خواننده در این کتاب ابتدا با موضوعاتی همچون «جهاد علمی و تولید ملی در گام دوم انقلاب»، «مجلس تراز گام دوم انقلاب»، «نظام اجرایی تشنه مدیریت جهادی»، «خلأ اقدام و عمل انقلابی در میدان جنگ اقتصادی»، «راهبردهای تحول‌ساز در گام دوم انقلاب» و در پایان با پیوست متن کامل بیانیه گام دوم انقلاب آشنا می‌شود. گفت‌وگویی که در ادامه می‌خوانید، پاسخ‌هایی است که ابراهیم کارخانه‌ای، نویسنده کتاب «راهبردهای تحول در مدیریت کلان کشور» و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی به پرسش‌های خبرنگار ایبنا درباره کتاب جدیدش داده است.
لطفاً توضیح مختصری درباره عنوان و موضوع کتاب بفرمایید.
همان گونه که از نام کتاب پیداست، هدف اصلی کتاب بررسی راه‌های ایجاد تحول درعرصه مدیریتی و اجرایی کشور با نگاه به بیانیه گام دوم انقلاب است که جلد نخست آن با عنوان «راهبردهای تحول در مدیریت کلان کشور» تهیه و تدوین شده است و با توجه به اینکه محور و پایه گردش نخبگانی در کشور، علم، فناوری، خلاقیت و ابتکار است، سعی شده علاوه بر ارائه راهکارهای جهاد علمی و جهش تولید در حوزه‌های علم و فناوری و تبدیل علم به ثروت که در فصل‌های آغازین کتاب مورد بررسی قرار گرفته است، راهبردهایی نیز جهت تحول در دیگر عرصه‌ها از جمله در مجلس شورای اسلامی به عنوان قوه مفکره نظام و ساختار برنامه‌ریزی کشور ارائه شود و از آنجا که بهره‌وری و استانداردسازی دو بال اصلی و بسترساز جهش تولید هستند، تلاش شده با نگاهی علمی و فناورانه، راهبردهایی برای تحول اساسی در این دو بازوی مغفول صنعتی کشور تهیه و تدوین شود.
در دو بخش میانی کتاب، مدیریت اجرایی و اقتصادی کشور با عناوین «نظام اجرایی تشنه مدیریت جهادی» و «خلأ اقدام و عمل انقلابی در میدان جنگ اقتصادی» مورد نقد و بررسی قرار گرفته که در تمامی آنها نگاه نقادانه همراه با ارائه راهکار و پیشنهادها است.
ارائه «طرحی انقلابی برای پیشبرد عدالت، پیشرف و محو فساد» که قوه سه‌گانه کشور را مخاطب قرار داده است؛ به عنوان منشور پایه پیشنهادی عدالت و پیشرفت در کشور مطرح شده است. در ادامه با توجه به نقش مدیریت ارشد استان‌ها در پیشرفت متوازن و همه‌جانبه کشور، راهبردهایی نیز جهت تحول در مدیریت‌های استانی ارائه شده است که کتاب مذکور را به یک کتاب راهکار برای پیشرفت کشور تبدیل کرده است.
.jpg)
انگیزه شما از انتشار این کتاب چیست؟
انگیزه اصلی تدوین کتاب، تکیه بر تأکیدات مقام معظم رهبری بر ایجاد تحول در عرصه مدیریتی کشور با محوریت بیانیه گام دوم انقلاب بویژه در حوزه علم و فناوری و نگاه تحول‌ساز برعرصه‌های اجرایی، اقتصادی و مدیریتی کشور است که با بهره‌گیری از تجربیات چهل سال گذشته و به میدان آمدن گردش نخبگانی در کشور در راستای شکوفایی نبوغ و خلاقیت نخبگان و سرآمدان در عرصه‌های مختلف مدیریتی و اجرایی کشور ممکن می‌شود.
نگارنده سعی کرده است تجربیاتی را که طی سال‌ها در مجلس شورای اسلامی و در دیگر عرصه‌های مدیریتی کسب کرده است با نگاهی نو و مبتنی بر شرایط کنونی کشور در قالب راهکارهای اجرایی در اختیار مدیران دستگاه‌های اجرایی کشور قرار دهد تا به این ترتیب در حد توان خود، گامی در جهت پیشرفت و اعتلای کشور برداشته باشد.
در نگارش این کتاب، مخاطب اصلی محققان و برنامه‌ریزان در نظر گرفته شده‌اند یا مخاطب عام مدّ نظر بوده است؟ در صورتی که مخاطب اصلی محققان هستند، بخش‌هایی که برای عموم قابلیت بهره‌برداری بیشتری دارد را معرفی فرمایید.
مخاطب اصلی کتاب کسانی هستند که می‌توانند در عرصه‌های برنامه‌ریزی و مدیریتی کشور ایفای نقش کنند. در فصل‌های ابتدایی کتاب که مربوط به جهاد علمی، جهش تولید و تبدیل علم به ثروت است، مخاطب کتاب کسانی هستند که می‌توانند در چرخه علم تا عمل از دانشگاه تا صنعت نقش‌آفرینی کنند تا بر این اساس گردش نوین نخبگانی در جامعه مدیریتی کشور شکل گیرد. توانمندی‌ها و مزیت‌های کشور برای پیشرفت و ایجاد جهش تولید بسیار بالاست؛ اما ساختار مدیریتی و برنامه‌ریزی دستگاه‌های اجرایی کشور پاسخگوی نیاز کنونی جامعه نیست و لازم است در ساختار آنها با نگاه علمی و جهاد مدیریتی تحول اساسی صورت پذیرد.
از طرفی هر فصل از کتاب، بر اساس راهکارهای ارائه شده، مخاطب اصلی خود را پیدا می‌کند و در یک کلام مخاطب کتاب همه کسانی هستند که با تحول در برنامه‌ریزی و نگاه علمی به راه‌های برون‌رفت از مشکلات می‌توانند با محوریت گردش نخبگانی در سطح مدیریت اجرایی کشور نقش‌آفرینی کنند.
به نظر شما چالش‌ها و راهکارهای اصلاح و تحول در مدیریت کلان کشور چیست؟
اصلی‌ترین راهکار در عرصه مدیریتی و اجرایی کشوراین است که مدیریت‌ها با نگاه مبتنی بر تحول، نوآوری، دانایی و توانمندی به اشخاص محول شود. اگر در هر سازمان و وزارتخانه داناترین و توانمندترین فرد در رأس تشکیلات قرار گیرد و آن فرد نیز قوی‌ترین نیروها را به کار گیرد یقیناً در عرصه مدیریتی و کارآمدی دستگاه‌های کشور تحول بنیادی رخ خواهد داد.
متأسفانه نظام‌نامه ارزیابی مدیریتی برای انتخاب مدیران در کشور وجود ندارد، در حالیکه اگر چنین ساختاری در کشور وجود داشته باشد و هرکس بداند که اگر ناموفق عمل کند، این عدم موفقیت در پرونده او ثبت می‌شود و از نظام مدیریتی کنار گذاشته می‌شود، یقیناً چرخ مدیریت کشور با سرعت بیشتری به پیش خواهد رفت.
بر اساس آنچه در این کتاب مطرح شده ساختار شایسته‌گزینی و ارزیابی با توجه به ساختارهای موجود دچار مشکل است، حال سؤال این است با توجه به وضعیت کنونی کشور و ساختار فعلی مدیریتی، برای جایگزینی نیروهای تازه نفس به جای برخی مسئولان که مانع پیشرفت مجموعه و جامعه می‌شوند، چه تدبیری باید کرد؟
در حال حاضر صحبت بر سر ورود نیروهای جوان و نخبه بر بدنه نظام مدیریتی کشور است که مقام معظم رهبری جهت نیل به منظور بارها بر گردش نخبگانی در کشور در تمامی عرصه‌ها تأکید فرموده‌اند و چهار ویژگی اساسی برای ورود جوانان به عرصه‌های مدیریتی کشور را ذکر فرموده‌اند و آن اینکه نیروی جوان باید مؤمن، انقلابی، دانا و توانا باشد. اگر این چهار ویژگی در تمامی مدیریت‌ها و عزل و نصب‌ها چه در رابطه با نیروهای جوان و چه نیروهای پیشکسوت مد نظر قرار بگیرد، یقیناً در عرصه مدیریت کشور تحول بزرگی رخ خواهد داد و نیروهای جوان و با انگیزه در کنار نیروهای مجرب و توانمند موجبات سرعت در پیشرفت کشور و حل سریع مشکلات موجود را رقم خواهند زد.
بدون شک باید نیروهایی که در عرصه مدیریتی کشور فرسوده شده‌اند و توانایی کاری خود را از دست داده‌اند و مانع پیشرفت و نوآوری درعرصه‌های مختلف شده‌اند، کنار گذاشته شوند و نیروهای جوان و کاردان همگام با نیروهای مجرب و پرانگیزه ساختار مدیریتی گام دوم را شکل دهند.
به نظر شما واقعاً مشکل اصلی کشور چیست؟ «سوء مدیریت» یا «تحریم»؟
مشکل اصلی کشور در حال حاضر سوء مدیریت است، نه تحریم؛ یک دلیل روشن آن این است که در برخی عرصه‌ها که صددرصد تحریم بوده‌ایم، به اوج قله بالندگی و افتخار دست یافته‌ایم؛ از جمله در صنایع دفاعی و هسته‌ای و نانوفناوری و زیست‌فناوری و بسیاری عرصه‌های دیگر. بنابراین می‌شود با مدیریت توانمند و کارآمد و بر مدار نخبگانی اثرات تحریم‌ها را به طور کامل خنثی کرد و تحریم را به فرصت تبدیل کرد.
کتاب «راهبردهای تحول در مدیریت کلان کشور» با محوریت بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در قطع رقعی و ۲۲۶ صفحه به قلم ابراهیم کارخانه‌ای توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است.
نظر شما