل اصلی دشواری کار لاكان استفاده وسیع او از منابع رشته‌های فکری بسیار گوناگون است. با اینکه متن‌های فروید بافتار بنیادین کار لاكان را مهیا می‌سازند، اما او برای توجه به موضوعات و سخن گفتن درباره متن‌هایی که از مرزهای تنوری روانکاوی بسیار دور بودند، تردیدی به خود راه نمی‌داد.
کتاب «ژاک لاکان» نوشته جاناتان اسکات لی و ترجمه امیررضا حسینی و کیوان آذری در 338 صفحه و با قیمت 90000 تومان از سوی نشر روشنگاه منتشر شده است.
یکشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۰ - ۰۸:۵۶
نظر شما