به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، رشد و بالندگی شعر فارسی در مقاطعی از تاریخ سرزمین ما ایران، بسیار مشهود است و شاعران و نویسندگان در برخی از قرون به حدی در رشد و بالندگی شعر نقش داشته‌اند که می‌توان نام آنها را برای همیشه در صفحات درخشان ادبیات این کشور نقش بست؛ اما برخلاف تصور عموم این مسیر رو به رشد پس از گذر از دوران فردوسی‌ها و نظامی‌ها متوقف نشده است و امروز نیز شاهد هستیم که یک رویداد بزرگ سیاسی و اجتماعی مانند انقلاب اسلامی ایران، تا چه اندازه می‌تواند ادبیات و به خصوص شعر را درگیر خود کند.

«راویان بالندگی» نام سلسله جلساتی است که به منظور شناسایی، تقدیر و معرفی شاعران انقلابی و فعال در حوزه ادبیات پایداری کشور همزمان با دهه فجر در تمامی استان‌ها در حال برگزاری است؛ جلساتی که به گفته مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین می‌تواند به پیدایش امید و انگیزه‌ای دوباره در بین فعالین این حوزه منتهی شود.

محمد بیگی گفت: عارف قزوینی از جمله شاعران و موسیقیدانانی است که سال‌ها قبل از انقلاب اسلامی در مسیر آزادی‌خواهی و مطالبات اجتماعی مردم گام نهاده است و اشعار ایشان زمینه‌ساز تحولی عمومی و خواست جامعه در مطالباتی بحق بوده است که مسیر موسیقیایی و شعری کشور را بسیار پربارتر کرده است.

وی ادامه داد: البته این مسیر در سال‌های پس از او نیز به‌خوبی ادامه یافته است و در سال‌های نزدیک به انقلاب اسلامی و قرن اخیر نیز شاهد حضور فعال شاعران قزوینی در حوزه‌های اجتماعی و مطالبات عمومی مردم بوده‌ایم.

حجت الاسلام علی نعمت‌اللهی مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و امور حقوقی استانداری قزوین نیز در ادامه این جلسه گفت: اقتصاد، فرهنگ و سیاست سه بعد مثلثی هستند که جوامع بشری را تشکیل می‌دهد، روح، تفکر و جسم نیز سه بعد اصلی جان آدمی هستند که با مشابهت جوامع با جان آدم می‌توان نتیجه گرفت فرهنگ به مانند تفکر در جان آدم است.

وی گفت: در هر دوره‌ای فرهنگ برای یافتن راه خود از ابزاری بهره برده است که به نظر می‌رسد در این ایام ابزار شعر بسیار نقش آفرینی داشته و خوشبختانه آثار پرمحتوا و ارزشمندی تولید و هنرمندان و شاعران گرانمایه‌ای به شعر و ادبیات کشور معرفی شدند.

سهم شاعران استان قزوینی در بالندگی شعر و ادب فارسی
محمدعلی حضرتی‌ها، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبی استان قزوین نیز در ادامه این جلسه گفت: در قلمرو ادب فارسی اگر ما در کتب بزرگ تاریخ و ادبیات نگاه کنیم، فراوان نام و یاد شاعران برجسته قزوین را مشاهده می‌کنیم؛ از عبید زاکانی که شعر را شغل اصلی خود می‌داند و ما او را بیشتر یک کارگزار و فعال فرهنگی می‌دانیم که در سرودن ظفرنامه در تلاش است تا یک دوره تاریخ اسلام و ایران را به تصویر بکشد، تا شاعران ارزشمند امروزی همواره نام شاعران قزوینی در کشور پرآوازه بوده است.

وی بیان کرد: در دوره صفوی ما با انبوهی از شاعران نام‌آور مثل ملا محمد واعظ قزوینی، محمد ابراهیم سالک، میرزا طاهر وحید قزوینی و میرعمادها مواجه هستیم که هرکدام از این بزرگان رتبه‌ای بلند در شعر و ادبیات فارسی ما محسوب می‌شوند.

این پژوهشگر قزوین گفت: در دوره معاصر و شعر مشروطه نیز اگر بخواهیم 5 تن از شاعران قله نشین را نام ببریم بی‌گمان دهخدا، علامه قزوینی و عارف قزوینی در این زمره هستند که هر سه در نوک قله شعر و ادب فارسی قرار دارند و در روند دگرگونی شعر معاصر نقشی بسیار داشتند.

فراز و نشیب‌های شعر فارسی در گیرودار انقلاب
این شاعر قزوینی یادآور شد: افزون بر همه اینها باید نام از استاد بهاءالدین خرمشاهی هم ببریم و برای ایشان آرزوی سلامتی کنیم که از دام بیماری کرونا به سلامت جستند و برای سلامت کامل و بهبود ایشان دعا می‌کنیم همراه با ایشان خیل شاعرانی را در روزگار معاصر داریم که از این آب و خاک برخاستند و همانطور که در قرآن کریم حرکت‌های الهی را پروردگار عالم به درختی تشبیه می‌کند که ریشه می‌داوند، بالندگی پیدا می‌کند و شاخسارانش گسترش پیدا می‌کنند و به ثمر می‌نشینند، در حوزه شعر و ادب فارسی نیز شاهد این هستیم که تلاش‌های ارزنده شاعران پیشین نهال و بدنه این درخت تنومند را شکل داده است و پس از آن شاخسارانش همچنان در حال رشد و ادامه است.

حضرتی‌ها گفت: شاعران ما که اتفاقا ریشه در همان سنت‌های دینی و الهی ما داشتند، با توجه به آموزه‌های ارزشمند دینی در این مسیر گام گذاشتند که در دهه 40 و 50 شاهد این هستیم که شعر انقلاب اسلامی در دو مسیر مختلف در حال ریشه دواندن و بالندگی است که یکی شعرهایی است که در سطح عموم جامعه به خصوص پس از نهضت حضرت امام (ره) در سال 41 و بعد دستگیری ایشان در 12 فروردین سال 42 بروز و ظهور پیدا می‌کند و شاعران فراوانی مثل میرزا زاده، بهجتی شفق امام جمعه فقید اردکان که از دوستان مقام معظم رهبری هم بودند، در سرودن شعرهایی در ستایش حرکت امام (ره) و نقش بیدارگرانه و استعمار زدایانه ایشان فعالیت کردند.

وی ادامه داد: اما در ادامه این مسیر مشاهده می‌کنیم که انقلاب حرکتی مختص به یک جریان و یک گروه نیست و این دو جریان شعری در سال 57 نهایتا به هم می‌رسند.

عناصر اصلی شعر در روزهای انقلاب دستخوش تغییرات اساسی قرار گرفت
این شاعر و نویسنده قزوینی بیان کرد: در حقیقت در شعر و ادبیات فارسی با  5 عنصر مهم در شعر روبرو هستیم که شاید مهمترین وجهی که در بیرون شعر است و با آن ارتباط برقرار می‌کنیم ظاهر خیال‌انگیری و ایماج هست همچنین بهره‌مندی از موسیقی‌های کلامی، موسیقی درونی که یک نظام موسیقیایی معنوی برای کل مجموعه ایجاد می‌کند از اصلی‌ترین عناصر شهر هستند که در ایام و روزهای انقلاب دچار دگرگونی و تغییرات اساسی شدند.

حضرتی‌ها گفت: از نظر محتوای درونی و بیرونی و حتی موسیقی شعر انقلاب تاثیربخشی فراوانی در عناصر شعری داشت و ادامه این تغییرات اساسی در قالب‌های شعری خود را نشان داد.

وی عنوان کرد: در فرم ما بسیاری از قالب‌های فراموش شده یا قالب‌هایی که کمتر مورد استفاده بود نظیر رباعی و مثنوی و قصیده را داشتیم که در ایام انقلاب شاهد احیاء آن هستیم ولی این احیاء نه در فرم تنها که در همه عناصر و به نوعی بازگشت ادبی بوده است.

این پژوهشگر قزوینی افزود: در دوره پس از صفوی شاهد بازگشت به دوره قاجار هستیم و همه این فرم‌ها با زبان و خیال انگیزی و ایماج‌های نوین و امروزی به کار گرفته می‌شوند و این همان تعالی و بالندگی شعر در فرم هست که خودش را نشان میدهد.

انقلاب ادبی دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی برای کشور بود
حضرتی‌ها بیان کرد: به همین جهت انقلاب اسلامی و شعر انقلاب نقش بسیار مهمی در احیاء این قالب‌های فراموش شده و از یاد رفته دارد در همین قلمرو نو آوری‌هایی هم انجام شده است؛ به طور مثال شاهد این امر استفاده از انواع مصمت‌هاست که شاید بیش از 100 سال بوده که کسی سراغ مصمت نمی‌رفت اما در روزگار معاصر حتی قالب‌هایی از این شعر با نوآوری‌هایی در فرم و قافیه‌ها به زیباترین شکل ممکن احیاء شدند.

وی تاکید کرد: از سال‌های 65، 66 به بعد ما شاهد این هستیم که شاعران ما در زبان رشد جدی داشتند و ما با این مواجه شدیم که زبانی پر طراوت و زندگی را همراه با ساخت‌های کهن که کمتر شناخته شده بود به کار می‌برد و به نوعی هم تحویل معنایی و هم تحول در سبک و قالب در شعر ما ایجاد شده است.

نویسنده و پژوهشگر قزوینی افزود: در حوزه معنا هم ما این تحول را شاهد هستیم و جریان‌های شعر عارفانه و شعر حماسی و عاشقانه در یکدیگر درآمیختند و معانی و مفاهیم جدیدی را ایجاد کردند.

حضرتی‌ها تصریح کرد: حتی اگر بتوان شعر عرفانی را در یک جریان جدایی به حساب بیاوریم، بعد از سال‌های 65 در زبان شاعران امروز یک تلفیقی از حماسه، عشق و عرفان پدید می‌آید که در ادبیات فارسی اگر نگوییم کم‌نظیر است بسیار نادر و بی نظیر بوده است و از این جهت انقلاب ادبی را می‌توان یک دستاورد بزرگ برای انقلاب اسلامی دانست.

هنر انقلاب توسعه گستره نگاه شاعران است
وی افزود: این تلفیق و نوآوری خودش را در این وجوه هم نشان می‌دهد و تقریبا از سال 65 به بعد ما شاهد در حقیقت گذار از بیان صریح هستیم و به یک بیان چندوجهی و منشورگونه‌ای که خودش نماد و تجلی زیبایی کلامی است، می‌رسیم که در عین حال بسیار سخت و پخته و سنجیده است.

این شاعر قزوینی ادامه داد: در دوره اول به یک جریان اجتماع‌گرا متمایل هستیم ولی در دوران شکوفایی شعر انقلاب اسلامی این مسئله حتی فراتر از اجتماع و ملت ما  می رود و به نوعی شاهد یک شعر انسلانی و بشری هستیم در گستره ای بسیار وسیع تر و جنبه‌های دیگری که نگاه شاعران ایرانی را در همه بخش‌ها نمایان می‌کند.

در ادامه این مراسم از شاعران برجسته انقلابی استان تقدیر به عمل آمد.