بازیهای المپیک باستان را که از سال 776 قبل از میلاد آغاز شد و حدود سال 393 میلادی پایان یافت، کمابیش میتوان نوعی مراسم مذهبی تلقی کرد. درست مانند تمامی اتفاقات در دوران باستان، علت یا پیدایش بازیهای المپیک را میتوان به کوه المپ و خدایان بازگرداند. گرچه روایتهای گوناگونی درباره پیداش این مسابقات وجود دارد، اما تمامی آنها در نهایت به زئوس بازمیگردد.
در یکی از این داستانها آماده است که کرونوس، پدر زئوس، و برادرانش این بازیها را برای سرگرمی فرزندش ایجاد کردند. بنا به یک روایت دیگر، هرکول، فرزند زئوس، این بازیها را برای بزرگداشت پدرش بنا کرد. با توجه به اینکه این روایتها داستانی هستند،باید به حقایق تاریخی و اسطورهای این بازیهای باستانی نگاهی انداخت که نشان از زیربنای مذهبی آنان دارد.
مجسمه زئوس یکی از هفت عجایب جهان باستان بود. این مجسمه زمینهای بود برای تمامی مراسم افتتاحیه، اختتامیه و اهدای جوایز در این مسابقات. علاوه بر این،پایان یافتن بازیها در سال 393 میلادی را بیشتر از هر چیز برآمده از نابودی تخریب عبادتگاه زئوس میدانند. اگر کسانی که این مسابقات را ارج مینهادند نابود شده بودند، دیگر دلیلی برای ادامه این بازیها وجود نداشت.
منشور المپیک صریحا فحوا و فلسفه این رویدادها را نشان میدهد. در این منشور آمده است که «المپیسم فلسفه زندگی است در راستای تعالی بخشیدن و ترکیب ویژگیهای جسم، اراده و ذهن و ایجاد کلیتی متعادل. المپیسم با تلفیق ورزش و آموزش و پروش به دنبال ایجاد روشی برای زندگی مبتنی بر لذتِ تلاش، ارزشِ آموزشی بنا نهادن نمونههای مثبت، مسئولیت اجتماعی و احترام به اصول اخلاقی و بنیادی جهانی است.»
در ادامه این منشور آمده است: «هدف از المپیسم قرار دادن ورزش در خدمت توسعه هماهنگ بشر با هدف ارتقای جامعهای صلحآمیز و حفظ کرامت انسانی است.» و سرانجام در انتهای این منشور ذکر شده که ورزش کردن بخشی از «حقوق بشر» است. با این همه، واضح است که بسیاری از این مضامین در حال حاضر در بازیهای المپیک غائب است.
برای مثال، شکی نیست که رهبران این بازیها با مشارکت در المپیک بهمثابه یک حق رفتار نمیکنند. یکی از نمونهها در این زمینه «بکا مایرز» است، شناگر کر و لال. او مجبور شد از شرکت در مسابقات المپیک توکیو انصراف دهد، نه صرفا به خاطر وضعیتش بلکه به این خاطر که دستیار شخصیاش اجازه حضور در توکیو را پیدا نکرد.
با داشتن سابقه طولانی دریافت رشوه برای تعیین محل برگزاری بایزیها، بحث درباره اینکه کمیته ملی المپیک و دیگر رهبران این حوزه تلاش دارند «احترام به اصول اخلاقی و بنیادین جهانی» را نشان دهند، بسیار سخت خواهد بود.
اگر هدف المپیسم و در نتیجه بازیهای المپیک ترویج صلح جهانی و احترام به کرامت انسانی است، زمان آن رسیده که عملا برای رسیدن به این اهداف آستین بالا بزنیم و بازیهای المپیک 2021 بهترین مکان برای شروع است. جهان بسیار نیازمند نمونهای عالی از مسئولیت اجتماعی است. با وجود مدلهای بسیاری که در این مسابقات شرکت کرده و مخاطبان زیادی که چشم به این بازیها دوختهاند، ورزشکاران میتوانند و باید المپیسم را تمرین کنند. باید دید که آیا رهبری این بازیها اجازه چنین چیزی را میدهد یا خیر.
این یادداشت گزیدهای است از ترجمه منبع زیر:
https://www.forbes.com/sites/teddymcdarrah/2021/07/23/olympism-what-is-the-philosophy-behind-the-olympics/?sh=b1287ab5a700
نظر شما