به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، حسن شکیب‌زاده را اگر خیلی از مردم دنیا نشناسند، اما برای مردم قزوین و به‌خصوص نویسندگان حوزه ادبیات پایداری و خانواده‌های شهدا، جانبازارن و ایثارگران، او شخصی کاملا شناخته شده است؛ مردی که حالا در آستانه 63 سالگی با انتشار بیش از 53 عنوان کتاب و 33 سال خدمت در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین به یکی از چهره‌های مطرح در حوزه نویسندگی و از سوی دیگر خدمت به خانواده‌های شهدا، ایثارگران و رزمندگان تبدیل شده است.

«بی قرار» دروازه ورود شکیب‌زاده به نویسندگی
نخستین کتاب حسن شکیب‌زاده 20 سال بعد از جنگ به انتشار رسید؛ کتابی که با عنوان «بی قرار» که به بیان سرگشت زندگی شهید حجت‌الله صنعتکار پرداخت و توانست پای شکیب‌زاده را به ادبیات پایداری باز کند.

حسن شکیب‌زاده در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا در این باره گفت: در سال‌های جوانی فعالیت در مطبوعات و نگاشتن مطالب، گزارش‌نویسی و تهیه اخبار از مهم‌ترین سرگرمی‌ها برای من محسوب می‌شود و همواره در کنار فعالیت در حوزه فرهنگی در بنیاد شهید یکی از رسالت‌های خود را فعالیت در مطبوعات می‌دانستم، اما هیچ وقت تصوری از اینکه کتابی تالیف کنم و به چاپ برسانم، نداشتم.

وی افزود: شهید حجت‌الله صنعتکار همسر خواهر من بود که در مدت زمان کوتاهی بعد از ازدواج - یعنی نزدیک به یک سال از زندگی مشترکشان - در جبهه‌های دفاع مقدس به شهادت رسید. به دلیل اینکه مدت زندگی مشترکشان بسیار کوتاه بود، شناخت زیادی روی ایشان نداشتیم اما نکته جالبی که در این ماجرا با آن برخورد کردم، خاطرات متعدد و روایت‌های متنوعی بود که از زندگی شهید، ابعاد مختلف شخصیتی ایشان و خاطرات دفاعشان از زبان دوستان و همزمانشان به گوش ما می‌رسید.

این نویسنده قزوینی بیان کرد: در همین خصوص به‌دلیل فعالیت در بنیاد شهید و آشنایی با خانواده‌های شهدا احساس کردم چه بسیارند شهدایی که حتی اقوام نزدیکشان از خصوصیات و زندگی آن‌ها بی‌اطلاع‌اند و قطعا نگاشتن و جمع‌آوری این خاطرات می‌تواند برای نسل‌های آینده بسیار ارزشمند باشد. بر همین اساس از زندگی شهید صنعتکار شروع کردم، خاطرات و روایت‌هایی را که از دوستان، خانواده و همرزمان ایشان شنیده بودیم، جمع آوری کردیم و با کمک یک تیم جوان توانستیم این خاطرات را ساماندهی و در قالب یک کتاب ارائه کنیم.

شکیب‌زاده گفت: انتشار کتاب «بی قرار» اولین گام اساسی من برای ورود به حوزه نویسندگی بود، چرا که هنوز روایت‌ها و داستان‌های متعددی از زندگی شهدای استان قزوین باقی مانده بود که به نظر می‌رسید نیاز است بازگو شوند. از این رو پس از انتشار این کتاب مسئله نویسندگی به صورت جدی‌تر دنبال شد.

از 53 کتابی که تاکنون تالیف و منتشر کرده‌ام، 42 عنوان در حوزه ادبیات پایداری است
وی افزود: همین مسئله باعث شده تا در یک دهه گذشته با تمرکز بر این حوزه بیش از 53 عنوان تالیف کتاب داشته باشم که از این تعداد کتاب 42 عنوان دقیقا با موضوعات ادبیات پایداری، دفاع مقدس و خاطرات رزمندگان، آزادگان و خانواده‌های شهدا نگارش شده است و در مابقی کتاب‌ها نیز رد پایی از ادبیات پایداری مشاهده می‌شود.

این نویسنده قزوینی گفت: تعداد زیادی از آثار انتشار یافته از من در روزهای پس از دفاع مقدس مرتبط با خاطرات رزمندگان و شهداست ولی در سال‌های گذشته تلاش کردم تا نقش زنان را در پسِ میدان دفاع نیز در این آثار جای دهم چرا که در روابط نزدیکی که با خانواده‌های شهدا، جانبازان و ایثارگران داشتم، این مسئله برایم برجسته شده بود.

شکیب‌زاده بیان کرد: در مسئولیتی که در تمام مدت 33 سال خدمتم در بنیاد شهید داشتم در حوزه فرهنگی کار کردم و وظیفه داشتیم تا خانواده‌های شهدا و جانبازارن و به عبارتی بازماندگان جنگ را از نظر فرهنگی و اجتماعی تحت نظر داشته باشیم، حمایت‌هایی نظیر حمایت‌های فرهنگی، تحصیلی و... از فرزندان آنها به عمل آوریم، گاهی با فرزندان شهدا اردو می‌رفتیم و گاهی به خانواده‌ها از نظر بهداشت و درمان نظارت داشتیم و لذا همین نزدیکی با خانواده‌ها باعث شد تا بتوانیم ماجرا را از نگاه دیگری نیز ببینم.

ادبیات پایداری ایران «مردانه» نگاشته شده است
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات پایداری معتقد است ادبیات پایداری ما خیلی دیر به سراغ زنان رفته و به عبارتی در سال‌های گذشته آثار تولید شده در این حوزه مردانه نگاشته شده است، وی در این خصوص گفت: به نظر می‌رسد در دهه‌های نخست بعد از دفاع بیشتر موضوعات کتاب‌های منتشرشده به چگونگی و چرایی جنگ پرداخته است، و اینکه مردان در جبهه‌های نبرد چه کارهایی انجام دادند، چه خاطراتی دارند و چه اتفاقاتی در آن زمان و مکان به وقوع پیوسته است.

وی افزود: اما در ادامه دریافتیم که به همان اندازه که در دوران دفاع مقدس روایت و ماجرا در دل جبهه‌های جنگ وجود داشته، در خانواده‌ها و بسترهای عاطفی افراد، ارتباطات خانوادگی و تعاملات فرهنگی مردم تاثیر گذاشته است؛ به نوعی که می‌توان گفت سبک زندگی در این مدت کاملات تحت تاثیر قرار گرفته است و نویسندگان دریافتند که بدون نقل تمام جوانب یک ماجرا نمی‌توان مخاطب را با هست و نیست موضوع آشنا کرد.

شکیب‌زاده گفت: خیلی از نویسندگان ما در این مدت تلاش کردن تا در آثار خود به رمز و راز پیروزی و استقامت رزمندگان برسند بدون اینکه توجه داشته باشند، بسیاری از رزمندگان ما از پشتوانه‌های معنوی و ارزشی بزرگی در خانه و خانواده خود برخوردار بودند که بخش قابل توجهی از این ایستادگی و استقامت نتیجه همین روحیه و امیدبخشی در خانواده و ایثار زنان و همسران رزمندگان بوده است.

این نویسنده افزود: بعد از دو سه دهه با توجه به اتفاقاتی که در جامعه افتاد و جریاناتی که همسران شهدا راه انداختند و توانستند نشان دهند که تاثیر خانواده و مادران و همسران شهدا در دفاع مقدس چه اندازه اثربخش بوده است توجه‌ها به این حوزه معطوف شد و هم اکنون آثار و تولیدات خوبی در این حوزه در کشور وجود دارد.

انتشار عاشقانه‌های شهید بابایی و خانم حکمت یک انقلاب بود
وی گفت: بیشتر از 15 سال قبل برای یکی از نشریات استانی یک گفت‌وگو با خانم حکمت همسر شهید بابایی داشتیم، بخش‌هایی از مصاحبه انجام شد و بحث به زندگی عاشقانه این زوج رسید، به خاطر جو حاکم بر جامعه و شرایط مرسوم همسر شهید از تعریف کردن این نکات طفره می‌رفتند، اما من معتقد بودم خواننده باید بداند یک فرمانده قاطع در منزل یک مرد عاشق خانواده بوده است.

شکیب‌زاده گفت: با همین اصرار‌های من همسر شهید راضی شدند تعدادی از نامه‌هایی که بین ایشان و شهید رد و بدل شده بود را در اختیار من بگذارند که هنوز هم این نامه‌ها در فضای مجازی و کتاب‌های مرتبط با این شهید استفاده می‌شود، اما همین انتشار عاشقانه‌های بین شهید و همسرشان در آن زمان انقلابی به پا کرد، چرا که مخاطب خواستار این است که یک شهید را به طور کامل ببیند و بشناسد، نه اینکه فقط برش‌هایی خاص و جدا شده از فرد را به مخاطب نمایش دهیم.
 
آخرین وداع روابط عاشقانه مادران و فرزندان را روایت می‌کند
وی گفت: در این زمینه تاکید من این بوده است که حتی روابط عاشقانه و جاری از احترام مادران و فرزندان را در زندگی شهدا به تصویر بکشیم و بر همین اساس حدود 15 سال قبل کتاب «آخرین وداع» با تکیه بر آخرین خاطره خداحافظی مادران شهدا با فرزندانشان زمان اعزام به جبهه تهیه شد.

این نویسنده قزوینی گفت: در این کتاب خاطره آخرین خداحافظی 72 مادر با فرزندان شهیدشان پیش از شهادت آورده شده است و به واقع در گفت‌وگو با هر کدام از این مادران و روایت بخش کوتاهی از روابط دو طرفه مادر و فرزندی‌ِشان، انسان احساس می‌کرد که این روایت شایستگی کتاب شدن را دارد.

شکیب زاده افزود: به هر حال با وجود محدودیت‌های موجود تلاش کردیم تا این 72 سرگذشت را در یک کتاب جمع‌آوری و در اختیار مخاطبان قرار دهیم.

آخرین گلوله‌های دفاع در سینه 1 میلیون و 300 هزار بازمانده جنگ باقی مانده است
این نویسنده حوزه ادبیات پایداری گفت: اگر محدودیت‌های اعتباری وجود نداشت قطعا می‌توانستیم تعداد بیشتری کتاب از خاطرات و روایت‌های دفاع مقدس و بازمانده‌های جنگ با ثبت و ضبط کنیم اما فقط در شرایط موجود تلاش کردیم تا یک مرجع و یک سوژه‌نگاری برای نویسندگان بعدی انجام داده باشیم.

وی گفت: بیش از 1 میلیون و 30 هزار بازمانده جنگ در کشور وجود دارد که خاطرات هر کدام از این بازماندگان می‌تواند دنیایی جدید و نگاهی جدید به این ماجرا را به مخاطبان ارائه کند فقط کافی است پای صحبت‌ها و گنجینه اسرار این افراد بنشینیم.

وی بیان کرد: هم اکنون بیش از 50 درصد از والدین شهدای ما از دنیا رفتند، در حالی که رازهای مگو خیلی از این افراد هرگز به گوش مخاطب نرسید و تبدیل به کتابی نشد تا برای مردم به عنوان یک راهنما و یک روایت از بخش بزرگی از فرهنگ و تاریخ ما به یادگار بماند.