این کتاب به خوبی میتواند نیاز مخاطبان را در آشنایی با الهیات پسامدرن و الهیات پویشی تدارک ببیند.
از زمانی که چاپ اول کتاب «خدا و دین در جهان پسامدرن» در سال 1381 منتشر شد بیش از 18 سال میگذرد. دیدگاههایی که گریفین در این کتاب مطرح کرده بود در پاورقی توسط مولف کتاب از منظر نگرش اسلامی مورد ارزیابی قرار گرفت و مجموعهای از ترجمه کتاب و نقد و ارزیابی دیدگاههای گریفین بود. انتشارات آفتاب توسعه این کتاب را با عنوان «خدا و دین در جهان پست مدرن» منتشر کرد. از آنجا که کتاب مورد استقبال خوانندگان ایرانی قرار گرفت که در آن هم با رویکردی الهیاتی پسامدرن آشنا میشدند و هم میتوانستند نوع نگاه پویشی به عناصر الهیاتی را بدانند، به زودی نایاب شد تا اینکه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعالت فرهنگی با اجازه از انتشارات آفتاب توسعه آن را در سال 1388 با مشخصات کتاب «خدا و دین در جهان پست مدرن» منتشر کرد. پس از مدتی این کتاب نیز نایاب شد و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعالت فرهنگی درصدد بر آمد تا از آن تجدید چاپی داشته باشد اما عنوان عام الهیات پسامدرن که گریفین برای کتابش انتخاب کرده بود خواننده را به اشتباه میانداخت گویا این نوع بیان پویشی گریفین تنها نحله موجود در الهیات پسا مدرن است. الهیات پسامدرن گریفین نوعی اثباتی از الهیات پست مدرن است در حالی که اغلب رویکردهای پسامدرنی به الهیات از نوع سلبی است. به همین جهت در چاپ جدید این کتاب ابتدا انواع چهارگانه عمده در الهیات پسامدرن شنان داده میشود و از گونههای دیگر الهیات پسا مدرن تبیینی ارائه میشود تا خواننده جایگاه دیدگاه پویشی گریفین را در میان آنها دریابد، سپس به تبیین و ارزیابی نگرش گریفین در الهیات پسامدرن پرداخته شود.
در چاپ جدید کتاب به دو بخش تقسیم میشود؛ در بخش اول تبیینی از انواع نگرشها در الهیات پسامدرن و ارزیابی آنها ارائه میشود و همچنین با یک دستنامه در الهیات پسامدرن که انتشارات کمبریج منتشر کرده آشنایی ایجاد میشود.
در بخش دوم ترجمه کتاب دیوید ری گریفین با عنوان «خدا و دین در الهیات پسا مدرن: جستارهایی در الهیات پسامدرن» ارائه میشود و ضمن آن نیز در پاورقیها نقد و ارزیابی دیدگاه او از منظر تفکر الهیاتی اسلامی عرضه میشود به این جهت نام چاپ سوم به «تبیین و ارزیابی دیدگاهها در الهیات پسامدرن» تغییر یافت که عنوانی جامعتر از عنوان قبلی باشد.
آیتاللهی در بخشی از مقدمه کتاب مینویسد: «سال 1381 که این کتاب را برای ترجمه و تحلیل انتخاب کردم آشنایی اندکی با الهیات پسامدرن و الهیات پوششی وجود داشت. ایان باربور در کتاب علم و دین که استاد ارجمند جناب آقای خرمشاهی آن را ترجمه کرده بودند از نگرش پویشی به الهیات به کرات سخن گفته بودند ولی روشن نکرده بودند که این رویکرد چه ویژگیهایی دارد. جنبش جدیدی که از دهه 1370 در دین پژوهی کشور به وجود آمده بود اقتضا میکرد که فعالیتهای غربی در این زمینه به خوبی شناخته شود تا بتوان نسبت سنجی مناسبی بین دیدگاههای غربی و نگرش اسلامی ارائه کرد. یکی از مهمترین این نگرشهای دین پژوهانه نگرش الهیاتی پسا مدرن و الهیات پویش بود. نگارنده کتاب برای آشنایی دینپژوهان کشور این کتاب را ترجمه کرد و سپس ارزیابی خود را از دیدگاه گریفین ارائه کرد. از آن زمان حدود 20 سال میگذرد و دین پژوهی و فلسفه دین و الهیات فلسفی در کشور ما به خوبی با کلیه اندیشههای غربی در این زمینه آشنا شده است و میتواند ترسیمی از این اندیشهها ارائه کند. بحمدالله در قالب کتابهای متعدد و پایاننامههای گوناگون انواع این نگرشهای غربی واکاوی و ارزیابی و نقد شده است و کشور ذخیرهای ارزشمند از این مواجهههای عام با الهیات غربی داشته است، لذا برای جوانانی که تازه میخواهند پا به عرصه بگذارند و لازم است مجموعهای از آشنایی با تفکرات دین پژوهانه غربی در اختیار داشته باشند، این کتاب به خوبی میتواند نیاز آنها را در آشنایی با الهیات پسامدرن و الهیات پویشی تدارک ببیند. امید است اندیشمندان جوان ما بتوانند نسبت سنجی مناسبتری با الهیات پسامدرن برقرار کنند و نسبت به مواجهه فعال با این نوع نگرش توانا گردند. این مواجهه فعال میتواند موجب بالندگی نگرشهای اسلامی در دین پژوهی گردد و آن را بارورتر کند.»
کتاب «تبیین و ارزیابی دیدگاهها در الهیات پسامدرن» با تجدیدنظر و اضافات نوشته حمیدرضا آیتاللهی با شمارگان 300 نسخه به بهای 66 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است.
نظر شما